Kunstondernemer Sofie Van de Velde: ‘Noem kunstenaars geen luilakken die beter een échte job zouden zoeken’

Hoe kijkt de Antwerpse galeriste Sofie Van de Velde (51) naar de wereld en haar vak? Ze was eerst actief in de sociale sector voor ze mee in de zaak van haar vader stapte, de internationaal bekende galeriehouder Ronny Van de Velde. Momenteel runt ze twee galerieën. Je ziet haar later deze lente op Play4 in een nieuwe reeks van Stukken van mensen.

Diplomatie

“Blaas geen contacten op, op langere termijn kunnen ze nog van nut zijn. In de kunstwereld, al bij al een kleine wereld, kunnen de actoren soms heel hard voor elkaar zijn. Daar doe ik niet aan mee. Ik kies bewust voor discretie en diplomatie. Ik ga mij niet verlagen tot negatieve uitspraken over collega’s of over kunstenaars die me minder aanspreken. Met het groeiende aantal vrouwelijke museumdirecteurs en kunsthandelaars komt er gelukkig een grotere openheid. In het verleden was de kunstsector, naar mijn mening, eerder patriarchaal.”

Netwerken

“Als je echt iets wilt veranderen, moet je je ook op het macroniveau richten. Door in het verleden vaak te observeren wat er stroef liep in de kunstwereld, heb ik vroeg beseft dat er meer nood was aan netwerken. Om die reden zet ik mij al jaren in voor FEAGA, de Europese federatie van kunstgalerieën. Als je weet dat een vierde van de galerieën na drie jaar al ophoudt te bestaan, dan is de conclusie dat ondersteuning en samenwerking een verschil kunnen maken. Toen ik met Antwerpse jongeren met extreem probleemgedrag bezig was, wilde ik ook invloed hebben op wat er in het stadhuis werd beslist. Als hulpverlener ging ik op de gemeenteraad een preventieve aanpak met hulpverleningspakketten bepleiten en gaf ik de cijfers waar de beleidsmakers om vroegen.”

Dialoog

“Wat je predikt, moet je zo veel mogelijk dagelijks toepassen. In mijn geval houdt dat bijvoorbeeld in dat ik transparant ben voor mijn kunstenaars. In openheid ga ik met hen in dialoog. Samen overleggen we over strategie en kansen. Dat is ook de manier waarop ik wens dat mensen met mij omgaan: respectvol en met vertrouwen in de relatie die we hebben opgebouwd.”

Kunstenaarschap

“Noem kunstenaars geen luilakken die beter een échte job zouden zoeken. Een recent onderzoek wees uit dat het percentage kunstenaars dat van een vervangingsinkomen leeft in verhouding veel lager is dan het algemeen gemiddelde. Dat verrast mij niet. Wie kunst gaat studeren, krijgt van zijn omgeving te horen dat je daar niet deftig je boterham mee kunt verdienen. Elke jonge kunstenaar is ervan doordrongen dat hij keihard zal moeten werken om rond te komen. Zich zeer bewust van hun kwetsbare positie, leiden zij een heel gestructureerd en gedisciplineerd leven.”

Tegenslagen

“Heeft iemand je ooit beloofd dat je enkel geluk zou kennen? Sommige mensen lijken er weleens van uit te gaan dat alles leuk moet zijn. Zonder minnen kun je echter geen plussen krijgen. Tegenslagen kunnen je bijschaven als mens. Het heeft bijvoorbeeld lang geduurd voor ik doorhad dat een bepaalde vriendin het niet zo goed met me voorhad. Met de jaren ben ik gaan inzien dat ik me moet omringen met mensen die op dezelfde positieve manier in het leven staan.”

Liefde

“In relaties mag je dingen nooit als vanzelfsprekend gaan beschouwen. Ik ben iemand die vaak ‘dank u’ zegt. Ik ben heel blij dat mijn man Steve op mijn pad is gekomen. Ik dacht vroeger dat liefde een werkwoord was, maar het mag nooit uitsloven worden. Steve en ik zijn allebei gevers. We laten elkaar in al onze onhandigheden zijn wie we zijn.”

Evenwicht

“Verbinding en autonomie, twee basisbehoeften van de mens, moet je in balans zien te houden. Vroeger zag ik verbinding te veel als dé norm. Je kunt je daarin verliezen. Je kunt er pas echt toe komen als je autonomie overeind blijft. Ik was op een gegeven moment misvormd door twintig jaar hulpverlening. Ze mochten mij altijd naar de moeilijkste school sturen. Ik was een goede crisismanager omdat ik heel nuchter alles kon overzien. Maar als ik na zo’n heavy dag thuiskwam, was ik wel helemaal leeg.”

Geluksmomenten

“De grote toestroom van informatie werkt de polarisatie in de huidige maatschappij in de hand. Mensen hebben te snel het gevoel dat ze zich over iets moeten uitspreken. De nuances vallen weg, terwijl daar net veel kansen liggen. Mijn zoon merkte onlangs op dat je op basis van mijn Instagram-pagina zou denken dat alles in mijn leven rozengeur en maneschijn is, terwijl wij een zwaar jaar achter de rug hebben met het verlies van enkele familieleden. Ik legde hem mijn motivatie uit: dat ik momenten van geluk wil vasthouden. Ik houd de schijn niet op, maar wil de dingen waar ik me aan optrek met anderen delen. Zelfs op de moeilijkste momenten focus ik me liever op wat goed gaat in mijn leven.”