Elk jaar opnieuw droom ik ervan : een winterslaap. In een balletje rollen en vegeteren. Af en toe wakker worden voor een koek of een boek, geeuwen en weer voortslapen. Ergens moet er een berenfamilie zijn die mij wil adopteren. Maar goed, hebben die dan dvd’s in hun grot ?

Er zijn historische voorbeelden te vinden van volkeren die tijdens de winter hun activiteiten op een lager pitje zetten. In de Alpen beschreven boeren hun leven als “zeven maanden winter en vijf maanden hel” en wanneer het harde werk op de velden voorbij was, trokken ze zich terug en oefenden ze in de kunst van het niets doen. In 1900 berichtte The British MedicalJournal over iets wat de Russen lotska noemen. Er is dan zo weinig eten in de regio Pskov (tegen de Estse grens) dat de bewoners bij de eerste sneeuwvlok rond de kachel kruipen en proberen doorheen zes maanden honger te slapen. Elke dag heeft iedereen recht op een stuk brood. Verder wordt er gesnurkt en op de kachel gelet. En na zes maanden schudt de familie zich wakker en gaan ze buiten zien “of er al gras groeit”.

Zo erg is het met de meesten van ons niet gesteld. We hebben eten in blik, thermisch ondergoed en rolkraagtruien. Wij hoeven niet te slapen om te overleven. En we zijn er ook niet voor uitgerust. Er zijn verhalen over yogi’s die er door pure wilskracht en meditatie in slagen hun hartslag te verlagen en hun lichaam op screensaver te zetten, maar de meesten van ons lukt het alleen in extreme omstandigheden. In 2006 verdween Mitsutaka Uchokoshi op de Japanse berg Rokko en hij werd pas 24 dagen later gevonden. Hij was de hele tijd bewusteloos geweest. Een hartslag was haast niet meer te voelen, zijn lichaamstemperatuur was 22° en zijn organen waren gewoonweg gestopt met functioneren. Maar hij herstelde snel en miraculeus. Volgens de dokters door de winterslaapachtige toestand waarin zijn lichaam was beland.

In 1999 kwam de Zweedse Anna Bagenholm na een ski-ongeval onder een dikke laag ijs terecht, in vrieskoud water, gedurende 1 uur en 20 minuten. Haar lichaamstemperatuur was tot 13° gedaald, haar hart stond stil, maar vreemd genoeg hield ook zij er geen blijvend letsel aan over. Soms zet ons lichaam om te overleven alle systemen op een waakvlam. Survival-hibernatie.

Zo radicaal moet het bij mij niet zijn. Maar als er buiten zo’n bruine smurrie ligt die men hier dan sneeuw noemt, en als het op de tram naar natte huisdieren ruikt, dan zou ik graag even een uitknop hebben en een maandje slapen. Het is waarschijnlijk geen goede oplossing voor de crisis, het land staat stil, maar misschien zouden er minder burn-outs zijn, en allicht minder griep. Lange leve de lotska.

lene.kemps@knack.be

Lene Kemps

Ergens moet er een berenfamilie zijn die mij wil adopteren