Het Joods Museum van België is nog klein en niet ideaal gelegen. Adjunct-conservatrice Zahava Seewald ( 33) rekent erop dat daar binnenkort verandering in komt.

Bart Vandergeten / Foto Hypnovisuals

De joodse musea en de groei van hun activiteit zijn wereldwijd een verschijnsel van de jaren ’80. In vergelijking met het buitenland is het Joods Museum van België laat opgericht, begin jaren ’90, maar de middelen zijn hier nu eenmaal wat ze zijn. In ons klein museum kunnen we momenteel slechts een gering deel van onze collectie tonen, terwijl ons publiek, dat hoofdzakelijk niet-joods is, een ruimer overzicht zou willen van het jodendom in België en van wat de joodse identiteit, de religie, de geschiedenis inhoudt.

Onze collectie bestaat onder meer uit judaica, joodse rituele voorwerpen. Omdat die sinds de oprichting van de joodse musea steeds duurder geworden zijn, kunnen we ze niet zo makkelijk vastkrijgen. We brengen ook kunstwerken, maar beperken ons zoveel mogelijk tot kunstenaars die zich met vragen over de joodse identiteit bezighouden. Nu het belang van de religie afneemt, wordt daar veel over nagedacht. De vraagstelling over identiteit is trouwens voor iedereen belangrijk, zeker als je ziet hoe de intolerantie tegenover het anders-zijn weer toeneemt. Je moet goed weten wie je zelf bent als je de ander beter wilt begrijpen. En ik mag dan zelf uit een religieus milieu komen en de joodse talen en geschiedenis goed kennen, in één zin kan ik onmogelijk vertellen wat het precies betekent om jood te zijn. Iedereen zal daar ook een eigen antwoord op geven.

De huidige locatie is een ander zwak punt van ons museum. Daar moet de komende jaren verandering in komen. We hadden gehoopt naar het instrumentenmuseum aan de Zavel te kunnen verhuizen, maar nu blijkt dat we geen recht hebben op dat gebouw, ofschoon het bij ministerieel besluit vastlag. Dat is eigenlijk een ramp voor ons, omdat ons museum daar, in een mooie wijk en vlak naast de grote synagoge, zeer goed gelegen zou zijn. Het wordt dus uitkijken naar een andere plek. Voor sommige evenementen trekken we momenteel veel volk. Hoewel, wat is veel ? Als er dertig mensen op onze avonden over joodse muziek afkomen, beschouwen we dat al als een succes.

Bij mijn rondleidingen merk ik dat veel mensen zich tot het mysterieuze van het jodendom aangetrokken voelen. Ze hebben al iets van de rite gezien, de pijpenkrullen, de religieuze voorwerpen, maar het waarom daarvan kennen ze nog niet. Daarom zijn ook de meeste aanvragen voor rondleidingen binnengekomen bij de tentoonstelling Schatten uit het Joodse Leven. De mensen denken dat de joden traditioneler zijn dan in werkelijkheid het geval is. Met het museum willen we aantonen dat het joodse leven meer inhoudt en andere invalshoeken biedt.

Een joods publiek is voorlopig moeilijk aan te trekken. Joden lijken hier niet zo geïnteresseerd in hun eigen geschiedenis. Waarschijnlijk zal dat veranderen zodra we elders een aantrekkelijker en volwaardiger museum kunnen openen. Die verhuis zal ook meebrengen : meer tentoonstellingsruimte, meer bezoekers, meer personeel… Momenteel werken we met zijn vieren in het museum, en hou ik me zowel bezig met de pers als de rondleidingen, de samenstelling van exposities, de archivering, de automatisering van de informatie…

In september houden we onze volgende expositie, over de geschiedenis van het zionisme in België, naar aanleiding van de honderdste verjaardag van het eerste zionistisch congres in Bazel. Het zionisme in België had iets te betekenen, met name in Antwerpen, en we willen tonen hoe die ideologie hier zijn weg heeft gemaakt, welke organisaties errond werden opgericht en wat de reacties erop waren.

De geschiedenis van het zionisme in België : vanaf 18 september in het Joods Museum van België, Stalingradlaan 74, Brussel. Open : maandag tot donderdag van 12 tot 17 u., zondag van 10 tot 13 u., tel. (02) 512.19.63.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content