Dit is de collectieve droom van Zweedse eigenaars en Britse architecten, een van de meest gedufde nieuwe huizen in Californië.

Foto’s Elizabeth Whiting Assoc.

Alleen een bijzonder gewillige klant kon de ontwerpen goedkeuren voor dit uitdagend nieuwe huis van het Britse architectenteam Powell-Tuck, Connor en Orefelt. Het werd inderdaad niet meteen het vakantieoptrekje dat bouwheer Thomas Lundstrom in gedachten had, maar getuigt in elk geval wel van esthetische moed en architecturaal lef.

Noch de architecten, noch de bouwheer, noch de bouwstijl zijn Californisch, en toch staat Villa Zapu in Napa Valley hoog op een beboste heuvel. Ze lijkt wel een alien die de verbeelding op hol jaagt van buren en bezoekers die bereid zijn hun eerste scepticisme opzij te zetten.

Dit huis kan misbegrepen worden als een oefening in deconstructivisme in het beste geval en als gewilde architecturale anarchie in het slechtste geval. Villa Zapu is het centrum van een groeiende wijngaard. De Lundstroms begonnen vier jaar geleden met hun wijnhandel en die floreert. Ze zijn gespecialiseerd in fijne chardonnay en cabernet sauvignon. De Californische kunstenaar Kenny Scharf ontwierp de popart flesetiketten en hij beeldde er de villa op af als een sciencefiction kasteel.

Villa Zapu is ook ingebed in groen met een hedendaagse vorm : de tuinarchitectuur valt op door de trucjes die werden uitgehaald met de natuur. De gegolfde alternerende grasstroken zijn groen in de lente, bezaaid met klaprozen in juni, afgebleekt in de zomer en als koren in de herfst. Ze zijn afwisselend kort en lang gemaaid, het lijkt wel een punkkapsel. Er werden twee verschillende grassoorten gebruikt die van kleur veranderen naargelang het seizoen. De kronkel in het pad dat leidt naar het huis wordt herhaald in de kronkel van de grasbanen. Een mooi contrast met de hoekigheid van het huis.

Ooit was dit een perzikenboomgaard. De Lundstroms kochten de grond eerst met de bedoeling er een vakantiehuisje op te bouwen, maar ze veranderden hun plan toen hun wijnbouw belangrijker werd dan aanvankelijk geschat. Thomas Lundstrom studeerde op een blauwe maandag nog architectuur. Toen hij kennismaakte met het Londense werk van Powell-Tuck, Connor en Orefelt, was hij verbouwereerd. Nu kreeg dit team deze opdracht. Connors eerste ontwerp leek knettergek : een soort bunker omgeven door een doolhof van vrijstaande muren. Het leek alsof je door een bos van toneeldecors je weg moest vinden naar de witte doos in het midden. Connor drong erop aan het toch te bouwen, met als niet-doortastend argument dat de muren eventueel nadien konden weggeslagen worden als het effect zou tegenvallen.

Een vol jaar werd er uiteindelijk getekend aan dit huis, dat architecturaal memorabel moest zijn en tegelijk makkelijk om in te leven. Wie vooral dat laatste van een woonst verwacht, zal toch vreemd opkijken. Gasten worden ondergebracht in de hoge toren bij het zwembad, die losstaat van het huis. De ingang bereik je na een steile klim en er wapperen vlaggen aan elke kant. Het heeft iets van een versterkte burcht. Vanuit het eigenlijke huis kijk je ernaar door vensters als schietgaten.

Het hoofdgebouw doet denken aan een schip en aan een driedimensionale Russische constructivistische tekening. Het plan is gebaseerd op twee rigide gangen of assen, die een zicht bieden van het ene eind van het huis naar het andere, en dat op beide verdiepingen. Er zijn ijle plafonds en het zonlicht heeft vrij spel. De decoratie werd tot een minimum beperkt. Ze toont de klassieke Zweedse smaak van de Lundstroms en eerbiedigt tegelijk de binnenarchitectuur. In de eetkamer Louis XV-stoelen en een groot 16de-eeuws Vlaams wandtapijt met jachttafereel. De koelkast in de keuken staat op een verhoogje. Samen met de door Connor ontworpen klok erboven vormt die het eindpunt van de lange as door de benedenverdieping. Voor de rest is het huis uitermate sober aangekleed.

Anna Lundstrom koos een empirebed voor de slaapkamer met de V-vorm (of de voorsteven van het schip, om het plastischer uit te drukken) en het tapijt werd getekend door Connor. Dit is de meest merkwaardige plaats van het huis. De ragfijne gordijnen worden zachtjes de kamer ingeblazen door de ramen : berekende zachtheid in contrast met de bijna pijnlijke geometrie van de kamer. Hier hangt een onverwacht romantische sfeer, zeker in nachten met een zwoele bries.

Geometrisch detail : de traphal.

De koelkast vormt samen met de door Connor ontworpen klok het eindpunt van de lange as door de beneden- verdieping.

Rechts : gasten worden ondergebracht in de hoge toren, die losstaat van het huis. Boven : de grasstroken zijn afwisselend kort en lang gemaaid, en veranderen van kleur naargelang het seizoen.