Bij Hofleverancier Van Bommel ruik je waar je bent. Van zodra je binnenkomt, snuif je de geur van leer. De Nederlandse schoenenfabrikant die de Belgische Rode Duivels schoeit, bleef het motto van opa trouw : liever geen schoenen, dan slechte.

Hilde Geens

Frans van Bommel is schoenenfabrikant van de negende generatie. ?Mijn broer heeft het uitgezocht, vooral in Antwerpse archieven, en er is geen speld tussen te krijgen : we zijn de oudste schoenenfabriek van Europa. Mijn voorvader Adrianus van Bommel was in 1734 meesterschoenmaker in Breda, en waarschijnlijk was zijn vader Reynier dat ook al.?

Eind 18de eeuw vestigden de van Bommels zich in Moergestel met een schoenen- en laarzenmakerij. In dat gat van een dorp net over de grens, het Izegem van Nederland, waren op bepaald moment een tiental schoenenfabrieken gevestigd. Vandaag is Van Bommel samen met Sacha Ć©Ć©n van het kwartet dat standhoudt. ?Zelfs de crisis van de jaren ’30 heeft ons niet kleingekregen?, zegt de fabrikant. ?Dat was een absoluut dieptepunt, en de druk was groot om over te schakelen op een lagere kwaliteit. Maar ‘liever geen schoenen dan slechte’, zei mijn opa. En hij heeft het gered.?

De fabriek is van vader op zoon in de familie gebleven. Frans van Bommel is opgegroeid tussen klant X en klant Z en schoenen zijn zijn lust en zijn leven. ?Ik zit al 30 jaar in het vak, en ik heb nooit wat anders gewild. Het is net als bij mijn vader Jan. Die heeft het merk vertegenwoordigd tot hij 79 werd. Tot dan reed hij de winkels langs met zijn chauffeur, tot in BelgiĆ« toe. Hij kon gewoon geen afscheid nemen. Twee maanden voor hij stierf, zei hij : ‘Ik hoor de vogeltjes fluiten’. Had ie nooit eerder opgemerkt.?

Zover wil de huidige fabrikant het niet drijven, maar hij weet wel alles af van schoenen en van voeten. Dat een Spaanse voet breed en hoog is, een Italiaanse lang en slank, een Noord-Europese breed en laag. Dat een schoen veel te slikken krijgt, namelijk minstens Ć©Ć©n borrelglas transpiratie aan het eind van de dag, dat je daarom de volgende ochtend best een ander paar aantrekt.

En dat er maar ƩƩn leersoort van zichzelf waterdicht is, namelijk paardenstuitleer, dat net boven de bil van het paard zit en ongeveer 1600 fr. kost per voet (33 op 33 cm), en dat een paar eeuwen geleden hƩt materiaal voor laarzen van rijke jagers was. ?Ook na twee uur lopen in de regen blijven je sokken kurkdroog?, vertelt van Bommel. ?Het komt doordat de vezel zo kort is op die plek, en bovendien wordt dit leer een half jaar gelooid in lamsvet. Duitsers zijn er dol op. Die willen alles einwandfrei, onberispelijk. Een paar kost makkelijk 13 tot 14.000 frank in de winkel.?

Kwaliteit komt in de firma op de eerste plaats. Dus wordt liefst gewerkt met kalfsleer. ?Dat scheelt alles?, vindt Frans van Bommel. ?Vergelijk de huid van een baby met die van iemand van 80. Hoe jonger, hoe fijner de structuur.? Een beperkt aantal modellen wordt volgens de Goodyear-techniek gestikt. ?Dat maakt de zool dikker en steviger, maar het geeft ook een bredere rand en niet iedereen houdt daarvan.?

Van Bommel-schoenen blijven wel confectieschoenen. Maar de traditie is prominent present. Spreuken hangen tussen de naaimachines. ?Maak mooi werk : de klant is koning. Blijvend werk is uw beloning.?

Maar het oude huis van vertrouwen gaat vernieuwing niet uit de weg. ?Dat is onze sterkte?, meent de fabrikant. ?We proberen dingen uit. Als we fout gokken, is dat geen ramp. Sommige concurrenten zijn zo bang dat ze niet experimenteren. OkƩ, ze maken dan misschien geen fouten, maar ze ontwikkelen zich ook niet meer.?

Sinds januari van dit jaar is Van Bommel bijvoorbeeld de eerste schoenenfabrikant ter wereld die overleer helemaal geautomatiseerd kan snijden.

Frans van Bommel is er trots op. ?Een vakman markeert horzelsteken, prikdraadbeschadigingen en andere fouten in het leer, en de computer zoekt dan de beste plek om de beste stukken eruit te halen met zo weinig mogelijk verlies.? Het bedrijf is ook het enige in de Benelux dat met Goretex-voeringen werkt. Die laten transpiratie door, maar regen niet.

De wisselwerking tussen traditie, kwaliteit en vernieuwing heeft de firma in 1951 de titel van hofleverancier bij ?koninklijke beschikking? opgeleverd. ?Mijn vader had dat aangevraagd?, herinnert de huidige zaakvoerder zich. ?Het was een heel gebeuren. Er kwam een onderzoeksteam afgestapt om het bedrijf door te lichten, de kwaliteit van ons product, onze houding onder de Tweede Wereldoorlog, en zelfs onze belastingpolitiek. Beatrix had de formule een paar jaar geleden afgeschaft want er werd te veel misbruik van gemaakt. Maar ze heeft ze weer ingevoerd omdat er protest kwam. Toen we die eretitel kregen, hadden we het wapen dat erbij hoort in onze hakken ingedrukt. Dat bleek niet te mogen, want je mag niet ?op het koningshuis lopen?. Het is hardstikke duur geweest om het weer van de zool te halen. Maar de titel werkt wel, vooral in Duitsland waar ze zelf geen koninklijke familie hebben.?

Uit de zomercollectie ’97 : (met de klok mee) hoge schoen van gevlochten kalfsleer. Hoge bootschoen en laag model in gevet kalfsleder en nubuck. Opengevlochten sandaalschoen in gevet leder. Klassieke brogues, effen of in een mix van materialen en kleuren.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content