Hoe kan je beter vieren? ‘Als we samenkomen uit gewoonte of verplichting, dreigen we het potentieel van de avond te missen’
24 en 31 december staan jaarlijks in onze agenda geblokkeerd, maar het is niet omdat de kalender zegt dat het tijd is om te vieren, dat het ook uitdraait op iets bijzonders. Hoe vermijd je een feest dat platvalt? Journalist Elke Lahousse pleit voor een klassikale bijscholing over de kunst van het samenzijn.
Het begon met een etentje bij mij thuis. “Mogen we misschien ook je adres?” stuurde een van de gasten, twee uur voor we hadden afgesproken. In plaats van toe te geven dat het wel heel lomp van me was om hen uit te nodigen zonder locatiegegevens, deed ik alsof het allemaal de bedoeling was. “Tik tak, nog twee uur tot jullie secret dinner party”, stuurde ik terug. “Dit is het adres. En hier zijn drie regels voor een fijne avond: stel één gedurfde vraag, vertel een droom die je nog hebt, lach luid!”
Dat een beetje mysterie en wat conversatieregels een speelse draai kunnen geven aan een doordeweeks etentje pikte ik jaren geleden op aan The School of Life, een bijzonder instituut in Londen dat focust op praktische filosofie en psychologie. Maar mijn gast antwoordde: “Olala, Priya Parker would approve!”
Als we samenkomen uit gewoonte of verplichting, dreigen we het potentieel van de avond te missen.
Ik had geen idee over wie ze het had, maar uit het bericht leidde ik af dat Priya een dame was die de kunst van het leven bovengemiddeld beheerste. En inderdaad, na drie minuten googelen was ik zo nieuwsgierig naar haar boek dat het in mijn onlinewinkelmandje belandde: The Art of Gathering. How We Meet and Why It Matters.
Intussen geef ik het boek door aan elke vriend of collega die zeurt over familieweekends die stroef verlopen, of etentjes waar altijd dezelfde mensen het woord nemen. De essentie van Parkers betoog? Veel van onze sociale bijeenkomsten – van feestjes tot werkvergaderingen – beleven we op automatische piloot, zonder dat we ons afvragen waarom we ze precies organiseren.
Toen ik die zin las, moest ik denken aan die keer dat een collega met pensioen ging en twintig mensen op de kantoorvloer in één grote kring stonden, glas in de hand. Schouder aan schouder verbonden, dat wel, maar de cirkel bracht meer ongemakkelijke stiltes dan fijne afscheidswoorden. Vreselijk leek het mij, triest ook, om zo na veertig jaar je laatste werkdag te beleven. We doen het zo, omdat we het al jaren zo doen, schrijft Priya Parker. Een memorabel moment valt niet te plannen, denken we. Het gebeurt gewoon.
Een goede gast zijn betekent niet een duurdere fles wijn meebrengen. Oprechte interesse is het mooiste geschenk dat je kunt geven.
Niet dus, volgens Parker, die als dochter van een Indiase moeder en een Amerikaanse vader al heel haar leven nieuwsgierig is naar hoe mensen in verschillende culturen samenkomen, zoals ze vertelt in de podcast die ze voor The New York Times maakte. Zelf woonde ze de voorbije jaren ettelijke buurtdrinks, begrafenissen en barbecues bij, soms als gast, soms als gastvrouw, waar ze begon te observeren wat een bijzondere bijeenkomst onderscheidt van een matige. Haar conclusie: alles begint met een concreet doel.
Zoals mijn buurman, die onlangs voor zijn verjaardag besloot om alleen mensen uit te nodigen die van vitaal belang waren geweest in het jaar na zijn scheiding. Het is een voorbeeld dat in The Art of Gathering had kunnen staan, want het gaf de avond meer betekenis en smeedde een band onder genodigden die elkaar niet kenden.
Ik wens het ons allemaal toe als we straks weer opgetut de deur uitgaan: dat we dit jaar beter durven te vieren en minder vervallen in de routine van eten-drinken-cadeautje. De leukste avonden zijn voor mij die met goeie verhalenvertellers en oprechte interesse in elkaar. Of zoals Parker schrijft: “Als we samenkomen uit gewoonte of verplichting, dreigen we het potentieel van de avond te missen.”
Drie tips voor een memorabele
1. Wat voelt goed dit jaar?
Volgens Parker heb je geen fancy huis, indrukwekkende job of extraverte persoonlijkheid nodig om een fijne avond te organiseren. Wat je wel nodig hebt is een doel. Dat doel moet je uitspreken zodat alle aanwezigen op de hoogte zijn. Als gasten weten dat ze uitgenodigd zijn met een reden, voelen ze zich nodig en een beetje belangrijk.
Het doel kan klein zijn – iedereen op de dansvloer – of wat groter. Sta daarom, voor je dat kerstdiner begint te regelen, eerst even stil bij waar je nood aan hebt. De eindejaarsfeesten van 2024 zijn die van 2006 niet. Wat voelt goed dit jaar? Wat wil je bereiken door samen te zijn? Een voorbeeld. Je wilt in het nieuwe jaar wat knopen doorhakken. Waarom geen oudejaarsavond met als thema ‘keuzes maken’? Begin de avond met een rondje waarbij iedereen terugblikt op een moment waarop hij of zij een belangrijke beslissing durfde te nemen. Hoe voelde dat? Hoe weet je wanneer het tijd is om te springen? Door samen terug te blikken en vooruit te kijken, ontstaat er ruimte voor een intiem gesprek over zorgen, dromen, ambitie.
2. Stel betere vragen.
Een veelvoorkomende situatie op familiefeesten: jong en oud zitten aan verschillende uiteinden van de tafel. Er vinden amper gesprekken tussen generaties plaats. De avond kabbelt voorbij. Ontstaat er toch een groepsgesprek, dan worden steeds dezelfde anekdotes verteld, of ontstaan meningsverschillen. Nochtans zit zo’n avond ook vol mooie, niet-vertelde familieverhalen. Als je niet wilt dat die verloren gaan, kun je dit jaar eens proberen om je familie betere vragen te stellen.
Parker verwijst graag naar het werk van de Amerikaanse antropoloog Elizabeth Keating, die zich verdiepte in de essentiële vragen die we onze familie nooit stellen, maar die we hun toch beter zouden voorleggen. Nadat ze zelf onverwacht haar moeder verloor en met heel wat onbeantwoorde vragen achterbleef, stelde ze een lijst met vragen op als: wat was je slechtste date ooit, waar kochten jullie kleren, en hoe gingen jullie om met emoties tonen? Gooi je die in de groep (kondig wel even aan vanwaar je nieuwsgierigheid komt), dan bestaat de kans dat je schoonmoeder straks niet langer die lieve vrouw is met haar lekkere kippenschotel, maar dat je haar leert kennen als die jongedame die als enige vrouwelijke jurist aan de slag ging in een advocatenkantoor vol testosteron.
3. Lees de kamer.
Een geslaagde avond ligt niet alleen in handen van de gastheer of -vrouw. Ook als gast kun je beter je best doen, vindt Parker. Alles draait om de energie waarmee je binnenstapt, want die is besmettelijk. Daarom: lees de kamer. Waar heeft de avond nood aan? Ken je veel mensen die elkaar niet kennen, stel ze dan aan elkaar voor en zoek uit wat hen verbindt. Kaap niet één persoon de avond lang, maar neem deel aan het groepsgebeuren, wie weet welke nieuwe inzichten of connecties brengt het jou. Een goede gast zijn betekent dus niet een duurdere fles wijn meebrengen. Oprechte interesse is het mooiste geschenk dat je anderen kunt geven, zeker na een woelig jaar. Het geeft troost, energie en zorgt voor verademing.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
