Fotografe Maud Fernhout toont hoe ‘echte’ vrouwen lachen en ‘echte’ mannen huilen

Mannen mogen huilen en vrouwen mogen schaterlachen. Dat is de boodschap die Maud Fernhout wil brengen met ‘What Real Women Laugh Like/What Real Men Cry Like’. Haar fotoreeks heeft lak aan genderrollen: ‘We mogen elkaar niet opleggen wat ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’ is.’

Vrouwen die schaterlachen en mannen die tranen met tuiten huilen. Dat is ‘What Real Women Laugh Like/What Real Men Cry Like’, een fotoreeks van Maud Fernhout, ons toont. Aan de hand van haar opmerkelijke reeks rekent de fotografe af met clichés over mannen en vrouwen. Twintig jongens en twintig meisjes zette ze voor haar lens om ze lachend of huilend te fotograferen. Weekend.be interviewde het meisje achter de camera: ‘We moeten elkaar tegemoet kunnen komen in onze emoties.’

Hoe ben je op het idee voor deze reeks gekomen?

Maud Fernhout: ‘Ik wil met mijn fotografie vooral maatschappijkritisch werk leveren. Ik wou graag ‘echte’ vrouwen in beeld brengen en daarom koos ik voor schaterlachen. In de media zie je vaak alleen de stralende tandpastaglimlach en ik denk dat veel vrouwen zich schamen om zich te laten gaan. Vrouwen moeten mooi zijn op de achtergrond. Dat was het cliché vroeger en ik denk dat die overtuiging er nog steeds een beetje inzit. Ik merkte dat sterk bij de meisjes die deelnamen: zij vonden achteraf altijd dat ze er verschrikkelijk uitzagen, terwijl ze de foto’s van anderen net heel mooi vonden. We vinden schaterlachen op zich dus niet vreemd, maar er is iets dat ons vertelt dat het onvrouwelijk overkomt of dat het lelijk is. En dat is jammer, want niemand mag een vrouw opleggen wat ‘vrouwelijk zijn’ inhoudt.’

In de media zie je vaak alleen de stralende tandpastaglimlach en ik denk dat veel vrouwen zich schamen om zich te laten gaan, want iets vertelt ons dat schaterlachen onvrouwelijk is.

In tegenstelling tot de lachende vrouwen, portretteer je de mannen huilend. Hoe moeilijk was dat?

Fernhout: ‘Mannen die huilen, dat zijn we niet gewoon, al denk ik dat het nu beter bespreekbaar is, mede dankzij het feminisme. Er komt langzaam ook meer aandacht voor seksisme tegen mannen. Dat vind ik heel belangrijk. We willen vrouwen op hetzelfde niveau als mannen brengen, maar we mogen daarbij niet vergeten dat ook mannen heel hard gebukt gaan onder genderrollen. Zo was er één jongen waarbij het echt niet wou lukken. Hij had zich goed voorbereid en hij voelde zich ook verdrietig, maar het kwam er gewoon niet uit. Op een gegeven moment zei ik: ‘Het is oké, we stoppen er gewoon mee.’ Ik deed het licht uit, stopte mijn camera weg en toen begon hij keihard te huilen. Opeens kwam het helemaal los. Tussen het snikken door gaf hij aan: ‘Als je een foto wil maken, doe maar snel.’ Dat is de beste foto van de hele reeks geworden.’

De foto’s tonen een zeer intiem moment. Hoe stoom je de mensen klaar voor zo’n beeld?

Fernhout: ‘Ik probeer per persoon een beetje aan te voelen waar zij zich zelf goed bij voelen en wat ze aangeven. Sommigen willen helemaal niet praten en zetten liever een muziekje of filmpje op. Andere praten dan weer aan één stuk door. Vooral de huilfoto’s kunnen heel veel tijd in beslag nemen: dat loopt op van een uurtje tot soms zelfs 3 uur werk. Het moment waarop ze de foto’s zien, is vaak nog meer confronterend dan de shoot zelf.’

Ik zeg niet dat mannen moeten huilen, ik zeg alleen maar dat het moet kunnen als ze willen. We moeten stoppen met mannen van jongs af aan te leren om hun emoties te onderdrukken, want dat komt er vroeg of laat in een andere vorm uit – als agressie bijvoorbeeld.

Wat wil je graag bereiken met deze reeks?

Fernhout: ‘Ik vind het heel tof dat mensen mijn project appreciëren, maar voor mij is het allerbelangrijkste dat ik het debat kan opentrekken. Je hoort mensen soms zeggen: ‘Mannen moeten niet huilen. Mannen moeten sterk zijn.’ Wie zijn zij om dat te zeggen? We mogen elkaar niet opleggen wat ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’ is. Ik zeg niet dat mannen moeten huilen; ik zeg alleen maar dat het moet kunnen als ze dat willen. Zonder oordeel. We moeten stoppen met mannen van jongs af aan te leren om hun emoties te onderdrukken, want dat komt er vroeg of laat in een andere vorm uit – als agressie bijvoorbeeld. We mogen niet in een cultuur leven waarin we dat toestaan. We moeten elkaar tegemoet kunnen komen in onze emoties.’

Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Jij plaatst heel krachtige quotes bij jouw beelden. Waarom heb je dit gedaan?

Fernhout: ‘De quotes bij mijn foto’s geven een persoonlijke betekenis aan het beeld. Ik heb er natuurlijk mijn mening over, maar die 20 jongens en 20 meisjes hebben ook iets te zeggen. Dat maakt het juist sterker, want ik kan op die manier zeggen: ‘Dit is niet zomaar de overtuiging van één meisje met een camera. Het is iets wat leeft in een hele generatie.”