Vaderdag – het thema van dit nummer – is oorspronkelijk bedacht door een vrouw, begin twintigste eeuw. In een tijdperk dat die pa waarschijnlijk een das kreeg die hij nooit zou dragen, gekocht met het geld dat hij zelf had verdiend. Vaders waren een duidelijke soort, toen: broodwinners en grasmaaiers. Men noemde ze, een beetje onterecht, de ‘afwezige’ vaders, omdat ze niet voortdurend ‘moederden’. Maar ze waren er natuurlijk wel. Voor sportieve en technische dingen, voor discipline en ernstige gesprekken. Misschien een tikje streng en afstandelijk, op de achtergrond. Dat is toch het clichébeeld.

Nu zie ik in mijn omgeving zo veel verschillende en sterk aanwezige vaders dat het moeilijk wordt om ze op te sommen. Alleenstaande vaders die pa en ma tegelijk zijn en het er prima vanaf brengen. Vaders die met z’n tweeën een kind opvoeden, dat dan de andere week terechtkan bij twee mama’s. Biologische vaders die luiers verversen, een daddy-blog schrijven en de slaapkamer van dochterlief roze verven. Stiefvaders die knuffelen, helpen bij het huiswerk en die hun pluskinderen elke dag vertellen hoe graag ze hen zien. Thuisvaders die boterhammen smeren en cowboypakjes herstellen terwijl hun vrouw werkt. Zegt socioloog Scott Coltrane van de universiteit van Oregon, waar hij onderzoek doet naar taakverdeling: Vaders beginnen almaar meer op moeders te lijken.

Op geen enkel moment in de geschiedenis zijn vaders zo betrokken geweest bij de opvoeding van hun kinderen. Terwijl mannelijkheid traditioneel werd gedefinieerd in termen van competitie, macht en prestige en meestal werd geassocieerd met een carrière, ambitie en succes, zijn er nu een heleboel mannen die vooral een goede vader willen zijn. Een rol waarbij meestal woorden als zorg, begrip, geduld en emotie worden gebruikt. Volgens psychologieprofessor Aaron Rochlen van de universiteit van Texas zijn die mannen gelukkiger. Ze hebben evenwichtige kinderen, harmonieuze huwelijken en voelen zich beter in hun job. “Basically,” zegt Rochlen, “masculinity is bad for you.”

Niet dat het die moederende mannen altijd zo makkelijk wordt gemaakt. Er is een stigma aan verbonden, zegt Rochlen. Hun keuze wordt toch met enige achterdocht bekeken. Als ze op het speelplein zitten of aan de schoolpoort staan, voelen ze zich soms geklasseerd als kinderlokkers of losers. “In een gezelschap van overwegend moeders, lijk ik soms wel een circusaapje”, zegt een vader. “Oh kijk, hij doet de was!”

Griet Schrauwen interviewde vier mannen die op erg verschillende manier papa zijn geworden, over dat ongrijpbare vadergevoel (p. 38). De plusvader die een moord zou begaan voor zijn twee stiefzoons. De ouder van donorkinderen die zegt: “Ik ben hun vader, zo simpel is dat.” De rechttoe-rechtaan-pa die niet meer zonder kinderen kan. Hebben we jarenlang gezocht naar de Nieuwe Man, en nu zijn ze er plots. Alleen zijn ze niet veranderd voor hun vrouw, maar voor het kroost. De Nieuwe Vaders zijn gearriveerd.

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

“In een gezelschap van overwegend moeders, lijk ik soms wel een circusaapje”, zegt een vader. “Oh kijk, hij doet de was!”