Brits topontwerper Jay Osgerby: ‘Goed design is onverwoestbaar’
Jay Osgerby (54) runt samen met Ed Barber de toonaangevende designstudio Barber Osgerby in Londen. Hun activiteiten gaan van winkel- en horeca-interieurs, architectuur en kunstinstallaties tot productontwerp en meubelen voor ’s werelds meest prestigieuze merken. Een langdurige samenwerking met Vitra resulteerde onlangs in een nieuwe beklede stoel, de Mikado.
Familiegenen
‘Creativiteit is een microbe in mijn familie. Overal gaan verhalen over van de ene op de andere generatie, maar bij ons gingen ze over de Zwitserse tak van de familie, met mijn betovergrootvader die als chemicus de fotografie innoveerde en zijn vader die horlogemaker was. Aan Britse kant waren er veel winkeliers en kleine zelfstandigen, inclusief mijn ouders, die in 1977 een natuurvoedingswinkel openden, wat toen in een dorp als het onze best vernieuwend was. Ik ben dus geen baanbreker: veel aspecten van mijn werk zitten al langer in de familie.’
Verveling
‘Verveling was een katalysator voor mij. Bij ons in de buurt gebeurde nooit veel, maar thuis hadden we een schuur met oude apparatuur en gereedschap. Als kind entertainde ik mezelf dus door van alles in elkaar te steken, van rudimentair meubilair en machines die niet werkten tot explosieven, wat mijn moeder niet zo leuk vond. (lacht) Dat plezier kennen kinderen vandaag zelden. Op een smartphone verveel je je nooit, maar leer je ook niet om je handen en je hoofd te gebruiken.’
Het ondernemerschap van mijn ouders was een voorbeeld.
Zelf kansen creëren
‘Als je met niets begint, heb je ook niets te verliezen. Toen Ed en ik in 1996 afstudeerden aan de master architectuur van het Royal College of Art in Londen, kwam de Britse economie nog maar net uit een recessie en waren jobs schaars. Zoals velen van onze generatie moesten we zelf kansen creëren, dus startten we onze eigen architectuur- en designstudio. Al hielp het dat ik thuis had gezien hoe mijn ouders hun winkel hadden geopend. Hun ondernemerschap was een voorbeeld. Het leerde me dat je niet moet wachten tot anderen het initiatief nemen, maar dat je je leven in eigen handen kunt nemen.’
Nieuwe perspectieven
‘Een designer moet zijn wereld kennen. Wil je dingen creëren die een verschil maken, dan moet je op de hoogte zijn van de ontwikkelingen in andere sectoren zoals wetenschap en technologie. Wellicht heb ik daarom allerlei soorten vrienden. Ed is mijn beste kameraad en ook op kantoor zit ik voortdurend tussen ontwerpers, dus is het verrijkend om de wereld eens door een andere bril te bekijken en over andere dingen te praten.’
Ed en ik groeiden allebei met twee broers op – dat leert je om te geven en te nemen.
Compromissen sluiten
‘Een storm brengt je soms verder dan een kalme bries. Ed en ik zijn complementair, maar we hebben ook vaak meningsverschillen omdat we de dingen heel anders benaderen. Zo is Ed een enorme estheet, terwijl mijn focus vooral op innovatie ligt. Maar we kunnen elkaar alleen maar uitdagen en versterken omdat we geen egotrippers zijn en compromissen kunnen sluiten. Ons geluk is dat we als kind allebei met twee broers opgroeiden – dat leert je om te geven en te nemen.’
Uitdaging
‘Ik zou soms beter wat minder onstuimig zijn. Op school zei mijn leraar houtbewerking altijd ‘measure twice, cut once’, maar het blijft een uitdaging om dat toe te passen. Op kantoor raak ik snel enthousiast over ideeën en wil ik meteen het gaspedaal induwen, terwijl ik in mijn privéleven soms schrik van wat ik eruit flap. Anderzijds helpt dat advies van mijn leraar me wel om met mijn dyslexie en die van mijn zoon van vijftien om te gaan. Onze hersenen werken anders, dus weten we dat we vragen twee keer moeten lezen alvorens ze te beantwoorden.’
Mijn hart bloedt als ik zie hoeveel spullen er bij het huisvuil belanden.
Vaderschap
‘Kinderen krijgen doet je anders kijken naar je eigen opvoeding. Na de scheiding van mijn ouders toen ik vijftien was, verdween mijn vader uit beeld, waardoor ik geen model had van hoe een vader-kindrelatie eruitziet op die leeftijd. Ik zocht dus al doende naar een evenwicht tussen er zijn voor de kinderen en veiligheid bieden, maar ze ook vrij laten om hun eigen fouten te maken. Wel herinner ik me dat mijn vader een warme man was die mensen snel voor zich won. Die gave wens ik mijn kinderen ook toe, want als je met iedereen kunt opschieten, ben je nooit alleen.’
Duurzaamheid
‘Goed design is wat onverwoestbaar is. Dat is meer dan ooit de uitdaging voor ontwerpers van nu: dingen maken die mensen achteraf kunnen doorgeven aan hun kinderen en kleinkinderen, of die ze tenminste kunnen verkopen op de tweedehandsmarkt. Mijn hart bloedt als ik zie hoeveel spullen er tegenwoordig uitzien als design, maar al na enkele maanden uit elkaar vallen, niet hersteld kunnen worden en bij het huisvuil belanden. Ze zijn wat goedkoper en geven consumenten kort een shoppingkick, maar dat weegt steeds minder op tegen de desastreuze impact op het milieu.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
