Fatinha Ramos (45), illustrator en visual artist die recent twee belangrijke Amerikaanse prijzen in de wacht sleepte. Zopas verruilde ze Antwerpen voor New York, waar ze minstens enkele maanden wil blijven om te werken aan haar eerste eigen kinderboek.
“In mijn geboortedorp Aveiro, vlak bij Porto, stond ik soms op het strand en dan trok ik een denkbeeldige rechte lijn over de oceaan. Weet je waar je dan uitkomt? In New York! Het was dus gewoon rechtdoor voor mij. (lacht)
Het onbekende heeft me altijd aangetrokken. Dat heb ik van mijn moeder, die reist ook vaak en wil alles gezien hebben. Maar zij heeft last van fomo, dat heb ik niet. Ik ben vooral nieuwsgierig naar hoe ver ik kan gaan, zowel mentaal als fysiek. Door mijn botziekte en ontelbare ziekenhuisopnames als kind drong het al vroeg tot me door dat ik niet, zoals velen lijken te denken, onsterfelijk ben. Het voedde mijn drang om verrijkende ervaringen op te doen, iets wat T.S. Eliot perfect heeft verwoord: ‘Alleen zij die het riskeren om te ver te gaan, ontdekken mogelijk hoe ver ze kúnnen gaan.’
Die quote gaf eind vorig jaar de doorslag om even in New York te gaan wonen. Ik was die oude droom al eerder concreet beginnen maken, maar toen kwam corona. In mijn kennissenkring alleen al pleegden vijf mensen zelfmoord. Dat trieste nieuws deed me veel. Door het vele werk de laatste jaren kon mijn lichaam nauwelijks nog ontspannen, waardoor ik tegen het einde van de pandemie op het randje van een burn-out stond.
Je moet gewoon even visualiseren dat je het een omschakelt in het ander.
Het goede is dat ik sindsdien liever voor mezelf ben. Och, ik krijg tranen in mijn ogen terwijl ik dat zeg… Ik heb de neiging mezelf te beconcurreren en nooit helemaal tevreden te zijn. Waarschijnlijk is die rusteloosheid eigen aan creatievelingen? Maar ik moet ook nog slapen, eten, genieten. Daarom neem ik nu selectiever opdrachten aan en maak ik meer tijd voor persoonlijke projecten.
Vandaar ook mijn verhuisje: ik focus me hier in mijn huurappartement in Brooklyn op mijn eerste eigen kinderboek. Het gaat traag omdat ik alle tekeningen met de hand maak. Ik had een grote valies nodig om al mijn materiaal mee te krijgen, maar ik geloof oprecht dat de inspiratie zal vloeien door in een andere omgeving te zijn, out of my comfort zone.
Natuurlijk is het spannend, vooral financieel – het leven in New York is duur – en sociaal – ik ga mijn dierbare Antwerpse vrienden echt missen. Maar ik denk altijd: wie wil ik voeden, de hond of de wolf in mijn kop? Ik leerde trouwens een techniek om angst uit te schakelen. Toen ik twee geleden jaar in Antwerpen voor duizend mensen een TEDx-presentatie moest geven, was er een trainer van de TED-organisatie in Californië die zag hoeveel schrik ik had. Hij zei: ‘ You feel fear, but actually it’s excitement.’ Achteraf heb ik inderdaad gelezen – ik heb veel boeken over de werking van onze hersenen – dat je lichaam dezelfde hormonen produceert bij angst als bij opwinding. Je moet gewoon even visualiseren dat je het een omschakelt in het ander.
Het is mij al verschillende keren gelukt, dus ik heb hier iets achter de hand. Maar eigenlijk denk ik dat het alleen maar interessant zal worden. Voor het eerst in mijn werkende leven laat ik de controle wat los en ik dompel me hier onder in een nieuwe community van kunstenaars. Ik vind het ook leuk om niet ‘Fatinha, de illustrator’ of ‘kleine Fatinha’ te zijn zoals velen in Antwerpen me kennen, maar gewoon ‘Fatinha Fatinha’. Dat meisje dat eindelijk rechtdoor de oceaan overgestoken is.” (lacht)
