Het is jammer, zelfs een tikkeltje absurd, dat “Dark City”, een van de meest verbluffende toekomstvisies van de jongste tijd, bij ons alleen op video wordt uitgebracht, terwijl de rijkelijke visuele textuur van dit verrukkelijk dreigend en somber fresco pas op een groot scherm tot zijn recht komt.

“Dark City” is een imponerend grote verbetering ten opzichte van de vorige film van de in Egypte geboren, maar in Australië grootgebrachte Alex Proyas, de gotische fantasie “The Crow”. Ook dit keer blijkt zijn voorkeur voor visionaire toekomstdromen, duistere krachten en het gulzig strooien met allerlei filmische, literaire en artistieke citaten. Alleen is “Dark City” veel meer dan de som van zijn referenties, die gaan van Kafka tot Magritte, van het Duits expressionisme tot “Blade Runner”, van horror-SF tot film noir, van grimmige Oost-Europese animatiefilms uit de jaren zestig tot de nieuwste virtual reality-experimenten.

Plaats van de handeling is een nachtmerrie-achtige grootstad uit de nabije toekomst, die meer op het nabije verleden lijkt, een kruising tussen Metropolis en New York na de oorlog. Rufus Sewell speelt een man, die aan geheugenverlies lijdt en vreest dat hij verantwoordelijk is voor een reeks moorden op prostituees; misdaden die worden onderzocht door een schimmige politieman ( William Hurt wiens slaapwandelende allure voor één keertje niet misplaatst is). Als een klassieke film noir-held uit de jaren veertig, wordt Sewell noodgedwongen een speurder die in zijn eigen misdaadraadsel verstrikt geraakt.

Sewell is ook de enige die klokslag middernacht niet in een collectieve coma verzinkt. Terwijl de hele stad is ingeslapen, dagen de Strangers op (gelukkig niet verwant aan hun Antwerpse naamgenoten), een sekte ondergrondse wezens die het vermogen hebben om via telekinese de fysieke realiteit te transformeren (mysterieuze kracht die “tuning” wordt genoemd) en zodoende de echte heersers zijn. Keifer Sutherland is de boosaardige dokter van dienst, die maar al te gretig met zijn injectienaalden zwaait (de Peter Lorre-figuur) en de enige menselijke bondgenoot is van de Strangers, kleine krijtwitte kale mannetjes in lange zwarte jassen en met bolhoed op. Jennifer Connelly is de onvermijdelijke fatale sirene, die de ontrouwe vrouw van de held zou kunnen zijn.

Het is inderdaad allemaal behoorlijk gecompliceerd, om niet te zeggen verwarrend. De ambitieuze thema’s en filosofische concepten die in deze hybride genrefilm worden verkend, zorgen er echter voor dat dit een van de zeldzame films wordt die op een zinvolle en creatieve manier gebruikmaken van de meest gesofisticeerde special effects en morphing technologie.

“Dark City” (PolyGram Video) .

PATRICK DUYNSLAEGHER