Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple, wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week: Madiran.

Het zuidwesten van Frankrijk, de streek ten zuiden van Bordeaux, heeft klinkende wijnnamen als Bergerac, Monbazillac, Cahors, Fronton, Gaillac. Maar ook… Madiran. Het Madiran-gebied omvat 37 gemeenten, verspreid over drie departementen, op enkele uitlopende heuvelruggen van de Pyreneeën aan de zuidkant van het Armagnacgebied, en gelegen op een gemiddelde hoogte van 230 m boven de zeespiegel. De beste gemeenten zijn deze van het departement Gers: Cannet, Vielle en vooral Maumusson, waar de wijngaarden goed afgewaterd zijn en relatief vorstbestendig. In tegenstelling met Cahors, konden de wijnboeren van Madiran ontsnappen aan de historische boycotpolitiek van Bordeaux, die alle vervoer uit het hinterland op de Gironde tegenhield tot hun eigen wijn verkocht was. Madiran beschikt namelijk via de Adourrivier, op 20 km ten noorden van Pau, over een uitweg naar de haven van Bayonne.

De basisdruif van Madiran is de tannat die na de fylloxeraplaag haast niet meer werd herplant. Madiran zelf werd tot AOC gepromoveerd in 1948, terwijl de wijnproductie op een historisch dieptepunt was beland: de promotie van een virtuele dode. De tannat is dan ook een moeilijke druif die, zoals de naam laat vermoeden, zeer tanninerijke wijnen geeft, die nu als rustiek en brutaal bitter zouden worden ervaren. De AOC-regels verplichtten daarom tot integrale ontristing, het verwijderen van de groene steeltjes van de druiventrossen, zodat de harde vegetale bitterheid ervan de originele tannatbitterheid niet kon gaan vervoegen en nog versterken. De AOC bepaalt ook dat er zo rijp mogelijk moet worden geplukt, met minstens 11 graden natuurlijk verworven alcohol, en dat het rendement moet beperkt worden tot 45 hectoliter per hectare.

In de jaren 1970, toen er eindelijk voldoende tannatplantgoed ter beschikking kwam, is de tot dan toe ‘lege’ AOC stilaan heraangeplant: er zijn er nu 1000 hectaren van. Ze worden bebouwd door een drietal coöperaties en een dertigtal individuele wijnboeren. De stijl van de wijnen onder de Madiran-hoed kan erg verschillen omdat de AOC toelaat dat tot 60 procent cabernet wordt bijgemengd om nog wat van de bitterheid te temmen, maar dan gaat veel van het tannatkarakter verloren en wordt de wijn ‘een kleine bordeaux’. Deze moderne Madiran kan echter ook jong worden gedronken.

Een ander middel om de tannatbitterheid te milderen is vatlagering. Tannatwijnen zijn dermate compact en dicht gestructureerd dat ze spelenderwijs op barriques kunnen verzachten en verouderen. Maar dat kost geld en het prestige van de appellation is nog niet van die aard dat men er in staat is deze kosten te dragen.

Madiran Hourquet 1997, Groupement de Producteurs de Gascogne.

Goed geconcentreerde diepe kleur en een stevig gestructureerde neus met impressies van oud maar gezond hout en tannat. Na opschudden komt veel onderbouw boven, wat op bewaarpotentieel wijst. De smaak is een beetje ruw in de aanzet en dominant bitter over de hele smaaksequens: moet nog enkele jaren op fles versmelten en verzachten. Een type. (Colruyt: 159 fr.).

Madiran Domaine Aubert 1996, Dupuy viticulteur in Maumusson.

Minste kleur van de drie en de neus is dominant cabernet met wat finesse in de onderbouw. De smaak zet stevig aan maar de finale is getekend door dun, naijlend bitter. Dit ongedekte bitter komt nooit goed. (Delhaize: 189 fr.)

Madiran Clos de L’Eglise 1997, Vigneau-Pouquet viticulteur in Crouseilles.

Mooie briljante diepe kleur zoals deze van Hourquet. De neus heeft een accent op fruit en na opschudden stevigheid in de onderbouw en ook wat oud hout. De smaak is getekend door ruw bitter over geheel het gebied, geen spoor van charme of soepelheid, zal misschien verbeteren na enkele jaren. (GB: 147 fr.).

Herwig Van Hove