Internationale rage: lambiekbieren uit het Pajottenland en de Zennevallei

Advertorial verbindt organisaties met de lezers van en doet een beroep op de specialisten van Roularta Brand Studio voor tekst en illustraties. De inhoud wordt eventueel aangebracht door de partner en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.
Ze zijn razendpopulair van Canada tot Zuid-Korea. En ook bij ons zijn ze – opnieuw – geliefd: de eeuwenoude lambiek en geuze. Hun geheim? Het zijn de enige bieren ter wereld die met specifieke wilde gisten uit de Zennevallei en het Pajottenland worden gemaakt.
Dat een artisanale specialiteit uit een bescheiden streek in Vlaanderen zoveel internationale fans kent, heeft ongetwijfeld met authenticiteit te maken. In een wereld van schaalvergroting worden liefdevol vakmanschap en unieke interessante smaken gekoesterd. Daarnaast hebben jonge generaties met een neus voor vernieuwing in heel wat traditionele brouwerijen nu het roer overgenomen. Maar ook daarbuiten wordt er enthousiast met lambiek en geuze geëxperimenteerd.
Hoog tijd voor een ontdekkingstocht: het mooie Pajottenland en de Zennevallei staan tijdens de Maand van de Lambiek tot 29 oktober in de kijker.
Wilde gisten
Brettanomyces Bruxellensis en Brettanomyces Lambicus, zo heten de wilde gisten die alleen in de lucht van het Pajottenland en de Zennevallei voorkomen. Het zijn die ‘Bretts’ die de wort, het brouwsel van tarwe, gerst en overjaarse hop, ‘besmetten’. Dat brengt een proces van spontane gisting op gang dat lambiekbieren zo’n karakteristieke smaak geeft. Het zijn dus niet de brouwers die een specifieke gedoseerde gist toevoegen.
- Tip: De Alambicwandeling leidt je langs de oevers van de Zenne en het glooiende landschap waar wilde gisten rondzweven in en rond Lembeek. Volgens sommigen zou ‘alambic’ een verbastering van die plaatsnaam zijn.
Koude nachten
Traditioneel worden lambiekbieren alleen van eind september tot eind april gebrouwen. Dat heeft een goede reden. Na het koken laten bierproducenten de wort ’s nachts afkoelen in open kuipen of ‘koelschepen’. Alleen in het koudere seizoen zijn de omstandigheden precies goed: de wilde gisten zijn dan in de juiste verhouding aanwezig. De smaak van de regio zit dus letterlijk in het lambiekbier.
- Tip: In Biercentrum De Lambiek in Beersel kun je een en ander opsteken over dit eeuwenoude artisanale brouwproces.
Houten vaten
Na het afkoelen belandt het prille bier in houten vaten, traditioneel uit eikenhout. Ook dat maakt lambiek bijzonder: het is een van de zeldzame bierstijlen die van oudsher, net zoals wijn, in houten vaten of ‘foeders’ mag rijpen. Na een jaar gisten en rijpen krijg je ‘oude lambiek’. Sommige brouwers gebruiken vrij oude of specifieke eikenhouten vaten, die elk hun eigen microflora hebben. Anderen experimenteren met foeders uit kastanjehout of vaten waarin ooit whisky heeft gerijpt.
- Tip: Brouwerij Boon is een van de oudste brouwerijen van de streek. Tijdens een gegidst bezoek kom je meer te weten over hun traditionele methodes. Of pauzeer na een wandeling in de Boon Bar.
Bier met bubbels
Een apart type lambiekbier is geuze. Die wordt niet gebrouwen, maar ‘gestoken’. Steken betekent zoveel als vakkundig mengen, assembleren of ‘blenden’ van jonge en oude lambiekbieren. Ook dat is uniek in de bierwereld. De assemblage wordt daarna gebotteld. Door de suikers en levende gisten in de jonge lambiekbieren vindt er in de flessen een hergisting plaats. Het resultaat is een friszure mousserende geuze, de ‘champagne van de Zennevallei en het Pajottenland’. Het rijpen op fles kan overigens jaren blijven doorgaan. Dit is dan ook enige biersoort die je heel lang – zelfs tot 20 jaar – kunt bewaren.
- Tip: Boerenerf was ooit een boerderij en oude brouwerij, vandaag is het een bioboerderij die zijn eigen geuzebieren steekt.
Complexe smaken
Een geuzesteker gaat op zoek naar een eigen smaakcombinatie. De mogelijkheden zijn bijna onuitputtelijk. Je kunt niet alleen lambiekbieren van verschillende jaargangen mengen, maar ook van diverse brouwers. Ook het specifieke vat van de lambiek geeft een eigen aroma: klein, groot, heel oud, eikenhout, een andere houtsoort, whiskyvaten…
- Tip: Proef een goed glas lambiek of geuze in de lambik-O-droom van brouwerij en stekerij 3 Fonteinen.
Fruitlambiek
Er is er nog een speciale variant, waarbij jonge lambiekbieren met fruit worden gemengd en in een tank gezet om te macereren. Na dit proces ontstaat een fruitlambiek. De klassieker is een assemblage met krieken (zure kersen), die dan het bekende kriekbier of een ‘oude kriek’ (met hergisting op fles) oplevert.
In hun zoektocht naar interessante smaken gebruiken stekers intussen ook veel andere fruitsoorten: rabarber, pruimen, aardbeien, frambozen, kersen, kruisbessen, zwarte bessen, druiven, kweeperen… Sommigen experimenteren zelfs met basilicum of vlierbloesem.
- Tip: Framboise, Groene Druif, Zwarte Bes, Oude Kriek… het zijn maar enkele bieren die ze bij brouwerij Kestemont maken. Tot eind oktober stellen ze elke vrijdag en zaterdag hun deuren open voor een rondleiding en proeverij. Er is ook een kinderspeeltuin.
Maand van de Lambiek
Tot 29 oktober kun je je in het Pajottenland en de Zennevallei verdiepen in de unieke Lambiekcultuur. Tijdens deze Maand van de Lambiek zijn er begeleide wandel- en fietstochten, proeverijen en rondleidingen. Mis ook de bezoekerswedstrijd niet: ga langs bij deelnemende bierproducenten en scan de QR code om kans te maken op een lambiek-verwenarrangement voor twee personen.