Ze is al meer dan dertig jaar met grafische kunst in de weer, en wereldwijd bekend. Maar hier vraagt men nog altijd : Veerle Wie ?

Max Borka

In het Masereelcentrum in Kasterlee leerde Veerle Rooms (50) in 1980 Greg Zammilio kennen, de meesterdrukker van een van de peetvaders van de pop, Robert Rauschenberg. Een van de technieken waarin Greg haar vooruithielp, was de heliogravure, een welhaast vergeten methode die nog uit de pionierstijd van de fotografie dateert, en waarbij men door middel van gelatine en zuur een lichtbeeld op een koperplaat fixeert. Nu reist ze zelf meer dan een maand door de Verenigde Staten om er de mogelijkheden van dat procédé aan universiteiten te demonstreren : ?Ik had al een uitwisselingsprogramma opgestart tussen de School of the Museum of Fine Arts in Boston en de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen, waaraan ik als docent ben verbonden. En nu kreeg ik uit Boston een uitnodiging om aan een symposium deel te nemen over de nieuwste ontwikkelingen in de prentkunst. Andere universiteiten hebben daarop ingespeeld, en zo is die ene uitnodiging in een heuse tour door de Verenigde Staten ontaard. Ik blijf een week op elke plek om een prent te maken in een editie van ca. 15 exemplaren. De belangstelling van de studenten is overweldigend. Maar anderzijds zit je met de uitdaging dat je op amper een paar dagen tijd met een vrij ingewikkelde techniek tot een resultaat moet komen dat toonbaar is. De ateliers zijn daar niet echt op voorzien. Weet je bijvoorbeeld hoe je van de ene minuut op de andere een droogkast in elkaar kan timmeren ? Ik nu wel : met een diepe schuif uit een bureau, wat plastic vuilzakken en een haardroger van de dichtstbijzijnde secretaresse.?

Nee, dan toch liever haar atelier aan de Cogels Osylei in Antwerpen. Met ingenieuze procédés blijft ze daar haar fotogravures van graffiti manipuleren, corrigeren en nuanceren. Nooit werkt ze met één enkel helder en makkelijk te vatten beeld. Want na een eerste laag wordt er op hetzelfde papier een andere laag gedrukt, met een ander tafereel en in een andere kleur, en dan nog één. Als was dat papier een melaatse muur, die generatie na generatie overschilderd werd, en die daarna toch weer ging pellen.

Het zijn de halftonen die haar interesseren, de gradaties tussenin. En onvermoeibaar blijft ze ook zoeken naar de afbeeldingen die bij het herschrijven van de geschiedenis tussen de plooien zijn gevallen, ongrijpbaar, want een en al mysterie. Voortdurend is ze op zoek naar graffiti, sporen van volkeren die haast volledig uit ons geheugen zijn gewist. Ze zoekt ze in Jemen, in Japan. Op rotsen, op muren. Ze maakt er foto’s van. En die worden dan in haar oeuvre verwerkt. In de jaren ’70 was ze zo ook al bij de Amerikaanse indianen aanbeland.

Ze doceerde in Zuid-Afrika en Japan. Dit jaar alleen al hangt er werk van haar op tentoonstellingen in Spanje, Zweden, Macedonië, India, Zuid-Afrika en Japan. Maar in België ? ?Ik ben hier niet echt een BV. Grafische kunst is er tweede keus. Een tussendoortje voor schilders. En dat terwijl ik in Amerika dagelijks ervaar hoe fantastisch men het vindt dat wij zoiets als het Frans Masereelcentrum in Kasterlee hebben.?

Sinds een verblijf in Japan is ze ook steeds meer met papier gaan experimenteren. ?In het westen had je de gewoonte om met een zo neutraal mogelijk papier als drager te werken. Maar ginder leerde ik hoe je door de variaties in textuur en kleur een werk een heel andere sfeer kan geven.?

In Amsterdam werd ze in De Brakke Grond voor een groepstentoonstelling rond papier geselecteerd. Ze toont er een aantal objecten die ze op basis van teksten van Frans Boenders uitwerkte, en die ook nog de verschillende stockagemethodes van papier over de hele wereld illustreren : in een boek, een koker, of gewoon tussen twee planken. Tegelijk loopt in galerie Witteveen een overzichtstentoonstelling rond haar oeuvre van de voorbije tien jaar.

Palimpsest. Met Veerle Rooms, Robert van de Linde, Bob Matthysen, Peter Gentenaar, Frans Boenders en Michaël Zeeman, tot 11 mei in de Brakke Grond, Nes 45, Amsterdam, tel. (00-31) 20-622.90.14. Galerie Witteveen : tot 27 april, Keizersgracht 538.

Het lot van Rooms in België is als dat van haar favoriete onderwerpen : tussen de plooien gevallen. Nooit werkt ze met één helder beeld : na een eerste laag wordt er op hetzelfde papier een andere laag gedrukt, en dan nog een en nog een.