Mark De Fraeye (45) is verantwoordelijk voor de foto’s bij de tentoonstelling “Oosterse Geneeskunde” in het Etnografisch Museum van Antwerpen. Daarmee is hij zeker niet aan zijn proefstuk, maar helaas : ook Mark is geen sant in eigen land.

GRIET SCHRAUWEN

FOTO : LIEVE BLANCQUAERT

De tentoonstelling is zowel bedoeld voor de geïnteresseerde leek als voor specialisten : artsen, historici, sociologen. Wij plaatsen onze kultuur in de middelpunt van de wereld, maar hun medische traditie is honderden, duizenden jaren oud. Onze geneeskunde is piepjong. Amper een eeuw of drie, maar ze beschouwt zich als de enige echte. De oosterse geneeskunde ziet de mens meer als een totaliteit, een geheel : een mens is geen machine waar je stukken uithaalt of aan toevoegt. En de openheid die daar heerst tegenover het menselijk lichaam : naaktheid is gewoon, deuren van dokterskabinetten blijven open, wachtende patiënten bemoeien zich ermee, zo van “mijn moeder had dat ook. “

Samen met de tentoonstelling kwam er een boek uit over de oosterse geneeskunde. Het verschijnt tegelijk in het Nederlands, Engels, Italiaans, Duits en Frans. Ik zorgde voor de foto’s, de teksten zijn van Jan Van Alphen. Jan is indoloog en konservator van het Etnografisch Museum van Antwerpen. Volgend jaar gaat de expositie op reis, naar London, naar Hongkong, Venetië. Verder zien we wel : zoiets groeit, uit het ene vloeit het andere. Voor de teksten bij foto’s en tentoonstellingen werk ik samen met specialisten uit de hele wereld en met proffen oosterse wetenschappen. Vaak ook met Belgen. Voor Taiwan, Island of Beauty waren dat Philippe Paquet, sinoloog en journalist bij de krant La Libre Belgique, en Nicolas Standaert, een jezuïet en het hoofd van de studierichting sinologie aan de KU Leuven : na twee jaar in Taiwan weet hij zeker waarover hij het heeft. Tekstschrijvers hoeven niet echt ter plekke geweest te zijn : ze kunnen hun kennis vergaren door studie. Ik heb het grote voordeel om op het terrein aanwezig te zijn : als fotograaf ben je altijd in het hol van de leeuw. Bij mijn thuiskomst is het voor mij bijna afgelopen : ik help bij de opbouw van het boek en heb een advizerende funktie. Daarmee houdt het op, want ik heb ook nog een andere job. Ik geef les aan de Hogeschool voor Beeldende Kunst Sint-Lucas, die nu deel uitmaakt van de Karel De Grote Hogeschool van Antwerpen, en aan de Akademie voor Schone Kunsten in Sint-Niklaas. Docenten worden goed betaald en ik ben verplicht om mij bij te scholen, zowel tegenover mezelf als tegenover mijn studenten. Het houdt mijn vak ook boeiend.

Sinds eind jaren ’80 vind ik mijn inspiratie vooral in het oosten : in landen als India, China, Korea, Japan, Taiwan, Vietnam, Tibet. Ik maak zeker geen reisboeken : je zult nergens praktische informatie aantreffen over waar je de sleutel voor deze of gene tempel kunt vinden. Het zijn reflektieboeken, waardoor je iets te weten komt over de kultuur, de gebruiken en de natuur. In foto’s probeer ik de band tussen de natuur en het spirituele te vatten : een band die in het oosten overal aanwezig is. Ik vertrek vanuit de natuur, om van daaruit taal en milieu, mensbeeld en kultuur, religie en spiritualiteit te verkennen. Dat tracht ik zeer respektvol te doen, integer en diskreet, zonder een oordeel uit te spreken of kritiek te leveren. Veel last van kommunikatieproblemen heb ik tijdens het reizen nooit gehad, al spreek ik de plaatselijke talen niet. Ik werk vooral visueel. Heel voorzichtig en stil bestudeer ik de zaken. Daardoor win ik het vertrouwen en meestal zijn de mensen zeer behulpzaam.

Ik weet niet precies waar ik die belangstelling voor Azië vandaan heb, maar ik heb er een zeer persoonlijke binding mee. Ik ben een zoekend wezen, en van oosterlingen kunnen wij heel wat leren over harmonieus samenleven met de omgeving. Van onze drie kinderen zijn er twee Koreaans van geboorte. Door mijn interesse voor het oosten kan ik hen ook beter in kontakt brengen met hun eigen achtergrond en kultuur. Tot nu toe zijn Bie en de kinderen twee keer meegegaan, tijdens schoolvakanties uiteraard. De boeken die ik erover maak, zijn moeilijk verkoopbaar. Rijk word ik er zeker niet van : daarvoor kon ik beter een fotoboek over Eddy Merckx maken. Mijn boek over Koreaans keramiek wordt wel als referentiewerk gebruikt door internationale veilinghuizen als Christie’s en Sotheby’s.

De tentoonstelling “Oosterse Geneeskunde” loopt nog tot 31 december 1995 in het Etnografisch Museum, Suikerrui 19 in 2000 Antwerpen, tel. (03) 232.08.82. Open van 10 tot 16 u.45. Gesloten op maandag, en op 25 en 26 december. Het boek is uitgegeven bij Lemniscaat, te verkrijgen in het museum en kost 1900 fr.

“In mijn foto’s probeer ik de band tussen de natuur en het spirituele te vatten : een band die in het oosten overal aanwezig is. “