Tienerzwangerschappen blijven een groot probleem in Malawi, mede onder invloed van heersende tradities. Maar met de hulp van organisaties, geloofsgemeenschappen en ngo’s probeert de Malawische regering tienermoeders opnieuw op de schoolbanken te krijgen.
Op je negentien alleenstaande moeder zijn, is niet waar de meeste meisjes van dromen. Toch is dat het leven dat Esther Mkwakwasa leidt in het dorpje Namphungo, in het zuiden van Malawi. Ze werd wees op haar veertiende, en ze verhuisde van het ene opvanggezin naar het andere, tot ze zwanger werd.
“Mijn biologische vader stierf toen ik nog erg jong was”, vertelt ze. “Ik was enig kind. Later hertrouwde mijn moeder en kreeg ze nog vier kinderen. Na haar dood verhuisde mijn stiefvader met de andere kinderen, en liet hij me achter in het dorp.”
Esther raakte zwanger van een klasgenoot, maar die wijst alle verantwoordelijkheid af. “Ik voelde me vernederd en alleen, ik was er kapot van”, zegt ze. “Het was alsof de hele wereld zich tegen mij keerde. Uiteindelijk stopte ik met school omdat ik er me bekeken voelde.”
Traditie
Esther wijt haar tienerzwangerschap ten dele aan de heersende tradities. In het zuiden van Malawi is het gebruikelijk dat meisjes op een bepaalde leeftijd een seksuele initiatie doormaken. “Kutsatsa fumbi” heet de praktijk, waarbij meisjes aangemoedigd worden seks te hebben met jongens om hun maturiteit te testen.
Een recent onderzoek in het kader van de millenniumdoelstellingen bevestigt haar verhaal. Door de heersende gebruiken trouwt een op de twee meisjes in Malawi voor ze achttien is, in sommige gevallen zelfs al vanaf twaalf jaar oud. Uit het onderzoek blijkt dat geweld, kindhuwelijken, vroege zwangerschappen en moedersterfte stuk voor stuk belangrijke obstakels vormen voor emancipatie en vrouwenrechten.
Onderwijs
Het verlegen meisje is nu de enige kostwinner voor haar kleuter, met wie ze samenleeft in een kamer. Ze maakt huizen schoon voor de kost en werkt ’s morgens ook op het veld. Maar Esther wil haar leven helemaal veranderen en verpleegster worden. Elke namiddag probeert ze twee uur te studeren terwijl de buren op haar kindje letten. Ze is een van de 600.000 Malawische tienermoeders in Malawi, die de overheid met hulp van traditionele leiders, de kerk, de Verenigde Naties en ngo’s terug op school probeert te krijgen.
Volgens Patricia Kaliati, minister voor Gender, Kinderen en Sociaal Welzijn, lukt dat bij steeds meer meisjes. “Soms wordt er met ze gelachen omdat ze naar school terugkeren, maar ze moeten doorzetten”, zegt ze. “Het is de enige manier waarop ze hun doelen kunnen bereiken, dus mogen ze niet twijfelen.”
Een van de grootste obstakels voor het project is het inschrijvingsgeld. Omdat het om een proefproject gaat dat beperkt is in de tijd, is het moeilijk om internationale donoren te overtuigen om bij te springen. “We hebben al zo’n vijftien studenten gesponsord”, zegt Kaliati. “Over enkele dagen zitten we samen met de stakeholders om te kijken hoe we het probleem in de toekomst zullen oplossen.” (IPS)
