Hubert Boone ( 55) maakte voor het instrumentenmuseum al diverse boeken over volksinstrumenten in België. Hij speelt bij het Brabants Volksorkest, en is net terug van zijn zoveelste muzikale studiereis in Oost-Europa.

Karen De Pooter / Foto : Hypnovisuals

Ik genoot een klassieke opleiding en was zelfs nog een tijdje altviolist bij de Vlaamse Opera. Maar ik was nooit van plan om daar te blijven hangen. De volksmuziek had me als kind al begeesterd. Als de fanfare vroeger in mijn dorp speelde, was ik vooral geïnteresseerd in de muziek die volgde na het officiële paradegedeelte. Want als er nadien gefeest werd, speelden die oude muzikanten plots heel andere stukken : polka’s, walsen, mazurka’s. Dat is volledig aan het uitsterven. Ook de oude muzikanten kennen die volksmuziek niet meer. Ik hou nog altijd veel van barokmuziek, maar dat is iets dat ik niet kan delen, dat ik individueel beleef. Een klassiek stuk is trouwens het werk van één persoon, van een genie. Terwijl in volksmuziek de hele geschiedenis, de miserie van een volk verwerkt zit. Je maakt en beleeft ze samen binnen een gemeenschap. Ik geef toe, ik was altijd al collectief ingesteld.

Sommigen zeggen : ?Het gemeenschapsleven in België is verdwenen, dus die volksmuziek moet dan maar mee verdwijnen.? Daar ben ik het niet mee eens. Als je ziet wat een rijkdom aan melodieën en instrumenten de Belgische volksmuziek kende ! Er waren bijvoorbeeld veel meer instrumenten geïntegreerd dan in de gelauwerde Ierse traditie. Moeten we dat dan zomaar laten wegebben alsof het niets is ? Ik voel het aan als een civiele plicht om dat niet te laten wegebben. Er is ondertussen wel terug meer interesse voor de volksmuziek. Toch vind ik dat niet allemaal zo positief. Er zijn nu ongeveer 30 draailierspelers in ons land. Dat is waarschijnlijk meer dan een eeuw geleden. Maar de meesten spelen op een buitenlands instrument, volgens de Franse draailierstijl. Een ander voorbeeld : ik heb elf jaar gewerkt aan mijn boek over accordeons, heb honderden dorpen afgereisd. Het resultaat ? Er zijn zeer veel accordeonisten, maar ze kennen de Belgische volksmuziek niet en er is geen enkele accordeonbouwer meer. Waarom wordt de Belgische traditie als geitenwollensokken- of bollekeszakdoekmuziek bestempeld en de buitenlandse niet ? Soms heb ik het gevoel dat festival- of concertorganisatoren aan averechts racisme doen : opzettelijk vermijden wat van hier is. Neem nu het bal in Gooik. Dat zijn toch eigenlijk de Antilliaanse feesten op zijn Belgisch ? Het publiek dat naar die Antilliaanse feesten gaat, vindt Gooik echter maar niks. Omgekeerd : de liefhebbers van de Belgische folk zijn altijd te vinden voor een buitenlandse uitstap. Dat is zeker geen eng publiek.

Sinds 1992 ben ik gestart met mijn muzikale expedities naar Oost-Europa. In plaats van naar colloquia of studiedagen te gaan, stelde ik het museum voor iets te doen waarin ik zelf meer initiatief kan nemen. In die landen bezoek ik musea, ik verzamel foto’s, documentatie, muziekinstrumenten. Maar ik trek ook het land door op zoek naar gemeenschappen waar de muziek nog een belangrijke plaats inneemt, om opnames te maken. In Armenië heb ik zopas weken zonder elektriciteit of stromend water geleefd. Ik merk dat amper, zo enthousiast ben ik dan. Ondertussen zijn er al enkele cd’s verschenen met opnames uit de Oekraïne- en de Wolga-republieken. Door die reizen ga ik nog sterker geloven in wat ik hier aan het doen ben. Het klopt niet dat de volksmuziek daar nog overal populair is ; ze is er wel nog veel meer betrokken bij het gemeenschapsleven. De Oekraïne heeft zeker nog honderd dorpskoren. De viooltraditie is er anderzijds echt aan het uitsterven. De vraag is natuurlijk of een traditie met al die commercie en media nog spontaan kan evolueren. In ieder geval springt men in die landen veel zorgzamer met de traditie om, er is meer bescherming. Ik weet dat dat soms met nationalisme te maken heeft, in Armenië bijvoorbeeld. Maar voor velen is het gewoon uit liefde voor mooie traditionele muziek.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content