Klimaatvriendelijk reizen doorheen Zwitserland

De Bernina Express over het Landwasserviaduct © Rob Lewis Photography

Zwitserland mag dan in oppervlakte een klein land zijn, op het gebied van duurzaamheid is het groots in haar daden. Zwitserland is vaak toonaangevend ecologisch en simpelweg de duurzame wereldkampioen. Recycleren is een levensstijl, er zijn strenge voorschriften voor afvalverwerking, bossen worden beschermd, landschapsplanning en bouwprojecten zijn strikt geregeld.

Bedachtzame omgang met de natuur

Tweejaarlijks stellen de universiteiten van Columbia en Yale een Environmental Performance Index (EPI) op. In deze EPI worden landen geëvalueerd op het vlak van lucht- en waterkwaliteit, landbouw, bossen, visserij, biodiversiteit, omgang met natuurlijke bronnen, milieu… Weinig verwonderlijk dat Zwitserland de afgelopen jaren bijna constant bij de toppers behoort. Dat is uiteraard geen toeval. Zwitsers omarmen hun rijke landschap en de overgang naar duurzame energie is er middels een regeringsplan verankerd. De beleidsmakers willen zoveel mogelijk af van het gebruik van fossiele brandstoffen.

Het is de bedoeling dat er nog meer energie wordt opgewekt uit waterkrachtcentrales, windmolens en zonnepanelen. Talrijke initiatieven – zowel nationaal als lokaal – dragen hun steentje bij om van Zwitserland de absolute duurzame wereldkampioen te maken. Dat gaat van opruimacties op het einde van het wintersportseizoen over autovrije vakantieplaatsen tot duurzame accommodaties.

Comfortabel en milieuvriendelijk rijplezier

Spreek met iemand die Zwitserland een beetje kent en het gesprek gaat algauw over het klokvaste en bijzonder uitgebreide openbaarvervoernetwerk. Elke twaalf minuten is er een trein, dagelijks bollen er 9.000 treinen over 5.000 kilometer spoor. Stipt en zonder vertraging! In geen enkel ander land ter wereld leggen de inwoners meer kilometers af per trein. En wat meer is: vrijwel het hele net van de Zwitserse Spoorwegen (SBB) is elektrisch, met energie voor 90% afkomstig uit waterkrachtcentrales. Wat maakt dat de treinen dus nagenoeg zonder milieuvervuiling door de 671 tunnels en over ruim 6.000 spoorbruggen rijden. De trein is – met uitzondering van te voet of op de fiets – het meest milieuvriendelijke vervoersmiddel. Hij stoot minder CO2 uit dan alle andere gemotoriseerde vervoermiddelen. Het indrukwekkende spoorwegnet en het klokvast rijden maakt dat reizigers altijd en overal op tijd zijn en dat de trein naadloos aansluit op de bus. Zo is elke bestemming uitstekend te bereiken.

Glacier Express in Engadin, Graubünden
Glacier Express in Engadin, Graubünden© Stefan Schlumpf

Genietend van het uitzicht

Met die verbluffende natuur en fenomenale landschappen waar Zwitserland om bekend staat, zou het wel heel jammer zijn, mocht je daar gedurende je treinrit niets van merken. Dat is zeker niet het geval op de panoramaroutes die tot de absolute highlights van het land behoren. Deze routes gaan door adembenemende bergdecors, langs staalblauwe gletsjers, kristalheldere meren, door traditionele dorpjes en idyllische valleien. De panoramatreinen zijn rondom voorzien van glas en bieden – naast het alom bekende comfort van de Zwitserse treinen – een ongeëvenaard uitzicht. Welke van de panoramatreinen nu echt de mooiste is, die ontdekking laten we aan jou over. Maar we willen er wel graag twee belichten.

De Alpenoversteek van Chur naar Tirano met de Bernina Express is absoluut een van de meest spectaculaire. Gedurende de ruim vier uur durende rit rolt de Bernina Express onder meer over het Landwasserviaduct – Unesco-werelderfgoed – , de Montebello-bocht met blik op het Bernina-massief, de Morteratschgletsjer, de drie meren Lej Pitschen, Lej Nair en Lago Bianco, langs Alp Grüm en het cirkelviaduct van Brusio. In de zomer worden enkele van de wagons van de Bernina Express omgetoverd tot een heuse cabrio, zonder vensters.

Bernina Express
Bernina Express© Christoph Benz

In acht uur van het mondaine Sankt Moritz door 91 tunnels en over 291 bruggen naar het wereldberoemde Zermatt doe je met de Glacier Express, ook wel de langzaamste sneltrein ter wereld genoemd. Om alle hoogtepunten op deze rit doorheen de Alpen op te sommen, ontbreekt het ons hier aan voldoende plaats. Weet echter dat je onder meer getrakteerd zal worden op uitzichten op de Biesgletsjer, de kloof van Kipfen, het paleis van Stockalper, de Oberalp Pass, de vierhonderd meter diepe kloof van de Rijn en uiteraard de Matterhorn. In Excellence Class geniet je niet alleen van het spectaculaire landschap, een uitgelezen vijfgangenmenu met aangepaste wijnen verwent eveneens de innerlijke mens.

Grand Train Tour

Kiezen is verliezen, alle treinritten zijn meer dan aanbevelenswaardig, maar ze allemaal doen wordt een onmogelijk karwei. De Grand Tour Train of Switzerland combineert de mooiste panoramalijnen over een reis van 1.280 kilometer naar alle hoogtepunten en bezienswaardigheden. De richting of duur van de reis ligt niet vast, je stapt in of uit waar je maar wilt. En het beste? Voor de hele toer heb je maar één kaartje nodig – de Swiss Travel Pass.

Zonne-energie en waterkracht

Natuurlijk zijn het niet enkel de treinen die hun duurzaam steentje bijdragen. Ook waterkracht en zonne-energie spelen een belangrijke rol. De Rhätische Bahn, exploitant van de Bernina Express, gebruikt uitsluitend waterkracht voor haar locomotieven en bedrijfsgebouwen. Met de MS Diamant, een modern motorschip, vaar je klimaatneutraal het Vierwoudstedenmeer op. De MS Diamant biedt een onderwaterzicht, een voetbad van water uit het meer en een binnengalerij met indrukwekkende glazen koepel: dit is een schip van een ongekende technologische finesse en luxe.

Stoomschip Rhone voor het kasteel van Chillon bij Montreux
Stoomschip Rhone voor het kasteel van Chillon bij Montreux© Christof Sonderegger

Over het meer van Biel glij je dan weer geruisloos op de door zonne-energie aangedreven zonnecatamaran, MobiCat. De MobiCat voorziet niet alleen in zijn eigen energievoorziening, het schip voedt ook nog eens het lokale elektriciteitsnet. De zonnekabelbaan van Staubern is de eerste accu-aangedreven kabelbaan ter wereld waarbij je op de top geniet van een prachtig uitzicht. En op een paar minuten wandelen van het station van Fribourg ligt de ‘Funi’, de laatste kabelbaan van Zwitserland die nog op waterballast werkt. Deze nostalgische spoorweg rijdt al sinds 1899 volledig zonder elektriciteit of uitlaatgassen. De kabelspoorweg wordt niet aangedreven door een motor maar door restwater uit de bovenstad.

Ook met de elektrische wagen

Niet zo tuk op treinen? Liever in het comfort en de privacy van een wagen? Dan heeft Zwitserland nog een wereldprimeur voor je in petto. De E-Grand Tour is een roadtrip voor elektrische voertuigen. Dankzij een dicht netwerk van meer dan driehonderd laadstations en 170 hotels met laadstation over de 1.600 kilometer lange route kom je nergens met een lege batterij te zitten. Beginnen aan de E-Grand Tour kan in verschillende steden. Je rijdt over vijf bergpassen, langsheen 22 meren en bezoekt twaalf verschillende Unesco-werelderfgoedsites. Met 2.429 meter is de Furka Pass het hoogste punt van de route is, het laagste punt bevindt zicht aan het fantastische Lago Maggiore.

Photo spot Grand Tour, Morteratschgletsjer in het Berninamassief
Photo spot Grand Tour, Morteratschgletsjer in het Berninamassief© Mattias Nutt

Meer info: MySwitzerland.com/zomer

Lees ook dit artikel over Zwitserland als topvakantie-bestemming

Reis je naar Zwitserland, hou dan rekening met de op dat moment geldende Covid-19 maatregelen. Raadpleeg voor de meest actuele informatie de websites van de Federale Overheid.