Gendergelijkheid is een utopie voor Indiase vrouwen: geen stem in politiek en op de werkvloer

Voor de meeste Indiase vrouwen blijft gendergelijkheid in de politiek, economie, het onderwijs of de gezondheidszorg een verre droom. India staat op plaats 130 van de 155 landen in de genderongelijkheidsindex.

De Index maakte deel uit van het Human Development Report 2015 dat het VN-Ontwikkelingsprogramma vorige maand publiceerde. Deze ranking steunt op drie parameters: reproductieve gezondheid, empowerment en economische activiteit. India scoort slecht op al deze vlakken, vooral de ondervertegenwoordiging in het parlement is problematisch. In de grootste democratie ter wereld is amper 12,2 procent van de parlementsleden een vrouw (totale bevolking: meer dan 1.25 miljard inwoners). In Pakistan is dat 19,7, in Bangladesh 20 en in Afghanistan 27,6 procent.

Ook op het vlak van gezondheid hebben Indiase vrouwen het lastig. Het moedersterftecijfer van 190 doden per 100.000 levend geborenen behoort tot de allerhoogste in de wereld. Of neem het percentage van vrouwen die lager onderwijs hebben genoten: 27 procent in India.

Een wetsvoorstel om 33 procent van de parlementszetels voor te behouden aan vrouwen ligt na goedkeuring in het Lagerhuis in 2010 nog geblokkeerd in het Hogerhuis.

Vooroordelen

Ranjana Kumari, directeur van de non-profitorganisatie Centrum voor Sociaal Onderzoek in New Delhi, is niet verrast. “Hoewel gender nu hoger op de agenda staat in India, heeft dat momentum niet echt geleid tot meer investeringen in vrouwen in verschillende sectoren. Discriminatie en ongewenst beleid staan nog in de weg.”

Ze legt uit dat een van de belangrijkste instrumenten voor verandering – de Women’s Reservation Bill, een wetsvoorstel om 33 procent van de parlementszetels voor te behouden aan vrouwen – na goedkeuring in het Lagerhuis in 2010 nog in het Hogerhuis geblokkeerd wordt.

Sommige vrouwelijke politici verwijzen naar vooroordelen bij de keuze van politieke kandidaten. De heersende perceptie is dat vrouwen geen verkiezingen kunnen winnen. De vrouwen die wel verkozen raken, moeten dubbel zo hard werken om zich te bewijzen in vergelijking met mannen, verklaart een ervaren politica die anoniem wil blijven.

Toch maakt het principe van gendergelijkheid deel uit van de Indiase grondwet, merken experts op. De wetten, het ontwikkelingsbeleid en verschillende programma’s zijn erop gericht om de gelijkheid tussen man en vrouw te bevorderen, en de positie van de vrouw te versterken.

Indiase vrouwen vinden alleen maar marginaal werk in de informele sector, met lage lonen en weinig tot geen baanzekerheid.

Weinig goede banen

Ook de baten van de Indiase economie, goed voor in totaal 1,8 biljoen euro, bereiken de vrouwen in de samenleving niet. Integendeel, beweren economen. In 1990 bedroeg het aandeel van vrouwen in de werkende klasse 35 procent, in 2013 was dat gedaald tot 27 procent. Volgens een rapport uit 2012 van de Internationale Arbeidsorganisatie vinden veel Indiase vrouwen alleen maar marginaal werk in de informele sector, met lage lonen en weinig tot geen baanzekerheid.

Zelfs opgeleide jonge vrouwen in de stad geven toe dat ze maar weinig opties voor een baan hebben. De werkloosheidsgraad onder zulke vrouwen blijft met 15,7 procent hoog liggen, aldus het rapport. Bijna een vijfde van de vrouwen in steden werkt als huishoudhulp, schoonmaakster, verkoopster en venter.

De 35-jarige Archana Desai uit New-Delhi bijvoorbeeld verloor haar baan bij een internationale winkelketen als gevolg van besparingen. Ondanks een MBA-diploma werkt ze momenteel deeltijds als tutor, waarmee ze een fractie van haar vorig salaris verdient.

“Hoewel ik ben opgeleid voor een positie als manager, moet ik nu werk doen dat mij absoluut niet boeit. Waarom kan de regering geen banen verschaffen aan vrouwen als ons?”, vraagt Desai zich af.

De regering kondigde aan dat 33 procent van de politiemacht in unieterritoria gereserveerd wordt voor vrouwen.

Gendergevoelig

Een rapport van het McKinsey Global Institute, getiteld The Power of Parity: Advancing Women’s Equality in India, stelt dat gendergelijkheid op de werkvloer tegen 2025 bijna 2,8 biljoen euro voor het Indiase bbp kan opleveren. “Als dat nog niet volstaat als incentive, wat dan wel?”, hekelen activisten.

Toegegeven, er zijn ook al inspanningen geleverd in India om de gendergelijkheid te bevorderen. De regering kondigde aan dat 33 procent van de politiemacht in unieterritoria gereserveerd wordt voor vrouwen. Het gaat om functies van beambte tot onderinspecteur. Er is ook het initiatief ‘Beti Bachao, Beti Padhao‘ (Red een dochter, geef haar onderwijs), om het leven van meisjes te verbeteren in districten waar in verhouding veel meer jongens zijn.

“Om de gelijkheid tussen man en vrouw te bevorderen, zijn er middelen nodig. Er moet geld uitgetrokken worden om de doelstelling van gendergelijkheid te behalen”, vindt Kumari.

Een doorbraak op dit vlak vergt ook een andere manier van denken bij alle betrokkenen – met inbegrip van de beleidsmakers, de bestuurders en de burgers. “Alleen zo kunnen we elke sociale, economische en politieke kwestie gendergevoelig maken”, besluit ze. (IPS)