wit nieuws uit spanje

De Antea en Oda Blanc zijn twee wijnen die op barriques werden vergist en op de gistrest gehouden, terwijl af en toe de gistrest terug in suspensie werd gebracht door omroeren ( battonage): een moderne techniek om karaktervolle witte te maken. De procedure heeft twee belangrijke gevolgen. Ten eerste komt de wijn in contact met het hout in statu nascendi, terwijl de wijn geboren wordt en de weg aflegt van zuiver druivensap naar vergiste wijn. Men moet weten dat het hout maar echt meespeelt als er alcohol aanwezig is. Door die werkwijze komt het sap in contact met alle mogelijke concentraties van alcohol, van nul in het begin tot 13 procent aan het einde. De extractie van houtcomponenten is dus sequentieel gespreid. De houtfactor raakt ook beter in het smaakpatroon ingebouwd dan met lagering van uitgegiste wijn alleen.

Het tweede belangrijk gevolg komt van de gistrest. Die is een perfecte antioxidans: een product dat bij voorkeur de zuurstof zelf opneemt en zo belet dat de wijn door oxidatie beschadigd wordt. Voor die klus wordt in de klassieke wijnmakerij sulfiet ingezet. Met wijnen die op gistrest gehouden worden, hoeft men veel minder sulfiet te gebruiken, ze zijn dan ook zuiverder van smaak.

Natuurlijk mag men niet overdrijven: te veel hout (te lang op vat) doodt het fruit en een te hevige antioxiderende werking van de gistrest geeft reductiesmaken en geuren van rot.

Oda Blanc 1999, Costers del Segre D.O. Castell dell Remei.

Costers del Segre is een Spaanse appellation ( Denominación de Origen) sinds 1985, gelegen aan de boorden van de Segre, die van de Pyreneeën zuidwaarts door de provincie Lérida trekt en in de Ebro uitmondt. Op de zanderige bodems (4000 ha) maakt men 65 hl witte wijn per ha, waarvan meer dan de helft naar Engeland wordt uitgevoerd. Druiven zijn: macabeo, parellada, chardonnay en grenacha blanca. De voorliggende wijn werd vergist op vaten van Amerikaanse eik en geregeld omgeroerd.

In het glas komt een bleekgele kleur zonder spoor van oxidatie of evolutie. De neus is vol fijn fruit met hout, maar ook met het wat opdringerig geschroeide karakter van de Amerikaanse eik. In de smaak komt het hout terug, met goed structuurzuur en een rijke lengte. Indrukwekkende wijn die zijn hout nog wat moet verwerken.

Invoer: Vinea, 1755 Gooik, 02-532 52 01.

Antea, Rioja 1998. Marqués de Cáceres.

Deze wijn van viura-druiven met een weinig malvasia wordt vergist op Franse eik, omgeroerd en vooral op het juiste moment van het vat genomen. Grote baas Christine Forner: “We zorgen er nu veel beter voor dan vroeger dat het fruit gerespecteerd blijft en het hout niet te dominant wordt. Onze Antea blijft minder lang op het vat.”

In het glas komt een soortgelijke frisse kleurnuance, met iets meer concentratie. De neus is breed en exuberant fruitig, delicaat doortimmerd en met grote eenheid. In de mond is de attaque smakelijk en vol fruit. Het hout is structurerend en geeft de wijn een platform voor expressie en lengte. Un vin juste.

Invoer: alle GB-winkels, vooral de Maxi’s, 239 fr. Op het oogstjaar letten.

sagrantino renaissance

Sagrantino di Montefalco is wellicht de minst bekende DOCG-wijn van Italië en toch behoort hij met Amarone, Barolo, Sassicaia en Brunello tot de duurste. De 1995 werd destijds en primeur verkocht tegen 1200 fr. per fles en kwam in 1999 op de markt voor 1800 fr. Sindsdien zijn de prijzen wat gemilderd.

Sagrantino di Montefalco werd DOC in 1979 en Garantita in 1992.

In 1971 kocht Arnaldo Caprai een klein wijnbedrijf (25 ha) in de buurt van het stadje Montefalco, op nauwelijks tien kilometer van zijn textielzaak in Foligno: het begin van het Val di Maggio-domein dat nu met zijn sagrantinowijnen tot de Italiaanse top behoort. Met zijn aangeboren ondernemersgeest zag hij wel iets in dat ene perceel waarvan niemand de druivensoort kende. Hij begon het stuk grond speciaal te ontwikkelen en te renoveren, maar spaarde de druivensoort.

De wijnen ervan waren inktzwart, uitermate met tannines beladen, vol diep fruit van zwarte bessen en met hoge natuurlijke alcoholgehaltes van gemakkelijk 13 graden. In de streek was de gewoonte ontstaan om de drinkbaarheid van de geweldenaar te verhogen door er een flinke scheut witte wijn aan toe te voegen.

De vergeten druivensoort van het mysterieuze perceel bleek de sagrantino te zijn. Die was bijna uit de streek en uit heel Umbrië verdwenen, om plaats te maken voor de modieuzere sangiovese.

Sagrantino heeft geen enkele relatie met andere wijndruiven en zou door franciskanen (Assisi is vlakbij) uit Klein-Azië zijn meegebracht. Zij vonden de druif bijzonder geschikt voor gebruik bij de eredienst en het bedienen der sacramenten, vandaar de naam. Vandaag wordt sagrantinowijn door de zoon Marco Caprai op een moderne manier “getemd”: rijpe pluk, beperkt rendement (35 hl/ha), 30 dagen weektijd op de schillenkoek met veelvuldig omroeren en twee jaar lagering op verse Franse eiken vaten. De wijn verlaat het domein pas na nog een jaartje op de fles. Nu komt de 1997 op de markt.

Het domein Val di Maggio is intussen uitgegroeid tot 80 ha en produceert 750.000 flessen, waarvan 100.000 sagrantino. In 1996 was de familie Caprai 25 jaar present op het domein en dat werd gevierd. Er werd een speciale sagrantinoselectie gemaakt en het etiket kreeg een 25 als achtergrond. Die cultwijn kost algauw 2000 fr. per fles. De andere jaartallen zijn trouwens even uitzonderlijk.

Sagrantino di Montefalco DOCG 1997 heeft de kleur van zwarte inkt, een neus met diep zwart fruit en tonen van verse eik. De smaak is intens, mooi bitter gestructureerd en toch zacht, gespannen en soepel door het onderliggende fruit. Een reus. Reken op een prijs in de buurt van 1000 fr.

Maar Caprai maakt ook Rosso de Montefalco DOC, een 100 procent sangiovesewijn. Ook daarvan komt de riserva uit in de herfst. De rosso wordt twee jaar gelagerd op Slavonische eik. We treffen een uitermate diep fruitige sangiovese, met goede bitterstructuur en grote lengte. Uiterst interessante, traditionele sangiovesewijn van het wonderjaar 1997. Een prijs in de buurt van 500 fr.

Invoerder: La Ferrarese, 1130 Brussel.

HERWIG VAN HOVE