De steeds langere zomers vormen in de komende jaren een bedreiging voor de ecosystemen van meren.
Een Europees onderzoeksteam met onder meer VUB-klimaatwetenschapper Wim Thiery heeft aangetoond dat de klimaatverandering de ongunstige laagvorming van warm water bovenop koud water zal verlengen en voor een zuurstoftekort zal zorgen.
Een belangrijke factor in de gezondheid van meren is stratificatie, ofwel de laagvorming die zich voordoet wanneer het oppervlak vanaf het voorjaar opwarmt. Nu de zomers door de klimaatopwarming steeds langer worden, gaat ook dit fenomeen van stratificatie langer optreden.
De studie richtte zich enkel op het noordelijk halfrond, omdat zich daar de meeste meren bevinden. Via een combinatie van meer- en klimaatmodellen werd de stratificatie van meren voorspeld tot in het jaar 2099, onder verschillende emissiescenario’s. In het scenario waarin de uitstoot van broeikasgassen onvermoeid blijft toenemen, zal stratificatie 22 tot 7 dagen eerder beginnen en 11,3 tot 4,7 dagen later eindigen. Daarmee wordt de stratificatieperiode dus met 11,7 tot 33,3 dagen verlengd.
Ernstige gevolgen
‘Met langere en warmere zomers houdt zulke stratificatie tot in de herfst in stand, wat diepgaande gevolgen heeft voor het ecosystemen in een meer, zoals vissterfte, giftige algengroei en een hogere uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer’, vertelt Thiery.
Doordat de warme en koude waterlaag zich slecht vermengen, wordt verhinderd dat zuurstof doordringt tot de onderste lagen. Dat kan fataal zijn voor vissen die in de zomer naar diepere wateren migreren voor verkoeling. Als daar niet genoeg zuurstof is, kan dat tot massale vissterfte leiden terwijl het gebrek aan zuurstof giftige algen net doet floreren.
