?Je moet niet altijd zomaar accepteren wat je te zien krijgt. De achterkant van iets kan misschien veel boeiender mysteries bevatten.” Viktor Lazlo over haar nieuwe cd ?Verso”.

JACKY HUYS FOTO’S : LIEVE BLANCQUAERT

Uit Het Grote Geschiedenisboek : toen België in 1987 voor de eerste en enige keer het Eurovisiesongfestival moest met de klemtoon op moést organiseren na de overwinning van Sandra Kim, waren de communautaire problemen tussen BRTN en RTBF levensgroot. Een presentator (m/v) bijvoorbeeld, moest dat er eentje uit Vlaanderen of uit Wallonië zijn ? Na enig gepalaver kwam er een oplossing uit de bus die iedereen bevredigde : een vrouw met een mannennaam van wie de ouders uit Martinique en Grenada afkomstig waren en die de Europese school had gevolgd waar ze Frans én Nederlands had gestudeerd. Viktor Lazlo.

Voor haar studies (kunstgeschiedenis) was ze in Brussel blijven hangen. Ze zong af en toe, werkte wel eens als model en werd op een dag gevraagd door Alain Chamfort om het titelliedje te zingen van de film Backdoor man. Toen nam Lou Deprijck haar onder de arm en in ’85 debuteerde ze met She. Tegen de tijd van het hogervernoemde festival leek het of de hemel de grens was : ze mocht haar nieuwe single inzingen voor een miljoenenpubliek, de wereldpers zat luisterklaar, Toots Thielemans en het Count Basie Orchestra hadden meegewerkt aan haar cd Viktor Lazlo, bref, het zou gebeuren. Het gebeurde niet. Ze bracht nog Hot and Soul uit in ’89 en twee jaar later My Delicious Poisons. En toen concentreerde ze zich op acteren voor film en televisie.

Vijf jaar later. Ze heeft de cd Verso gemaakt, ze zit snipverkouden in haar kleedkamer, ze steekt een sigaret op. De laatste keer dat ik haar gesproken heb, was ten tijde van Last call for an angel, een single die wij toen erg aardig vonden en die vandaag ondanks manifeste foutjes eigenlijk niets van zijn charme heeft verloren. Ze lacht. ?Zo lang geleden, mijn god”, zegt ze. ?Ik ben nu 35. Maar de tijd is mijn bondgenoot. Ik heb de tijd nooit als mijn vijand beschouwd, ook al zijn er veel vrouwen die dat doen.”

Actrices die een dagje ouder worden, krijgen vaak geen kans meer in deze mannenindustrie.

Lazlo : Ik weet zeker dat als de dag komt waarop ik niet meer zal kunnen acteren of zingen, ik nog altijd zal kunnen schrijven bijvoorbeeld. En dat zal evenveel geluk verschaffen als die andere expressievormen.

Het heeft bijna vijf jaar geduurd voor je nog eens een plaat hebt gemaakt.

Lazlo : Ik vind dat alles zijn eigen route heeft, zijn eigen parcours, zijn eigen ritme. Mijn ritme is altijd mijn hele leven lang al traag geweest. Er was dus geen druk of dringende noodzaak om deze plaat te allen prijze uit te brengen. Het heeft geen zin de zaken te willen overhaasten om aan commerciële eisen te voldoen. Dat commerciële betekent niks voor mij. Op die manier investeer je natuurlijk veel tijd en energie, maar het is pas een verlies van tijd volgens mij, als je om het even wat doet zonder te weten welke richting je uit wil.

Vanwaar komt die wijsheid om alles te nemen zoals het komt ?

Lazlo : Het is volgens mij de enige oplossing. Het is alleszins beter dan een volstrekt zinloze bezetenheid die toch naar je dood zal leiden. We worden allemaal door de tijd ingehaald, dus het is het niet waard. Ik heb de idee dat hoe serener ik leef, hoe langer ik zal leven. Ik ben niet altijd zo geweest, maar toch ook nooit het tegenovergestelde. Toen ik begon, was ik niet meteen een carrièrevrouw. Ik heb me nooit echt voorgenomen om een bepaald doel te bereiken, om allerlei projecten te realiseren. Ik wou gewoon genieten van wat ik deed. Vroeger deed ik dat onbewust, vandaag zeg ik soms heel nadrukkelijk : ik moet nu een periode van contemplatie inlassen.

Is het die houding die je toelaat om zowel een carrière te hebben als een zoon op te voeden.

Lazlo : Ik geloof het, ja. Er zijn problemen, maar je moet die oplossen, je moet er tijd voor maken. De opvoeding van Maxime is terzelfder tijd het prachtigste en het moeilijkste in mijn leven. Mijn carrière mag onze relatie niet kapotmaken.

Zit er een symboliek achter de titel en de hoes jouw naakte rug van de nieuwe plaat, ?Verso” ?

Lazlo : In zekere zin wel. Je moet niet altijd zomaar accepteren wat je te zien krijgt. De achterkant van iets kan misschien veel boeiender mysteries bevatten. Je moet je verbeelding altijd aansporen verder te gaan. Je hoort wel eens zeggen dat we, aan het eind van deze eeuw, allemaal consumenten zijn geworden die alleen nog sterke, maar ook oppervlakkige beelden te slikken krijgen. Misschien is dat waar, maar je moet je er tegen verzetten : je wordt consument door intellectuele luiheid. Meer nog : ik denk dat je veel mooiere beelden kan zien als je je ogen sluit. Da’s een beetje de idee van die naaktfoto vanop de rug : spelen met dat deel van je lichaam dat je het minst kent.

Je hebt ooit eens geposeerd voor Playboy.

Lazlo : Ik heb nooit geposeerd voor Playboy. Ik heb in Rome een sessie gedaan voor Mimmo Cattarinich, een oude meneer die ooit setfotograaf was geweest voor Federico Fellini. Bon, dat ging vrij vlot en toen vroeg hij me of ik nog eens wou terugkeren. En toen vroeg hij me of ik een doorkijkbloesje wou dragen. Ik dacht : ach, zo’n lieve oude man. Een tijd later bleek het agentschap waarvoor hij werkte de foto’s verkocht te hebben aan allerlei bladen, waaronder Playboy. Ik denk dat hij er zich nooit van bewust is geweest. Ik ook niet, want ik heb er geen frank voor gevangen (lacht). Dat zou tenminste nog een beetje compensatie zijn geweest. Ik heb een brief geschreven dat ik geen verdere publicaties wou en ze hebben mijn wil gerespecteerd. J’ai jamais voulu faire du business avec mon cul, snap je.

Over ‘cul’ gesproken, je hebt een nummer geschreven waarin je je over mannen uitlaat C’est quoi un homme met de frase : ?Si c’était à recommencer, j’inventerais un truc qui marche à l’électricité et qui me laisse de glace”.

Lazlo : Da’s nu eens een interessante vraag, zie : wàt is een man (glimlacht) ? Ik heb een warm gevoel voor mannen, des te meer nu ik er zelf een aan het opvoeden ben, en ik bekijk ze met veel tederheid, maar ook : ik begrijp hen totaal niet. Zij en wij zijn twee werelden die elkaar nooit zullen raken. Het zal vermoedelijk een stuk genetisch bepaald zijn, maar waarom begint een man zijn vrouwelijkheid te verwerpen vanaf z’n geboorte ? Men zegt hem de hele tijd dat hij sterk moet zijn en krachtig en dat hij niet mag wenen en na twintig jaar verbaast men zich over het resultaat. Mannen zijn controle-freaks die hun emoties zelden of nooit de vrije loop laten. Ach, enerzijds zou ik mannen beter willen begrijpen, maar anderzijds ben ik bang dat de magie dan zou wegebben.

Heb je het niet beter in de hand als je, zoals jij, je zoon alleen opvoedt ?

Lazlo : Ben je gek ? Toen hij acht maanden was, deed hij al ‘vroem vroem’. Waarom is hij geobsedeerd door motoren, terwijl ik daar nooit iets over verteld heb ? Ik kan als vrouw een klein beetje ingrijpen in het opvoedkundige proces, maar aan de genetische bagage kan ik niet raken. Helaas.

Vroeger gaf je wel eens een benefiet voor het goeie doel, Amnesty en zo. Doe je dat nog altijd ?

Lazlo : Niet meer zo gestructureerd. Trouwens, als je ziet welke grote sterren nu beschikbaar zijn voor het goeie doel, dan vallen de kleintjes als wij er een beetje tussenuit. Wij brengen niet genoeg op : ook in de benefiet-branche gelden de wetten van vraag en aanbod. Komt daarbij dat ik steeds meer geconfronteerd werd na acties rond Thailand en Ethiopië onder andere met een kloof tussen de sterren en de mensen die op het terrein werkten en die zich een beetje misbruikt voelen als decorstukken voor politici of sterren die dan zo nodig een bezoekje moesten komen brengen en wat handjes schudden. Mensen in nood hebben iets solieders nodig om te overleven dan de glimlach van een artiest.

Ik herinner me nog het gezicht van een Duits journalist op je persconferentie bij het Eurovisiesongfestival die maar niet begreep dat je je inzette voor minderheden. Hij spuugde het uit : minderheden.

Lazlo : Vaak begrijpt men dat niet. Maar hoe kun je vandaag ongevoelig zijn voor de sociale ongelijkheden ? Hoe kun je van mij verwachten dat ik niets doe als ik tegenover iemand sta die hulp nodig heeft ? Frankrijk heeft fabuleuze jaren gekend, waarbij culturen van over heel de wereld met elkaar in aanraking kwamen en elkaar bevruchtten. En ik stond op de eerste rij om de sociale verbeteringen toe te juichen die er tijdens de Mitterrand-jaren gekomen zijn. Maar hoewel Parijs er vandaag nog altijd multicultureel uitziet, is er sprake van een grote ommekeer, een terugkeer naar het verleden. Steeds meer worden vreemdelingen gedeporteerd en wordt er in budgetten voor cultuur gehakt omdat de huidige regering de multiculturele samenleving te allen prijze wil verhinderen. Weet je wat mij het meest beangstigt ? Dat alle rechtse partijen onderling erg intens met elkaar in contact staan en dat ze eigenlijk alleen maar zitten te wachten tot de mensen klaar zijn voor de nieuwe boodschap van haat en geweld. Mijn enige hoop ligt bij de media, die de mensen beter informeren dan zestig jaar geleden.

Het leven kan natuurlijk soms vreemd evolueren. Ik herinner me dat Winnie Mandela ooit een van je heldinnen was.

Lazlo : Eh oui… (glimlacht). Ik begin er steeds meer van overtuigd te raken dat de mensen altijd het slachtoffer worden van hun macht en dat politici die met de beste idealen beginnen uiteindelijk corrumperen. In Afrika speelt zich dat nog in verhevigde en meer dramatische mate af, niet in het minst omdat de kloof tussen rijk en arm er nog duizend keer dieper is. Ik ben verdrietig om waar Winnie Mandela terechtgekomen is, maar dat neemt niets weg van de grootse daden die ze in het verleden heeft gesteld. Mijn enige raad aan iedereen, maar aan Afrikaanse politici in het bijzonder, is : vergeet nooit waar je vandaan komt.

(?Verso” van Viktor Lazlo is verschenen bij EastWest. Ze gaat vermoedelijk in het najaar op toernee.)

LIEVER VRIENDEN DAN MINNAARS Viktor Lazlo : ?Da’s het mooiste wat bestaat van de dingen die je met een ander kan delen : vriendschap. Ik schat vriendschap duizend keer hoger in dan liefde : ze is veel rijker en polymorfer. Vrienden hebben me nog maar heel zelden bedrogen, minnaars daarentegen…” IK BEN EEN BEETJE VERSLAAFD Viktor Lazlo : ?Ik ben een beetje een ‘drugverslaafde’ in de showbizz. Ik maak sprongen van muziek naar acteren, maar ik heb op geregelde tijdstippen een figuurlijke ‘shot’ nodig. Ook de voorbije vier jaar : als ik de muziek te erg miste, dan ging ik hier of daar een concertje spelen of een tourneetje maken.”