De wijnmarkt kickt op topwijnen, dus levert de Chianti Classico exclusieve topwijnen, de ‘Gran Selezione’. Of de wijnboeren daarmee een goede keuze hebben gemaakt, is nog maar de vraag : de rest van de oogst schiet er kwaliteit bij in.

Chianti Classico is het historisch gebied tussen Firenze en Siena, waar het Consortium Chianti Classico zichzelf ziet als de enige echte en de verschillen met de andere graag benadrukt. Zo mag bij de gewone Chianti nog wat wit worden bijgemengd, mogen er tot 30 procent andere dan sangiovesedruiven bij (in de Classico 20 procent), mag tot 63 hl per ha worden geoogst (in de Classico : 52hl) en mag het alcoholgehalte 11,50 %vol zijn (bij Classico : ten minste 12 %vol).

Maar het grote nieuws tijdens de primeurweek in Firenze was de lancering van een superchianti, onder de naam Gran Selezione. Wij denken dat de leden van het consortium hiermee in hun eigen voet hebben geschoten. Daar hoort wat uitleg bij.

Bij een oogst op een wijndomein is er gewoonlijk een kleine hoeveelheid excellent, een grote hoeveelheid goed en een kleine hoeveelheid ondermaats. Die laatste categorie komt van onvoldoende gerijpte druiven, van jonge aanplant of verkeerd georiënteerde percelen. In alle grote chateaus van Bordeaux selecteert men die mindere kwaliteit weg uit het grote geheel en men maakt er een second vin van, een tweede wijn. Het resterende grote geheel wordt er veel beter van. Men noemt het wegselecteren van het mindere gedeelte een ‘neerwaartse selectie’.

In de Champagne doet men het omgekeerde : de beperkte hoeveelheid excellente wijn haalt men weg uit de oogst om er peperdure cuvées spéciales van te maken. De resterende grote hoeveelheid wordt er veel minder goed van, het beste is eruit. Daarom zijn de meeste champagnes ronduit smakeloos en moeten ze het hebben van marketing. Het wegselecteren van het beste noemt men een ‘opwaartse selectie’.

De Chianti Classico heeft helaas gekozen voor het champagnesysteem. De gemiddelde eigenaar in dit wijngebied verwijdert uit de grote oogst tweemaal het beste : een eerste maal om er Riserva van te bottelen en uit die Riserva dan nogmaals om er Gran Selezione van te maken. Wat overblijft, is intussen al veel van zijn kwaliteit verloren. De bulkprijs voor Chianti Classico DOCG was in 2013 amper 1,85 euro/liter. Daarom vindt men hem bij ons in de supermarkten soms voor spotprijzen. Bij de met veel tromgeroffel gelanceerde Gran Seleziones zijn er uiteraard wel interessante elementen.

Sommige grote eigenaars selecteren helemaal niet en hebben hun hele oogst ingezet. Francesco Ricasoli op Castello di Brolio en de gebroeders Mazzei op Castello di Fonterutoli opteerden van oudsher voor het Bordeauxsysteem (ze maken een tweede wijn) en hebben consequent hun kasteelwijn bij de Gran Selezione ondergebracht : Castello di Brolio met 88.000 flessen en Castello di Fonterutoli met 60.000 flessen. Antinori op Badia di Passignano heeft altijd al de hele oogst een Riserva-behandeling gegeven en brengt nu consequent de hele oogst (92.000 flessen) bij de Gran Selezione onder. Idem voor Castello di Ama : 100.000 flessen GranSelezione. Ruffino doet nog straffer : 500.000 flessen van zijn Riserva Ducale Oro zijn nu Gran Selezione.

In plaats van links en rechts over het hele domein kleine partijtjes druiven te selecteren (het basisprincipe van de Gran Selezione), kan men ook opteren voor een perceelselectie : men houdt dan de wijn van één bepaald perceel apart en laat de natuur verder zijn werk doen. Zo’n perceelwijn is getekend door het terroir en niet door de wisselende, commercieel gestuurde strategie van de eigenaar.

Bij de perceelselecties komen de meest typische en grote wijnen bovendrijven : de Sassello van Castello di Verrazzano, Vigna Bastignano van Villa Calcinaia, Vigna del Sorbo van Fontodi, Vigna Rancia van Felsina, Poggio Rosso van San Felice, Colledilà van Ricasoli, Vigna La Prima van Castello di Vicchiomaggio, Vigna del Capannino van Bibbiano en ten slotte de Coltassala van Volpaia.

Veel van deze perceelselecties vindt men dan ook terug bij de Gran Selezione van dit jaar. Deze selecties romen de kwaliteit niet af, maar etaleren terroir en eigenheid. Ze overtreffen de principes van de Gran Selezione. Terzelfder tijd halen ze die principes onderuit. Onbetwistbaar goed en groot zijn de Gran Seleziones van Fattoria di Lamole, Fattoria Viticcio, Castello di Brolio, Castello di Fonterutoli, Castello di Meleto, Volpaia, Castello laLeccia, Castello Vicchiomaggio, Colle Bereto, Fontodi, Luiano, Rocca delle Macìe en San Felice.

PERIFERE CHIANTI-APPELLATIES

De naam Chianti is in de jaren dertig vanuit het kerngedeelte van het wijngebied, met de Chianti Classico, over de hele provincie Toscane uitgewaaierd. Zoals ook gebeurd is met de naam Saint-Emilion die al de aanliggende gemeenten heeft overspoeld.

De gewone Chianti, DOCG vanaf 2012, meet 15.500 hectare, de productie bedraagt 800.000 hl. Er mag tot 10 procent wit bij. We proeven een zestigtal flessen van 2013 en opvallend goed zijn : Cantine Ravazzi (stevig en evenwichtige expressie), Fattoria Bini (goede smakelijke structuur), Fattoria di Loppiano (evenwichtig en smakelijk), Fattoria Lavacchio (nog gesloten), Poderi Tognetti (diepe en evenwichtige smaak).

Bij de Chianti Colli Senesi, DOCG vanaf 2013 en 3100 ha groot, is er bij de dertien geproefde één opvallend goed : Vecchia Cantina di Montepulciano (goed ingebouwde tannines) en bij de Chianti Colli Fiorentini, DOCG vanaf 2012, met zijn 27 leden een van de kleinste perifere appellaties in de Chianti, vinden we bij vijftien geproefde wijnen twee uitzonderlijk goede : Castello di Poppiano-Guicciardini Strozzi (smakelijk tot het verre einde) en Tenuta Il Corno (goede vulling en lengte). Ten slotte is er Chianti Rufina, DOCG vanaf 2012, met 27.000 hl opbrengst, komen bij de veertien bovendrijven : Travignoli, Bellini, Basciano en Bossi. Bij deze meer nederige appellaties is de gewone bezoeker vaak meer welkom dan bij de grote heren van het Classicogebied.

VERNACCIA DI SAN GIMIGNANO

De druif vernaccia en de daaruit afgeleide witte wijn zijn zeer speciaal. Aan de neus zijn er florale elementen met een toets vuursteen en wit fruit, niet overspoeld door citrus, maar wel met wat geheimzinnigheid van amandel en bitter op het einde. Een witte wijn met persoonlijkheid en karakter die wonderwel aan tafel past bij alles wat uit de zee komt, van oesters tot het grote viswerk uit de oven. Maar dan moet het vernacciakarakter behouden blijven en mag dat niet weggemengd worden met andere druivensoorten, wat nochtans toegelaten is tot 15 procent. Vooral chardonnay, al dan niet met hout erbovenop, sticht hier veel kwaad. Hij maakt er een kleine, commerciële bourgogne van.

Zon in augustus en september met koude nachten brengen fijne aroma’s en goede frisheid in de wijn. We proeven er een veertigtal. Onze selectie : Casa alle Vacche, Fattoria Abbazia di Monte Oliveto, Fontaleone, La Lastra, Macinatico, Melini, Poggio Alloro, Rampa di Fugnano, Signano, Tenuta La Vigna, Tenute Guicciardini Strozzi en Teruzzi & Puthod.

BRUNELLO DI MONTALCINO

Nu komt de Brunello van het oogstjaar 2009 op de markt. Er wordt nog altijd de wat onzinnig lange verouderingsduur van vier jaar gehanteerd en de terugvalappellation van Rosso di Montalcino wordt veel te weinig gebruikt.

Het weer in 2009 verliep in twee fazen. Er viel veel regen tot half juli, de zomer was droog en heet met twee weken van haast 40 graden. Hierdoor was er wat rozijnvorming (die weggeselecteerd kan worden) en groeistilstand die niet van rijpheid te onderscheiden is, maar wel stroeve bitterheid genereert. We proeven 85 brunello’s en vinden er 47 ronduit slecht : dun, arm, mager, uitschietende tannines, scherp en schraal en soms zelfs met vuil oud hout.

Maar twaalf zijn goed (hoewel niet groot) :

Col d’Orcia (vers en smakelijk), Donatella Cinelli Colombini (smakelijk fris), Fornacina (goed geknoopt), Il Pogiolo (stevig), Salvioni (vers en smakelijk), Talenti (stevig vers), Lisini (geknoopt), Palazzo (fruit), Silvio Nardi (geknoopt), Villa a Tolli (grote lengte), Villa I Cipressi (gewoon lekker) en Bellaria (evenwichtig).

VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO

Het gebied van de Vino Nobile ligt 65 km ten zuiden van Siena en is maar 2000 ha groot. De wijn wordt voor drie kwart geëxporteerd. De wijn moet voor 70 procent gemaakt zijn van sangiovese, hier Prugnole Gentile genaamd, en voor de rest mag alle rood van Toscane. Het is eigenlijk een vriendelijke instapchianti. Nu komt het jaar 2011 op de markt. Ook hier was 2011 een ‘omgekeerd jaar’ met zomertemperaturen in de lente en te veel kou vanaf half juli. Maar vanaf 20 augustus komt grote hitte met gevaar voor rozijnvorming en groeistilstand.

Op de veertig blind geproefde wijnen komen er zes als ronduit excellent naar voren en twaalf als goed met licht voorbehoud.

De excellente zijn : Casale Daviddi (fijn, fris, evenwichtig en aangenaam), Barbanera (zuiver en geknoopte lengte), Lunadoro (zacht smakelijk overal), Fattoria della Talosa (zeer smakelijke lengte), Dei (goede structuur), Croce di Febo (fijn, smakelijk en geknoopt) en Poliziano (dens, aangenaam en zacht).

Het voorbehoud betreft gewoonlijk het smaakeinde, te streng en te kort : Icario, TenutaTrerose, Palazzo Vecchio, Fattoria del Cerro, Boscarelli, Il Convento, Salcheto, Tiberini, Lombardo, Contucci, Tenuta di Gracciano delle Seta en Vecchia Cantina

Informatie over invoerders in België : ICE, Italiaans Instituut voor Buitenlandse Handel, vragen naar Martine Godefroid, 02 229 14 30.

DOOR HERWIG VAN HOVE & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK

Perceelselecties zijn de toekomst voor de Chianti Classico

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content