Het Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen bestaat tien jaar. Dit voorjaar pakt het daarom uit met een sterk tentoonstellingsprogramma en toont naast de vaste collectie historisch zilver een indrukwekkende verzameling hedendaags werk.

Hilde Verbiest

In 1992 besliste de Bestendige Deputatie van de provincie Antwerpen om de provinciale musea volledig te herstructureren. Voortaan werd de klemtoon gelegd op de materies zilver, textiel, diamant en fotografie. Wat meteen aanleiding gaf tot een nieuwe naam voor het Museum voor Kunstambachten (ontstaan in 1953) , dat werd omgevormd tot Zilvercentrum. Een naam waarmee ook een duidelijke profilering beoogd werd: niet alleen wilde men de historische collectie vervolledigen, er zou ook meer aandacht gaan naar hedendaags zilver en men zou vooral de productie van eigentijds werk in Vlaanderen stimuleren, met onder andere de uitbouw van een zilveratelier. In het afgelopen decennium heeft het Sterckshof die rol als Zilvercentrum zeker waargemaakt. Getuige daarvan de verschillende belangrijke tentoonstellingen, waarin zowel historische als hedendaagse thema’s aan bod komen: Italiaans zilver uit de 20ste eeuw, Zilver uit Finland, Art-decozilver, Antwerpen-Brussel-Gent, Belgisch zilver van Belle Epoque tot Art Nouveau. Het zijn maar enkele voorbeelden.

Na tien jaar werd de naam nogmaals aangepast, maar de opdracht blijft dezelfde. Dat blijkt nu het Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen voor de tweede keer op rij de Zilvertriënnale van het Deutsches Goldschmiedehaus Hanau naar Vlaanderen haalt. Dit Duitse initiatief, gestart in 1965, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een internationaal forum voor hedendaagse smeedkunst. Bij elke uitgave mag de triënnale rekenen op meer inzendingen: liefst 217 kunstenaars zonden deze keer meer dan 500 werken in, waaruit alleen de beste geselecteerd werden voor de uiteindelijke tentoonstelling. Opvallend bij deze dertiende editie is de sterke Belgische aanwezigheid met zes deelnemers (van de veertien kandidaten): Nilton Cunha, Christophe De Ranter, Max Gielis, David Huycke, Mei Lee en Elke Peeters.

Voor het eerst in de geschiedenis van de Zilvertriënnale besloot de organisatie een prijs uit te loven “om zowel vormelijk als kwalitatief hoogstaande werken nog meer in de kijker te plaatsen”. En vooral ook als stimulans voor een nieuwe generatie zilverwerkkunstenaars: alleen deelnemers jonger dan dertig kwamen ervoor in aanmerking. Dat België niet alleen sterk staat qua aanwezigheid, maar ook qua vernieuwing, mag blijken uit het feit dat deze aanmoedigingsprijs (5000 euro) toegekend werd aan Christophe De Ranter voor zijn werk Dinner: een doek met bladzilver waarop een bord en bestek staan getekend. Een verrassende keuze waarmee de Zilvertriënale haar traditionele imago doorbreekt en tegelijk jongeren aanmoedigt om grenzen te verleggen en het experiment niet te schuwen. “Eigenlijk is Dinner een logisch gevolg van de dingen waar ik toen mee bezig was”, licht De Ranter toe. “Enerzijds experimenteerde ik met bladzilver op doek, anderzijds zat ik te denken aan een ontwerp voor een bestek. Dinner is een combinatie geworden, een dialoog tussen twee kunstvormen. Het is natuurlijk geen functioneel stuk, aangezien het tweedimensionaal is. Maar precies daardoor laat het ruimte voor de fantasie van de toeschouwer.”

Terwijl de tentoonstelling Spiegeltaal met werk van het Italiaanse atelier De Vecchi ook nog doorloopt, maakt het Zilvermuseum bovendien ruimte voor twee kleinere initiatieven. Het eerste betreft de Sterckshofopdracht 2001. Sedert 1996 nodigt het museum jaarlijks een Vlaamse zilversmid uit om een stuk te ontwerpen en het ook in het museumatelier te maken. In 2000 vervaardigde Hilde Van der Heyden haar Sarcofaag, die de overgang van het oude naar het nieuwe millennium symboliseert. Rembrandt Jordan, een van de beloftevolste jonge talenten in ons land, is de auteur van de Sterckshofopdracht 2001: Concerto Grosso.

Ook het tweede initiatief zet Vlaams talent in de kijker. De Prijs Wim Ibens, georganiseerd door de vzw Artos, wil hedendaags zilverwerk promoten. Uit een vijftigtal inzendingen, werden er zestien geselecteerd, die in het Zilvermuseum worden tentoongesteld en waaruit een winnaar wordt bekroond. Wie dat wordt, werd zorgvuldig geheimgehouden tot de opening van de tentoonstelling, lang na het ter perse gaan van dit artikel. Maar laat niemand nog beweren dat Vlaanderen geen talent heeft.

13de Zilvertriënnale, Sterckshofoprdacht 2001, Prijs Wim Ibens en Spiegeltaal-Atelier De Vecchi: tot 14 juli in het Zilvermuseum Sterckshof Provincie Antwerpen, Hooftvunderlei 160 (bezoekersingang Cornelissenlaan), 2100 Antwerpen, 03 360 52 50, internet: www.provant.be/sterckshof