Na het spectaculaire succes van schuimpjes, wolkjes en sferische bolletjes en de wildgroei van producten met gezondheidsclaims, is de tijd rijp om terug te keren naar het natuurlijke product en de werkelijkheid in het bord.

Hele ladingen gadgets worden op ons losgelaten, of het nu in de elektronica is of in de voeding. Het renoverende product heeft geen tijd om een vaste plaats te veroveren in de markt, want er staat onmiddellijk iets nieuws klaar om onze nieuwsgierigheid te prikkelen. Voeding is sexy en de voedingsindustrie ontwikkelde zich tot een van de meest renoverende industrieën. De consument is ‘zwak’, vanuit een gevoel van ontevredenheid (“Is dit het nu echt ?”) en vanuit een schuldcomplex (te weinig tijd om een echte maaltijd klaar te maken) en laat zich pamperen door de voedingsindustrie, die trakteert op een constante stroom ‘vernieuwende’ producten. Gezondheid is tegenwoordig een verkoopargument, naast prijs, smaak en gemak. Hebt u de indruk ongezond te leven ? Geen probleem, hier is brood verrijkt met omega 3, zodat u de juiste vetzuren krijgt om gezond te leven. Problemen met de darmen? Dan is er groene thee, die zelfs beschermt tegen darmkanker. Hebt u last van blaasinfecties, dan is er heilzaam bosbessensap… In tijden dat men ongezond eet, is gezondheid een motief om een product te kopen en bedelft de voedingsindustrie ons onder de gezondheidsclaims.

Vaak zijn de bewijzen dat een product daadwerkelijk bijdraagt tot ons welzijn uiterst broos ! Een groep Amerikaanse wetenschappers bestudeerde de literatuur over de gezondheidseffecten van voedingsmiddelen. Wanneer het onderzoek is gesponsord door de voedingsindustrie, vallen de resultaten vaker gunstiger uit (de kans op een gunstige uitkomst was vier tot acht keer groter bij financiële tussenkomst van de voedingsindustrie). Volgens de Nederlandse prof. dr. Martijn Katan, hoogleraar Voedingsleer aan de Vrije Universiteit Amsterdam, die in NRC Handelsblad een commentaar schreef bij het onderzoek van de Amerikanen, zijn voedingsdeskundigen die samenwerken met de industrie zelden kritisch over de producten die ze onderzoeken.

De industrie staat al in de startblokken om, wanneer iedereen murw is van de producten met gezondheidsclaims, uit te pakken met producten, waaraan een schoonheidsclaim is gekoppeld. Een grote zuivelproducent opende met yoghurt met toevoeging van bepaalde vitaminen om de huid te verjongen. Men kan zich verwachten aan kaas die het haar doet glanzen.

Na de zoveelste vluchtige bevlieging in de vorm van een nepvernieuwing in gezonde of mooi makende voeding, voelt de consument zich steeds verder wegzinken in een ongemakkelijk gevoel van machteloosheid. En dan is daar plots, als helpende hand, de opkomende behoefte om te kiezen voor kwaliteit en duurzaamheid. Die trend neem je al waar in de mode, waar de kledingmerken op basis van eco- en fair-tradegrondstoffen succes oogsten. Die trend sluimert ook in de voeding thuis, waar industrieel samengestelde kant-en-klare magnetronmaaltijden worden ingeruild voor kleinschalig bereid biologisch voedsel. Die trend bemerk je ook in restaurants, waar de aanhangers van de moleculaire keuken kierewiet worden van het experimenteren met hoogtechnologisch keukenmateriaal. Na de periode van de schuimpjes, wolkjes, sferische bolletjes en door stikstof geleide mondexplosies is de tijd aangebroken om terug te keren naar de werkelijkheid en de waarachtigheid van met respect voor de natuur gekweekte groenten (zie p. 54), naar een eerlijk en heerlijk stuk vlees (zie p. 40) en naar een mooi stuk verse, wilde vis (zie p. 28).

Om deze natuurlijke producten op een smaakvolle manier op het bord te brengen heeft men noch ingewikkelde sausen, noch ingewikkelde keukenapparatuur nodig. Een modern, scherp mes, een gebruiksvriendelijke pan die niet onmiddellijk aanbakt en goede ingrediënten, zoals boerderijboter of milde olijfolie, wat peper en zout en natuurlijk ook een gezonde dosis toewijding zijn voldoende. De rest komt vanzelf. Succes !

Door Pieter van Doveren