Fanatieke verzamelaars: ‘Het is een ziekte, maar ik laat me er niet voor behandelen’

Een mooi voorwerp zien of cadeau krijgen, een vlaag van nostalgie, een job in de schoenenbranche. Er zijn veel manieren om aan een verzameling te beginnen. Maar is er een manier om ermee te stoppen?

‘Ik was totaal niet van plan om een verzameling te beginnen. Dat gebeurde louter toevallig. Ik was op stap met een doos omdat de inhoud – oude foto’s van mijn schoonfamilie – mij boeide. Aan een tante van mijn man ging ik vragen wie er op de foto’s stond. Omdat zij dacht dat ik van dozen hield, schonk ze mij een doos – er staat een meisje op met een blauwe hoed – die ze al sinds jaar en dag had en die ze ooit had gekregen van de echtgenote van de huisarts. Daardoor herinnerde ik me dat mijn ouders thuis een doos hadden met koningin Astrid erop – als kind had ik namelijk nooit begrepen dat een koningin kon sterven en een prins wees kon worden, dat ging mijn verstand te boven. De doos die ik van de tante van mijn man kreeg, was de start van mijn verzameling, want door die doos kreeg ik zin om de doos van mijn ouders te gaan zoeken. Vervolgens kreeg ik de collectie van een heer in handen, in totaal om en bij de 165 dozen. Hij verzamelde ook militaria en moest van zijn vrouw kiezen tussen beide verzamelingen. Zo raakte ik ‘verslaafd aan dozen’.

‘Mijn man wordt er trouwens ook weleens wanhopig van. Samenleven met een verzamelaar is niet evident. In een bepaalde periode kwamen er tien dozen per dag bij. Waanzin! In dertig jaar tijd heb ik bijna 60.000 dozen verzameld. Ik heb twee keer in het Guinness Book gestaan, maar de procedure is erg veeleisend. De krant Libération wijdde ooit een artikel aan mij, maar daarin omschreven ze me als een hamsterende ekster. Maar ik hamster niet. Ik ben op zoek naar kwaliteit, naar zeldzame stukken, terwijl zij alleen maar oog hadden voor het aantal. Vandaag heb ik plaats te kort en zou ik er dus eigenlijk mee moeten stoppen. Maar als ik op een bijzondere doos stuit die ik nog niet heb, zal ik me wellicht toch niet kunnen inhouden. Het is een microbe. En het is mijn levenswerk geworden. Of het zal blijven bestaan? Dat zal de toekomst uitwijzen. Maar zelf kan ik me niet voorstellen dat al wat ik heb opgebouwd ooit uit elkaar valt.’

Tom Boute (43) verzamelt vintage Star Wars-figuren

‘Acht jaar geleden kwam ik op vakantie in een tweedehandswinkel terecht waar oud Star Wars-speelgoed stond. Een vlaag van nostalgie overviel me. Ik heb er niets gekocht, maar diezelfde avond zat ik het internet al af te speuren naar de figuren uit mijn jeugd.

Ik verzamel vintage Star Wars-figuren, gemaakt tussen 1977 en 1985. Ondertussen telt mijn collectie bijna 1000 figuren. Het is een beetje uit de hand gelopen. (lacht) De zeldzaamheid van een figuur bepaalt zijn waarde. Zo is er bijvoorbeeld een Jawa, een karakter met een cape. De eerste figuren hadden een cape van vinyl, maar die werd snel vervangen door een stoffen jasje. Zo’n Jawa met stoffen cape is nu 35 euro waard, voor eentje met een cape van vinyl tel je 1200 euro neer.

Zelf jaag ik momenteel op Japanse figuren in de originele verpakking. The First Twelve is de eerste serie figuren, waarvan ze er in Japan maar tien uitbrachten. Ik heb er al acht en zoek dus naar de laatste twee. Onlangs dook er na jaren van stilte één op, maar de vraagprijs was 3500 pond. Dat was me te veel.

Dankzij het verzamelen heb ik contacten over de hele wereld, maar twee jaar geleden startte ik een Belgische Facebookgroep op voor vintage Star Wars-verzamelaars. Ondertussen zijn we met een vijfhonderdtal. Die contacten leggen, een figuur vinden, onderhandelen en een deal maken is voor mij bevredigender dan die figuur uiteindelijk in handen hebben. De ‘jacht’ en het proces houden mij aan het verzamelen. Mijn favoriete figuur? De volgende op de lijst.’

‘Als kleine jongen speelde ik basketbal en droomde ik van de schoenen van Michael Jordan. Toen ik op mijn zestiende bij Footlocker begon te werken, startte ik met het verzamelen van sneakers. Nu heb ik rond de 500 paar. Natuurlijk zijn dat niet zomaar sportschoenen, ik ga op zoek naar de gelimiteerde exemplaren.

Het grootste deel van mijn carrière heb ik in de sneakerbranche gewerkt. Als vertegenwoordiger voor Nike is het verzamelen ontspoord. Ik wist meteen wanneer er speciale edities van Nike of Jordan uitkwamen. Toen Nike België dichtging kreeg ik een prachtig afscheidscadeau: de Jordan 2 Just Don. Compleet met pin, zakje en pet. Een heel speciaal pakket.

Ik kies eerst mijn sneakers en dan mijn kleren. Om ze allemaal te dragen heb ik een rotatiesysteem. Naast mijn bed staan tachtig paar die om de zoveel tijd vervangen worden. Het hoogtepunt van het verzamelen ligt wel achter me, de liefde geef ik nu door aan mijn zoon. Hij is bijna vijf en heeft bijna honderd paar. Dat is geldverspilling, want na een maand passen ze niet meer. Maar ik kan hem niet in doorsneeschoenen naar school sturen. Het is sterker dan mezelf.

Vandaag is het moeilijker voor de gewone verzamelaar. Resellers of bots kopen de speciale edities meteen op om ze voor het driedubbele van de prijs te verkopen. Ik ben nog een oldskool dude, die zijn sneakers uit liefde koopt. Mijn holy grail? De Jordan 11. Ik ben er zelfs in getrouwd. Mijn grootste droom is om een paar te hebben met de handtekening van Michael Jordan himself.’