Mode is business, dat is de realiteit. Vraag maar aan Christian Lacroix, Yohji Yamamoto of Véronique Branqhuino, die de voorbije jaren allemaal de boeken moesten dichtdoen. Of aan de huisbaas van Walter Van Beirendonck, die de huur van zijn concept store in de Sint-Andrieswijk meer dan verdubbelde en zo de designer na dertien jaar dwingt de deuren te sluiten. Niemand van hen kan een gebrek aan talent of verbeelding worden verweten. Integendeel. Centen, daar draait het om. Geannuleerde of onbetaalde bestellingen. Winkels die failliet gaan. De forse stijging van de grondstofprijzen. De weigering om in de pas te lopen van de grote luxegroepen. En misschien, heel misschien een gebrek aan zakelijk inzicht ?

Het toonaangevende modevakblad Women’s Wear Daily schreef eerder deze maand dat een designer jaarlijks een omzet moet draaien van 25 miljoen dollar, een kleine twintig miljoen euro, om te spreken van een commercieel succes. Zoals Giorgio Armani of de Amerikaanse Tory Burch, die het vooral moet hebben van de verkoop van accessoires. Het blad nuanceert verder dat ook veel designers zich redden met minder. En het zo ‘redelijk goed’ doen. Dries Van Noten, bijvoorbeeld, een van onze best verkopende designers, heeft een geschatte omzet van vijftien miljoen euro.

Daar kunnen de meeste Belgische ontwerpers alleen maar van dromen. Velen raken niet eens uit de startblokken, omdat ze na het verlaten van de schoolbanken niet het kapitaal hebben om een eigen collectie te beginnen. Alweer een probleem van centen dus, en een gebrek aan zakelijk inzicht ? “Designers weten vaak niet hoe ze eraan moeten beginnen. Of met welke middelen. U mag niet vergeten dat een designer in het begin enkel kosten heeft, en geen inkomsten. Het maken van prototypes is duur, een standplaats huren op de beurs, de productie van een lijn. En dan duurt het vaak twee tot drie seizoenen voor kopers in zee willen gaan met een beginner”, zegt Marie Delbeke van het Flanders Fashion Institute (FFI), dat instaat voor de zakelijke begeleiding van jonge ontwerpers.

Een van de nieuwe projecten die het FFI dit jaar zal ondersteunen is FashionAngel, na SonicAngel (voor muzikanten) en FilmAngel (voor filmmakers) het derde platform voor crowdfunding van ex-Skynetbaas Bart Becks en muzikant Maurice Engelen. Dat is een nieuwe, populaire manier van fondsenwerving via het internet door de massa in te schakelen, net zoals Wikipedia informatie verzamelt en toegankelijk maakt. In de eerste fase worden alle projecten online geplaatst, zodat het publiek zijn voorkeur kan uitspreken door te liken, te sharen of te twitteren. Na een tweede selectie, door een professionele jury, zullen de beste collecties online en in 3D worden voorgesteld aan de fans. Verzamelt de ontwerper voldoende centen, dan heeft hij een startkapitaal waarmee hij zijn collectie onder begeleiding van het FFI kan opzetten. En, niet onbelangrijk, een actieve fanbasis waar elke designer van droomt.

U geeft dus, omdat u erom geeft. Zonder dat u onmiddellijk een kledingstuk mee naar huis kunt nemen. En misschien zelfs zonder een dividend achteraf. Klinkt gek, en toch werkt het. Sonic- Angel begon twee jaar geleden met twintig groepen, negentien daarvan hebben vandaag een plaat gemaakt. Singer-songwriter Tom Dice, die in 2010 deelnam aan het Eurovisiesongfestival, is de bekendste. Voor elke tien euro die een fan bij aanvang belegd heeft in de zanger, kreeg hij er al 33 euro terug. Voor de filmafdeling zijn er in enkele maanden tijd al zeventig aanvragen binnen, waaruit een jury met onder meer Rundskop-regisseur Michaël Roskam er vijf zal selecteren die geld mogen ophalen. Gemiddeld besteedt een fan bij SonicAngel ongeveer 68 euro aan zijn idool. Niet slecht, als u weet dat artiesten vandaag zelfs een cd van tien euro moeilijk verkocht krijgen.

Of crowdfunding ook werkt voor jonge designers zal nog moeten blijken. Een kledinglijn is vaak pas na enkele jaren winstgevend, en is na productie niet digitaal beschikbaar voor iedereen, zoals een album of een film. Voorbeelden uit het buitenland bewijzen echter dat het kan. En uiteindelijk gaat crowdfunding niet om de realisatie van één collectie, maar om die van een droom. De stem van het volk moet bange geldschieters overhalen om ook op lange termijn te investeren. Of hen ten minste in de richting wijzen van talent. FashionAngel gaat nog voor de zomer van start, waarschijnlijk in mei. Ik ga zeker kijken, en misschien, heel misschien zelfs aandelen kopen van de volgende Dries Van Noten of Walter Van Beirendonck. Omdat ik erom geef.

ellen.de.wolf@knack.be

Ellen De Wolf, moderedactrice

CROWDFUNDING GAAT NIET OM DE REALISATIE VAN ÉÉN COLLECTIE, MAAR OM DIE VAN EEN DROOM