Martinique uitgeroepen tot ‘blauwe zone’: op dit tropische eiland is het leven zo goed dat mensen er langer leven

Op het eiland Martinique leven opvallend veel honderdjarigen. Een mix van weinig stress, sterke genen en een goede sociale zekerheid en gezondheidszorg zorgt voor een lang en goed leven op deze tropische plek. De kans dat je er honderd wordt is meer dan het dubbele dan in België.

Met een blauwe stift werd in 2000 Ogliastra op Sardinië omcirkeld op een kaart. Michel Poulain, demograaf en emeritus hoogleraar aan de UCLouvain, en collega Giovanni Mario Pes introduceerden zo het concept van de ‘blauwe zone’. Ze bestudeerden de levensduur op Sardinië en ontdekten dat de bergen van Ogliastra uitzonderlijk veel honderdjarigen herbergden.

Tot nu toe duidden de experts vier zones aan waar mensen ouder worden dan gemiddeld. Naast Ogliastra zijn ook Okinawa in Japan, Nicoya in Costa Rica en Ikaria in Griekenland plekken waar het goed toeven is. De onderzoekers willen nagaan waarom mensen op deze plekken gemakkelijker honderd worden dan elders om bepaalde initiatieven en levensstijlaanpassingen te vertalen naar andere samenlevingen. Door de ‘blauwe zones’ te bestuderen kunnen we de gezondheid en het welzijn van de inwoners van andere plaatsen op aarde verbeteren.

Lang leve Martinique

Poulain startte in 2019 met een onderzoek naar Martinique, een Frans overzees departement in de Caraïbische Zee. Recent werd zijn vermoeden bevestigd: ook dit eiland is een goede plek om oud te worden. Het kreeg dan ook de vijfde stempel ‘blauwe zone’ toebedeeld. De kans om honderd te worden als inwoner van Martinique is minstens twee keer zo groot als in België. Er werd ook vastgesteld dat oude Martinikanen langer overleven als ze op hun eiland blijven, in vergelijking met degenen die zijn geëmigreerd.

Wat zijn de redenen voor deze lange levensduur? Volgens de eerste schattingen van Michel Poulain is dat te danken aan sterke genen, een gunstig klimaat en een rustige levensstijl. De mensen nemen er de tijd om van het leven te genieten. Ook is er een goed functionerend systeem voor sociale zekerheid en gezondheidszorg. Het onderzoek zal moeten uitwijzen of deze hypotheses kloppen.

Aan de genen kunnen we in België niet veel doen, maar leren van de way of life van Martinikanen kunnen we wél. De experts moeten de levensstijl van Martinique nog onder de loep nemen, maar voor de andere vies ‘blauwe zones’ hebben ze dat al gedaan. Ze stelden op basis van het leven op de blue zones zeven principes op voor een lang leven:

• Beweeg op een natuurlijke manier: blijf ook op oudere leeftijd genoeg bewegen. Dit hoeft geen extreme sport te zijn. In de tuin werken of wandelen telt ook.
• Eet slim: vermijd overdaad, eet lokaal en seizoensgebonden en focus op plantaardige voeding.
• Vermijd stress en slaap genoeg: deze tip spreekt voor zich. Leef op een trager ritme en geniet van rust.
• Bewaar nauwe familiebanden: familie staat centraal in de blauwe zones.
• Stimuleer een gemeenschapsgevoel: naast familie is ook een solidaire gemeenschap belangrijk.
• Respecteer de planeet: vermijd pesticiden en additieven en kies voor een ecologisch verantwoorde levenswijze.
• Heb een doel in je leven: het gevoel dat je leven zin heeft, zorgt in de blauwe zones voor heel wat honderdjarigen.