De antiquair van wie we destijds dit meubel kochten, beweerde dat dit een uitzonderlijk exemplaar is, maar we weten er weinig over.

Hij had gelijk : dit is een prachtig en zeldzaam meubel, een van de mooiste die we ooit in deze rubriek mochten bespreken. Bovendien is het een boeiende historische getuige. Deze Engelse secretaire stamt uit het laatste kwart van de zeventiende eeuw en hoort dus thuis in de zogenaamde William & Mary-periode. Hoewel van Engelse makelij draagt het duidelijk een Hollands en zelfs een wat Frans stempel. De verklaring ligt voor de hand. In die periode trouwde de Nederlandse stadhouder Willem III met de Engelse kroonprinses Mary Stuart. Als gevolg van de grote conflicten in Engeland werd aan William gevraagd om er orde op zaken te komen stellen. In 1688 werd hij ingehaald, waardoor hij het stadhouder-koningschap over de Nederlandse gewesten combineerde met Engeland. Dat was de glorietijd van de Oranjes. De grootste rivaal van Willem III was uiteraard de machtige zonnekoning Lodewijk XIV. Zonder op de politieke en militaire gevolgen daarvan in te gaan, merken we op dat er ook een soort culturele rivaliteit tussen beiden ontstond. Bovendien zaten er toen in Nederland en Engeland veel uit Frankrijk gevluchte hugenoten, onder wie veel kunstenaars, zoals de vermaarde ontwerper Daniël Marot. Zij introduceerden de Franse barok in het noorden. Hun invloed op de toegepaste kunsten en architectuur was zeer groot. Dit meubel draagt de sporen van al die historische gebeurtenissen. Het meubeltype ontstond vermoedelijk in Engeland, maar had er minder succes dan in Nederland. De meeste bureaus waren opgebouwd uit een schrijfkist, geplaatst op een commode, een ladenkast. Dit meubel is wat archaïscher en doet denken aan de Antwerpse kunstkabinetten, die eveneens op een tafeltje werden geplaatst. Bij dit bureau rust de klep op twee uittrekbare dragers, de zogenaamde sloofjes. Het eenvoudige interieur is opgebouwd uit laatjes en open vakken. De Nederlandse meubelen hebben doorgaans een houten frame dat met fineer werd belijmd, de Engelse zijn dikwijls van green of een combinatie van green en eik. Maar dit klapbureau is ook versierd met een bijzonder fraaie marqueterie in Frans-Hollandse stijl. De poten zijn nog helemaal barok van stijl en leunen vormelijk zelfs nog aan bij de meubelkunst van rond 1670.

Engelse secretaires uit die periode zijn zeer zeldzaam. Bovendien zijn ze zelden zo rijk versierd. Dit meubel lijkt in goede staat te verkeren. We schatten de waarde op 9000 euro. Een paar jaar geleden was het meubel meer waard, omdat antieke meubelen momenteel minder in trek zijn. Maar dat is slechts een tijdelijk fenomeen, meubelen van deze kwaliteit worden straks weer hoog gewaardeerd.

piet swimberghe