Lech, dat behoort tot de top van de Alpenklassiekers,

probeert zichzelf en zijn leefmilieu te beschermen. Met sukses.

Frans Vuga

Een skiër heeft 762 m² nodig om zich in zijn sas te voelen. Zo berekende Franz Hoppichler, die de wereldvermaarde opleidingsinstelling voor skimonitoren in het Oostenrijkse Sankt Christoph leidt. “Op drukke momenten neemt de bewegingsvrijheid af tot 40 m² en dan voelen wij, Europeanen, ons onbehaaglijk. Maar Japanners hoor je met 15 m² rond zich nog niet klagen over ruimtegebrek. Ze zijn het gewriemel gewoon. “

Relatief of niet, het gevoel van de klant telt. En de verkoper van skivakanties kan er niet omheen : op de Alpenpistes stijgt de verkeersdruk in piekperioden tot een alarmpeil. Waardoor sommige oorden het slachtoffer worden van hun eigen sukses en skiërs afstoten. Dat willen ze niet in Lech/Zürs. Daar voorkomen ze de klacht computergestuurd. Als 14.000 skiërs vóór de middag hun pasje in de kontrolegleuven bij de liften hebben gestopt, floepen de lichten aan : geen parkeerplaatsen meer, geen dagkaarten meer te koop. Wie van elders komt en geen abonnement heeft, geraakt niet meer bediend.

Het skigebied beschermt zijn biotoop ook op andere manieren. Wie er met trein én bus aankomt, krijgt een dagkaart met 10 procent korting. En binnenkort : wie reserveert, heeft recht op 20 procent korting. Alles om overbelasting van wegen, pistes, mensen en milieu te verhinderen.

Omzeggens geen enkele vreemdeling kan er nog vastgoed kopen. Op de oostelijke bergflank wonen niet alle eigenaars permanent. Dat dit werd toegelaten, behoort tot de vergissingen van het verleden.

Het woud is verboden terrein voorskiërs. Er loopt maar één grote passage door, van Oberlech naar de dorpskern aan de rivier : een boulevard bestemd voor gezinsafdalingen, waarop iedereen zijn kunsten kan tonen. Ook diepsneeuwfanaten vinden hun gading. Gekroonde hoofden en geldadel toeven graag in het gebied omdat het goed is ontwikkeld. Alles zit erop en eraan ; keuze zat om zich te laten verwennen.

De multifamiliale dorps-NV Lech blijft alert, ondanks haar hoge notering op de wintersportmarkt. Want er is weinig nodig om in populariteit te zakken. Hier groeit geen aardappel. De Heimat 1400 tot 1700 meter hoog bewoond trotseerde de eeuwen slechts bij de gratie van veeweiden. Van de 1300 bewoners zijn er nu nog 15 voltijds boer. “Uit overtuiging” en gestut door subsidies. Vijfhonderd grazende stuks vee en het maaien voor de winterse voedselvoorziening van de runderen leggen op de goedkoopste manier het terrein klaar voor het skiseizoen. Want goede weiden zijn goede pistes, en omgekeerd.

Normaal voorzien lagedrukgebieden uit de Atlantische Oceaan Lech/Zürs vroeg en overvloedig van sneeuw. Maar op de steile stukken helling willen sneeuwmachines de natuur bijwerken. “Met kiemvrij water van drinkkwaliteit, zoals de deelstaat Vorarlberg het voorschrijft”, verzekert de dienst voor toerisme. De voor- en nadelen van kunstmatige sneeuw blijven, onder pressie van de milieubeweging, een diskussietema. “Kunstmatige sneeuw helpt gras en planten beschermen waar ze anders zouden worden weggerutscht”, legt direkteur Hubert Schwärzler uit. “Op steile delen van onze bergflanken voorkomen we dus het wegskiën van wortels. We zijn hier te zeer verbonden met de grond om frivole dingen te riskeren omwille van het snelle gewin. “

Met 7500 toeristenbedden plus 2500 extra horecamedewerkers ligt de druk toch behoorlijk hoog. Hoewel : op een gemeentelijke oppervlakte van 90 m² is dat relatief. De weiden reiken tot 2000 meter hoog. En dat is uitzonderlijk in de noordelijke Alpen, die omwille van de doorlaatbare kalkbodem doorgaans droog zijn en weinig begroeid. Maar hier schoof er nogal wat mergel over de rotsen. Die vormde de dunne vruchtbare laag waarop Wallissers zich omstreeks 1300 waagden te vestigen. De veehouders uit Wallis mochten toen overigens ook al rekenen op een meegaande overheid. Ze kregen speciale rechten en privileges omdat ze in zo’n onherbergzame streek wilden wonen.

Twee keer, in 1574 en in 1635, decimeerde pest de bevolking. Het dorp had weinig last van oorlogsomstandigheden wegens te afgelegen. Tot opeisingen gedurende de Napoleontische krijg bij het begin van de 19de eeuw verarming en emigratie veroorzaakten. En in 1882 sloeg bij de bouw van de Arlbergtunnel een moordende pokkenepidemie toe.

In het 1700 meter hoge Oberlech, vanouds vast bewoond hoewel er slechts één keer per jaar kan worden gehooid, kwam het voortbestaan in het gedrang. Maar precies de barre omstandigheden sneeuw van begin november tot eind april brachten redding bij de opkomst van het wintertoerisme. Het alpinegehucht Zürs (1700 meter hoog) nam in 1937 de eerste sleeplift van Oostenrijk in gebruik. Het duurde tot na de Tweede Wereldoorlog voor Lech volop in zwang geraakte. Het dorp deed er alles voor om komfort te bieden. Getuige daarvan de Rüfikopfbahn, die werd geopend in 1987. De skiër stapt op de gelijkvloerse verdieping in een immense lift, die hem naar het platform brengt vanwaar twee kabinebanen van 1440 naar 2335 meter pendelen. In geen tijd vervoeren de kabines 80 mensen ineens. Voor het overige zijn in het hele gebied, behalve op oefenhellingen, de schotel- en beugelliften vervangen door kabines en overdekte stoeltjesliften.

Van de 110 kilometer pistes is 40 procent makkelijk en 40 procent van een gemiddelde moeilijkheidsgraad. De overige 20 procent zijn bestemd voor ervarenskiërs. De langste en populairste afdaling strekt zich uit over vijf kilometer (startpunt Madloch, 2444 meter hoog). Diepsneeuwamateurs krijgen 120 kilometer extra, en voor langlaufers ligt er 19 kilometer loipe. Voor het overige : tennis en squash tot middernacht, zoals het een onverbiddelijke blijver in de top-10 van Alpenklassiekers past.

Info : Verkehrsamt Lech am Arlberg, Postfach 54, A-6764 Lech am Arlberg, Oostenrijk, tel. (00-43) 55.83.21.61/0, fax (00-43) 55.83.31.55.

Ook gekroonde hoofden en geldadel weten de meer dan 100 km piste en de diepsneeuwmogelijkheden van Lech te waarderen.