‘Het geeft weduwen meer rust’: hoe Madam Bakster de termijn wist te verlengen om een kind te krijgen van je overleden partner

Laura Verhulst, professioneel bekend als Madam Bakster, kreeg in juli 2023 dochter Aster, met ingevroren zaad van haar man Kobe, die overleed in december 2021. Geconfronteerd met de beperkte tijd die de wet haar toeliet voor het staal vernietigd zou worden – twee jaar – zette Laura zich tijdens haar fertiliteitstraject in om de wet te veranderen. Ze slaagde in haar opzet: ingevroren geslachtscellen en embryo’s blijven voortaan vijf jaar lang bewaard.

“Eigenlijk ijverden we voor een bewaartijd van tien jaar, want zo lang worden donorzaad en geslachtscellen in andere omstandigheden bewaard. De wetgever ging voor een compromis: vijf jaar. Het geeft weduwen in ieder geval meer rust, meer vrijheid en de kans om hun kinderwens in te vullen wanneer zij daar klaar voor zijn.

Met de vorige regelgeving had je als weduwe slechts anderhalf jaar om zwanger te worden, want de wet voorziet in een wettelijke wachttijd, een rouwperiode van zes maanden. De tijdsdruk die dat creëert is gigantisch, en dat boven op het sowieso al immense verdriet. Ik heb het zelf meegemaakt en wens het niemand toe.”

Twintig jaar spijt

“Mijn verhaal werd een succesverhaal: drie maanden en evenveel pogingen waren nodig om zwanger te raken van het donorzaad van Kobe. Maar niet iedereen heeft evenveel geluk. Sommige vrouwen worden moeilijk zwanger, andere hebben na een of meerdere mislukte pogingen nood aan een rustpauze of zijn er na een half jaar nog niet aan toe om in dat fertiliteits­traject te stappen. Ook heeft niet elke weduwe al een kinderwens. Op de columns die ik schreef over mijn fertiliteitstraject (voor het weekblad Flair, red.) kreeg ik veel reacties van lezers en (ex-)lotgenoten.

Sommige verhalen waren schrijnend: zo was er een vrouw die twintig jaar later nog altijd spijt had van haar beslissing. Als ze er langer over had kunnen nadenken, schreef ze, had ze wellicht wél een kind gekregen. Ik voelde dat ik mijn stem moest gebruiken om hún een stem te geven. Mensen ontdekken soms pas hoeveel onrecht er in de wetgeving bestaat wanneer ze er zelf mee geconfronteerd worden. Dan is het fijn als je met het beetje media-aandacht dat er rond je verhaal leeft iets in gang kunt zetten.

Meteen na de diagnose had Kobe in de fertiliteitskliniek sperma afgestaan. Dat is een gangbare procedure bij jonge mensen met kanker, kinderwens of niet, en daar ben ik vandaag enorm dankbaar voor. Nochtans waren we er voor zijn ziekte nog niet over uit of we kinderen wilden. Ik zag mezelf ook wel een leven leiden zonder kind, alleen was dat dan wel een leven met Kobe aan mijn zijde. Toen werd hij ziek en was een toekomst samen geen vanzelfsprekendheid meer. Dan begin je te denken: stel dat het slecht afloopt, hoe ga ik mijn leven zonder hem dan vormgeven?

Ik merkte dat mijn kinderwens steeds sterker werd. Eerst wilden we wachten tot hij zou genezen. Toen het duidelijk werd dat dit niet zou gebeuren, op een stabiele periode. Maar ook dat was ons niet gegund. In december 2020 werd hij ziek, in augustus 2021 herviel hij en wisten we dat het on­geneeslijk was. Hij is gestorven in december 2021, een jaar na die eerste diagnose.

Toen Kobe hoorde dat hij zou sterven, was de gedachte dat ik ons kind zou krijgen een grote troost voor hem. Hij voelde zich zo schuldig dat hij mij alleen achterliet. ‘Voor jou is dit het ergste,’ zei hij soms, ‘jij moet verder leven met je verdriet.’ Tegen vrienden zei hij: ‘Laura gaat snel weer plannen maken, zo ken ik haar, en dat is oké.’ Dat Kobe me expliciet zijn zegen heeft gegeven om verder te leven heeft mijn rouw vereenvoudigd.

Ik ben blij dat we nog een aantal stappen samen hebben gezet. In de paar maanden die hij nog had, kozen we namen, een peter en een meter, we maakten samen het geboortekaartje. Dat hielp hem om de ziekte zijn leven niet volledig te laten ­overnemen. Het maakte ook dat ik me achteraf, tijdens mijn zwangerschap, niet alleen voelde. Ook vandaag voel ik me geen alleenstaande moeder: Aster is ónze dochter. Ook al is Kobe er fysiek niet meer, zijn liefde voor zijn dochter blijft bestaan.”

Moeilijk evenwicht

“Na zijn dood kwam boven op dat immense verdriet ook de angst. De verlammende tijdsdruk. Anderhalf jaar om zwanger te worden, dat is niets. Let wel: die zes maanden wachttijd moeten er zijn, ter bescherming van het ongeboren kind én van de moeder. Je moet emotioneel stabiel zijn om een kind te verwelkomen, in je eentje, zonder de geborgenheid van een partner. Maar nuttig of niet, als je weet dat je donorzaad vernietigd zal worden, voel je de tijd genadeloos wegtikken.

En dan is de wachttijd voorbij en moet het vooruitgaan. Of je daar nu klaar voor bent of niet. Dat was heftig. Ik maakte een moeilijke evenwichtsoefening: ik wilde wel geloven dat het goed zou komen, maar als je net de zwaarste op­­doffer die het leven kan geven hebt mee­gemaakt, ben je nu eenmaal niet zo optimistisch. Het was ook een erg eenzame periode. Een kinderwens beleef je gewoonlijk met z’n tweeën, maar niemand wilde dit kind even hard als ik.

Ook toen ik zwanger bleek, verdwenen de angsten niet van de ene op de andere dag. Je moet er opnieuw op leren vertrouwen dat de toekomst mooi kan zijn. Maar ondanks alles slaagde ik erin te genieten van mijn zwangerschap.

Het is een zware tijd geweest, maar vandaag houd ik mijn dochter in mijn armen en dat maakt alles goed. Het leven is zoveel lichter sinds Aster er is. Het moeilijkste vandaag? De gedachte dat Kobe zijn dochter nooit heeft kunnen vasthouden. Dat zij nooit zal voelen hoe groot zijn onvoorwaardelijke liefde voor mij en voor haar was. De eerste weken zijn er flink wat kraamtranen gevloeid, maar ik troost mezelf met de gedachte dat hij ongelofelijk trots op ons zou zijn.”