Eenvoudige, lekkere wijnen, die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het om de veertien dagen over hebben in deze rubriek. Château Simple, wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week : tempranillo.

Tempranillo is een druivenras uit Spanje, dat vooral in de streek van Rioja gekweekt wordt. Zoals in alle warmere wijngebieden waar de druiven vrij snel rijpen, is één soortwijn meestal niet voldoende gevarieerd om echt aan te spreken. In Rioja wordt tempranillo dan ook gemengd met minstens drie andere wijnstoksoorten : graciano, waarvan de wijn wat laag is in alcoholgehalte maar uiterst kwaliteitsvol (zelfs dé kwaliteitsfactor voor Rioja), verder met wijn van mazuelo die kleur bijbrengt en vooral tannines (structurerende factor), en ten slotte voor bijna de helft met wijn van grenacha, als reserve van alcohol en jamachtige rijpheid, die op zichzelf echter zeer snel oxideert tot een roestbruine kleur.

Tempranillo komt nog elders in Spanje voor (in Valdepenas spreekt men van cencibel en in Catalonië van ull de llebre) en is zelfs de enige druivensoort die ook in Portugal een zeker succes kent : in de Dourovallei is hij niets anders dan de tinta roriz en in Alentejo de aragonez. Maar veruit het meest komt hij voor in Rioja waar hij tot 40 procent van de aanplant uitmaakt.

Wat smaakallure betreft, wordt tempranillo dikwijls vergeleken met cabernet sauvignon uit Bordeaux : de gelijkaardige bessen met dikke schil geven diepgekleurde wijnen met bordeaux-achtige, redelijke alcoholgehaltes van 10 tot 11 graden. Maar plantkundig is er geen enkel verband : de wijnstok tempranillo stamt waarschijnlijk uit Noord-Spanje en de naam is afgeleid van het Spaanse temprana wat ?vroeg? betekent. Hij is inderdaad twee weken vroeger rijp dan bijvoorbeeld grenacha. Wijn van uitsluitend tempranillo is eerder neutraal van smaak en ongenuanceerd omdat hij wat frisheidbrengende zuren mist : eventueel voorkomend fruit en levendigheid verdwijnen zeer snel en zijn na een paar jaar fles niet meer te onderkennen.

Toch komen nu meer en meer soortwijnen op de markt die traditioneel niet als enkelvoudige soortwijn werden gemaakt. Maar door de gekoelde gistingstechnieken is men nu veel beter dan vroeger in staat om het inherente fruit van de druivensoort tot in de fles te brengen. Een gekoelde en daardoor niet borrelende gisting houdt de fruitaroma’s in de wijn zodat ze niet langer via wild openspattende bellen verdwijnen. Maar de moderne technologie is ook niet almachtig : grote wijn komt er niet van. Wijn die het moet hebben van zijn fruit moet immers altijd vrij jong worden gedronken, hij heeft maar een beperkt potentieel. In het beste geval moet men zich dus aan soepele instapwijnen verwachten.

Tempranillo 1996, Somontano D.O., Compañia Vitivinicola Aragonese.

De Denominación de Orígen Somontano is vrij recent (1985) tot stand gekomen en diende vroeger als een reserve voor mengwijnen. Wie van Barcelona naar Rioja reist, komt door het wijngebied Aragon waar Somontano in het noorden ligt aan de voet van de Pyreneeën. De naam betekent trouwens ?aan de voet van de bergen?. Zonder de moderne techniek van maceratie onder koolzuur zou deze soortwijn niet mogelijk zijn geweest. Bij deze soort van vergisting worden de druiven met gehele trossen in de kuipen gestort en van de oxiderende invloed van de lucht weggehouden met koolzuurgas (dat men ook in limonade en champagne vindt). In deze gehele trossen komt nu een enzymatisch gistingsproces op gang, zonder zuurstof, binnenin de druifjes : er is dus van borrelen en oxidatie geen sprake. Zo komt het dat het vergiste sap uiterst rijk is aan fruitaroma’s (zelfde procédé als bij Beaujolais).

In het glas komt een niet overdreven kleurconcentratie (geen zuiderse zwaarte) en een violetachtige nuance van jong en vers. De neus is present wijnachtig met gedistingeerd fruit van aardbeien en frambozen, niet het simpele bananenester (amylacetaat) dat men zo vaak in Beaujolais tegenkomt. De smaak is lekker aangenaam fruitig en niet overdonderd door alcohol. Excellente, koel te drinken zomerwijn. (Delhaize, 155 fr.)

Tempranillo 1996, vino de Argentina, origin Mendoza.

De Provincie Mendoza, gelegen aan de voet van de Andes, is met 150.000 hectaren wijngaarden de belangrijkste wijnprovincie van Argentinië. De nachten zijn er koel en er is een overvloed aan zuiver water dat van de bergen stroomt. Die koele nachten vertragen de rijping en brengen nuancering, de wijngaarden liggen op een hoogte van 600 m boven de zeespiegel en de zon schijnt 300 dagen per jaar.

In het glas komt een kleur met een evolutienuance van rijp, zeker vergeleken met het frisse violet van de vorige. Een ronde brede neus met wat finessestructuur na walsen, die van houtlagering of van de ?koele nachten? moet komen. Dito brede smaak met frisse lengte en goed rijp fruit. Klassieke soepele en aangename wijn die jong en koel moet gedronken worden. (Delhaize 129 fr.)

Volgende aflevering in Weekend Knack van 2 juli : Castell’ in Villa, Chianti.

HERWIG VAN HOVE