Schermgezichten zien er doorgaans piekfijn uit. Maar wie zorgt voor hun garderobe, en hoe Belgisch is die ? We legden onze vragen voor aan de stylisten van de VRT en VTM, en liepen meteen Catherine Van Eylen en VJ Bram tegen het lijf.

Tv-presentatoren kleden, kappen en opmaken, bij de Vlaamse Media Maatschappij (VMMa), het moederbedrijf van VTM, 2be en JIM, zijn maar liefst 18 mensen er permanent mee bezig. Voor de kleding zorgt een achtkoppig team : stylisten die de outfits van het tv-volkje selecteren in modezaken en showrooms, en kleedsters die op de set de variatie in de silhouetten bewaken en de laatste correcties aanbrengen.

“We zijn altijd met tientallen mensen en merken in de weer, een intensieve job”, zegt Heinz Gijbels. Als hoofdstylist is hij sinds 2006 verantwoordelijk voor alle non-fictieprogramma’s van de VMMa-zenders. Zijn medewerkers kleden nieuwsankers, omroepers, weermannen en JIM-vj’s, maar ook de kandidaten en juryleden van X-factor, De designers en Mijn restaurant. “Zelfs bij fotoreportages in de pers zijn we verantwoordelijk voor hun outfit, toch als hun tv-werk centraal staat. We werken dus lang niet alleen voor het kleine scherm.”

Bij de openbare omroep zijn er vier stylisten aan de slag. Onder leiding van Saskia Dekkers kleden ze de schermgezichten van alle non-fictieprogramma’s die één en Canvas zelf maken, al gauw zestig mensen. “Elke stylist heeft zijn eigen uitzending en gezichten”, legt Dekkers uit. “Dat is wel zo gemakkelijk, vooral met de duopresentaties in Ter Zake, Volt en Phara, en met de dynamische decors. In het journaal presenteren ankers tegen een achtergrond met vier kleuren, een stylist moet dus voorzichtig zijn met het kleurenpalet”.

Financiering

Waarom Freek Braeckman er altijd zo keurig bijzit ? Omdat een professionele stylist hem elk seizoen van een frisse garderobe voorziet en meteen alle mogelijke combinaties aangeeft, tiens. “Op VTM heeft een nieuwsanker zes tot acht pakken, acht à tien hemden en zo’n tien dassen”, rekent Gijbels uit. “Mannenkleding kun je zo combineren dat het de kijker niet opvalt dat zijn garderobe beperkt is. Vrouwenkleding wordt sneller herkend. Cathérine Moerkerke en Lynn Wesenbeek hebben dus sowieso meer stukken nodig.” Voor de klassieke uitstraling van laatstgenoemde is nieuwslezeres Claire Chazal van TF1 trouwens het voorbeeld.

Zowat het enige verschil tussen de VRT-stylisten en hun collega’s op de Medialaan betreft de financiering. De VMMa leent kleding immers tijdelijk uit of sluit ruilovereenkomsten. Met uitzondering van de journaals ontvangen de betrokken winkels en labels dan naamsvermelding in het programma of een pancarte bij het reclameblok. De openbare omroep daarentegen koopt de kleding van zijn medewerkers aan. Ieder schermgezicht wordt daarbij een bepaald bedrag toegewezen. Alleen voor de omroepsters en de mensen van het weer worden ruilovereenkomsten gesloten. Zo draagt Evi Gruyaert Liu Jo en Geena Lisa VILA, een merk van Bestseller.

“Voor de anderen zijn de toegewezen bedragen beperkt. Gelukkig zijn er ketens zoals Zara en H&M”, lacht Dekkers. “En de solden natuurlijk. Een beetje riskant, want je kunt niets terugbrengen.”

Kort op de bal

Aan interesse van de programmamakers ontbreekt het alvast niet. Ook niet in een ‘serieuze’ hoek als de nieuwsdienst, benadrukt Dekkers : “Ik hoef de hoofdredacteur niet aan de mouw te trekken, Siegfried Bracke zoekt me zelf wel op.”

Zo werkten Dekkers en Bracke nauw samen voor de vernieuwing van Ter Zake : “Niemand had Liesbeth Imbo en Annelies Beck ooit op televisie gezien. Gingen we hen neerzetten als serieuze madammen, of als intelligente meiden ? Het eerste seizoen dachten we dat een mooie donkere jeans en een jasje zouden volstaan, maar erg flatterend waren die niet. Bovendien moesten ze allebei nog groeien in hun rol.” Nu ziet de kijker Imbo en co ook in een broekpak, een jurk of een rok : “Iets deftiger, maar ze zijn eens zo tevreden en dat voel je.”

Ook bij VTM schieten de stylisten al vroeg in actie. Lang voor de eerste opname wordt het opzet besproken met de productiehuizen en de eigen producers, zegt Gijbels : “Zij vertellen ons wat voor programma het wordt, wat het moet uitstralen en op welke doelgroep het mikt.” Al tellen ook de verschillende zenderprofielen : wat voor een mannelijke en avontuurlijke zender als 2be kan, past misschien minder op VTM. “Braver is niet het juiste woord. Maar VTM mikt op een breed publiek. De kleding hoeft minder uitgesproken te zijn.”

Na de briefing gaat het stylingteam op zoek naar labels en winkels die bij het opzet passen. Eens de schermgezichten de selectie gepast hebben, worden met de programmamakers foto’s van de silhouetten bekeken. Al worden sommige stappen tegenwoordig overgeslagen, bekent Gijbels : “Ook tv-programma’s worden tegenwoordig last minute gemaakt, dat maakt ons werk er zeker niet eenvoudiger op.”

Intiem

Hoe dan ook geeft de persoonlijkheid van het schermgezicht de doorslag, klinkt het aan beide kanten van de Brusselse ring. “Ik betrek hen er zoveel mogelijk bij,” zegt Dekkers, “tot in de winkel als het kan. Aankopen die achteraf in de kast blijven hangen, zijn alleen maar weggegooid geld. Zo hebben we met Kobe Ilsen van Volt van alles geprobeerd, maar die voelt zich gewoon lekker in een jeans en een hemd. Zijn garderobe bevat nu ook een gilet en een colbert, maar dat nonchalante is gewoon zijn stijl. En er zijn al genoeg pakken op tv.” Toch is de ene BV de andere niet : “Mensen als Andrea Croonenberghs en Wim De Vilder vinden shoppen leuk, Jan Becaus laat dat aan ons over. Hij denkt wel mee, maar vraag hem niet om mee te gaan tot in het pashokje.”

Stylisten zorgen ervoor dat schermgezichten niet met hun kleding bezig zijn, vat Gijbels samen. “Zij moeten zich gewoon op hun presentaties kunnen concentreren. De teksten, camerastandpunten en andere aspecten vergen al genoeg aandacht.” Al blijft omzichtigheid geboden : “Mensen hebben zelden modellenmaten. Voor een stylist vergroot dat de uitdaging, maar iemand kleden blijft een intieme kwestie. Je wordt geconfronteerd met een lichaam, met onvolmaaktheden en dingen die mensen willen verstoppen.”

Om maar te zwijgen van ijdelheid onder BV’s. “Iedereen mag voor mij dan hetzelfde zijn, soms zijn fluwelen handschoenen nodig”, zegt Dekkers. “Daarom ben ik in mijn eerste weken ook met iedereen apart gaan praten. Zonder een vlotte communicatie lukt het niet”.

Kasten ruimen

De stylisten op de Reyers- en de Medialaan houden de mode nauwlettend in de gaten. Dekkers maakt halftijds trouwens modereportages voor bladen als Vitaya Magazine (ex- Evita) en L’Officiel, terwijl Gijbels als VTM-stylist modebeurzen als de Pitti Uomo in Firenze bezoekt. “We werken met collecties die op hetzelfde moment ook in de winkel hangen”, zegt laatsgenoemde. “Niet elke trend past op elke zender en al helemaal niet in de nieuwsuitzendingen, maar we proberen de garderobes te laten aansluiten bij wat het publiek in de winkeletalages en de modebladen ziet. Dan voelen schermgezichten zich trouwens eens zo goed.” Het tv-volkje schijnt dezer dagen in zijn nopjes te zijn, nu frissere tinten het winterse kleurenpalet verdrijven.

In tegenstelling tot hun VMMa-collega’s, kunnen de VRT-stylisten hun kledingkasten echter niet elke zes maanden ruimen. De openbare omroep koopt de meeste kledingstukken immers zelf aan. “Modieuze prints zijn een domme aankoop, want snel gedateerd”, legt Dekkers uit. “Vaak kiezen we dus effen stoffen. Maar ook pakken en overhemden kunnen niet eindeloos meegaan. Daartoe zijn de snit en de vorm van de revers of de kraag te tijdsgebonden.”

Zowel de VMMa als de VRT beschikken bijgevolg over een flinke kledingstock, al is de kans op vermuffen er klein. Van FC De Kampioenen en een seventiesnummer in een tv-show tot de ‘depannage’ van een uitgeregende studiogast en de foute party’s van Q-Music : ‘afdankertjes’ krijgen de vreemdste bestemmingen.

Televisie, is dit Belgisch ?

Winkels mogen in crisistijd dan aarzelen om overeenkomsten te sluiten met tv-zenders, de Kijkerslijn van de VMMa ontvangt wekelijks tot twintig vragen omtrent schermkleding. “Zelfs over oorbellen en make-up”, merkt Gijbels op.

In tegenstelling tot Belgische labels als Hampton Bays, Essentiel en Just In Case, zijn ’s lands ontwerpers echter zelden te zien op het kleine scherm. “Sommigen zeggen categoriek nee”, zegt Gijbels. “Dries Van Noten hoeven we niet eens te proberen, Veronique Branquinho kan dan weer wel. Ontwerpers kiezen hun ambassadeurs natuurlijk zorgvuldig en verbinden hun naam niet aan eender welk programma. Maar is een Gala van de Gouden Schoen nu zoveel minder dan de Oscaruitreiking ?”

De VRT-budgetten laten geen ontwerpersstukken toe, zegt Dekkers : “Ik zou me per anker één pak van Hugo Boss kunnen veroorloven en enkele hemden en dassen, en dan is het budget op voor een half jaar. Daar begin ik niet aan, want dan is de presentator de klos.”

Of zijn stylisten toch niet zo ingeburgerd in ons medialandschap ? Ontbreekt het onze BV’s aan een rodelopermentaliteit ? “Buitenlandse tv-persoonlijkheden komen niet buiten zonder stylist”, zegt Gijbels. “Film- en musicalpremières doen mijn tenen vaak krullen. Dan draagt iemand een mooie avondjurk, dan hangt daar een rugzak aan ! Tv-mensen hebben de waarheid niet in pacht, maar ze hebben wel een voorbeeldfunctie. Er goed uitzien hoort bij de job.”

Bram Van Deputte (27), presenteert Moviesnackx op JIM en vanaf maart de Vlaamse Pokershow op 2be

“Ik sta nu twee jaar voor de camera, al was dat nooit de bedoeling. Oorspronkelijk wilde ik documentaires maken. Het blijft vreemd om mezelf aan het werk te zien, ook omdat ik als leerling van een Jezuïetencollege en student Germaanse in Leuven niet erg modebewust was. Sinds ik voor televisie werk, durf ik al sneller iets nieuws te proberen, maar ik blijf mezelf. Mijn voorkeur gaat nog altijd naar sobere Scandinavische mode en op vrije dagen draag ik zonodig een oude joggingbroek.”

“Voor Moviesnackx word ik gekleed door Urban Outfitters. Mijn stylist bij JIM kent ondertussen mijn smaak en kiest elke twee weken enkele stukken, ik heb ze maar uit de kast te plukken. Maar hij moet me niet vragen om een diepe V-hals, een ultrastrakke jeans of een roze sjaaltje te dragen ( lacht).”

“Op het scherm draag ik meestal casual chic, maar bij een interview met Russell Crowe of Tom Cruise draag je liever geen gescheurde jeans of uitgerekt T-shirt. Maar ik heb zelf geen ontwerperstukken. Ik heb wel eens een broek gekocht van driehonderd euro, maar bij een Marc Jacobs zegt mijn verstand toch al gauw dat de prijs te hoog is. Met zo’n peperdure broek durf ik me trouwens nergens neer te zetten.”

Catherine Van Eylen (37), sportanker op Eén en Sporza

“Ik heb altijd van mode gehouden, en dus ben ik ook nauw betrokken bij mijn schermgarderobe. Die leen ik al jaren uit bij de Brusselse modezaak Stijl. De medewerkers daar weten ondertussen wat ik graag draag, en de VRT-stylist houdt in de gaten dat de stoffen geen ongelukkige effecten creëren op het scherm. Hij let er ook op dat mijn outfits aansluiten bij de andere ankers. De winkel krijgt geen naamsvermelding, maar dat hoeft niet. We hebben een vertrouwensband, en trouwe kijkers weten wel waar de kleding vandaan komt.”

“Ik draag vaak Belgische ontwerpers, ook op het scherm. We mogen als openbare omroep best laten zien waar die voor staan en hoe goed ze het doen. Als presentatrice van Histories kon ik me wat dat betreft meer veroorloven dan als sportanker, maar dat frustreert me niet. Belgische mode kun je zowel opgekleed als ingetogen dragen, en het is een uitdaging om die stukken in de context te laten passen.”

“Wat ik op televisie draag, zou ik ook privé dragen. Zoniet zou mijn werk eronder lijden, want de kijker merkt het als je niet goed in je vel zit. Hoe ook is kleding voor mij iets heel persoonlijk. En als Tim Van Steenbergen je eigenhandig een galajurk voorstelt, dan heb je haast vanzelf een emotionele band met je outfit. ”

Door Wim Denolf Foto’s Ann Vallé