Omdat er in de provincie Antwerpen zo veel lekkers te halen valt, stelden wij een smakelijk parcours samen met haltes bij tien bijzondere adresjes. Van de grootste koosjere bakker tot het winkeltje met ondeugend snoepgoed.

Het klimaat en de bodem bepalen de opbrengsten van een streek. Rijke herenboeren wonen meestal op vette gronden. Maar in de zanderige Kempen was de boer altijd al armer. De simpele Kempense gerechten liegen er niet om : men at er aardappelen met ajuin en azijnsaus. In en rond Mechelen was de situatie anders. Mechelen was in het begin van de zestiende eeuw de hoofdstad van de Bourgondische Nederlanden. Het hertogelijke hof en de rijke opbrengsten van het land lagen er aan de basis van een rijke culinaire cultuur: men at er koninginnenhapjes en rijk gevulde pasteien. Mechelen werd de groentetuin van Europa genoemd. Denk maar aan de bekende Mechelse asperges en de Mechelse roomsoep (met onder meer bloemkool en selderij). Op de veilingen wordt ook de miskende prei verhandeld, die soms de ‘asperge van de armen’ wordt genoemd. Onterecht, want prei is lekker. Doe er een plakje Antwerpse geitenkaas bij en het geluk is compleet. De Mechelse veilingen verhandelen verder grote hoeveelheden bloemkool, tomaat, sla en komkommer. De streek van Hoogstraten is dan weer vooral bekend om zijn aardbeien en augurken.

Naast de rijke opbrengst aan groenten en fruit, brengt de provincie ook meer dan de helft van al het kalfsvlees op de markt en een kwart van het pluimvee, zoals kippen, kalkoenen en parelhoenderen. Van het varken maakt men preskop. Die bereiding werd vroeger in de cafés gratis geserveerd bij het tweede of derde pintje.

Over de culinaire rijkdom van Antwerpen spreken zonder het te hebben over worstenbrood op Verloren Maandag zou heiligschennis zijn. En ook de streekbieren mogen wij niet vergeten, zoals trappist en tripel uit Westmalle, Tongerlo en Postel. Bij een abdijbier hoort abdijkaas zoals deze van Postel. Andere typisch Antwerpse bieren zijn Duvel uit Breendonk, Gouden Carolus uit Mechelen en het Koninckske uit Antwerpen. De provincie heeft ook jeneverstokerijen en er is de Elixir d’Anvers, de kruidenlikeur die in 1863 door François-Xavier de Beukelaar voor het eerst werd geproduceerd.

Om af te sluiten zijn er specifieke zoetigheden, zoals Antwerpse Handjes, Lierse vlaaikes, Heistse noppen en Poppelse Janhagel.

Franse bakkunst DOMESTIC

De Franse sterrenchef Julien Burlat van het Antwerpse restaurant Dôme opende, naast zijn eigentijdse visbistro Dôme sur Mer, ook een bakkerij en patisserie. Hij volgde een spoedcursus brood en banket bij vooraanstaande Parijse patissiers en engageerde bakker Lionel Bethaz. De typische Franse broodsmaak en textuur creëert Burlat door het deeg traag en gefaseerd te draaien en daarna te laten rusten, alvorens gist en zout toe te voegen. Domestic bakt een tiental soorten brood met dikke korst, zoals noten- en rozijnenbrood, pistolet, fougasse en baguette. Met tomaat of spek gevuld brood is een eigen creatie. In de afdeling viennoiserie vind je echte, ‘Frans smakende’ croissants, amandelkoeken, appelflappen, eclairs en crèmekoeken.

DOMESTIC : STEENBOKSTRAAT 37, 2018 ANTWERPEN, 03 239 98 90, WWW.DOMEWEB.BE

BAKKER SINDS 1766 VANDERBEEK

Patisserie Vanderbeek bestaat sinds 1766. Michel Vanderbeek is sinds 1992 in de zaak en kreeg de familierecepten toegeschoven. Hij maakt deel uit van de zevende generatie. Michel gaf de recepten een moderne toets. Vermaarde klassiekers zijn javanais en Normandische taartjes met appel. Bij de broden zijn er speciale baksels, zoals Mechelse koek met suiker en rozijnen. Vanderbeek is ook bekend voor de ambachtelijk bereide boterspeculaas. Die kruidenkoek is steenhard als het buiten vriest en zacht als het vochtig is. Ook de maneblussertjes en chocolade en koekjes in de vorm van maantjes zijn specialiteiten waarvoor men een omweg naar Vanderbeek maakt. Nieuw is het assortiment eclairs. Niet alleen met vanille- of chocoladesmaak, maar ook met lavendel, banaan en cuberdonsmaak.

BANKETBAKKER VANDERBEEK : STEENWEG 36-38, 2800 MECHELEN, 015 203266. WWW.VANDERBEEK.BE

TRADITIONEEL MELKIJS CRÈMERIE JEROME

Tot ver buiten Lier is dit adres een referentie voor vers schepijs, ijstaarten, wafels en pannenkoeken. Vermaard zijn de ijscoupes, zoals dame blanche, mont blanc (meringue en chocoladesaus) en gondelier (banaan en advocaat). Sinds 1936 al wordt hier melkijs gemaakt. De huidige uitbaatster, Tatjana Jovanovic, volgt nog altijd het oorspronkelijke recept van oprichter Jerome Verschooren. Daar komen geen room of eieren aan te pas en er worden geen additieven of kleurstoffen gebruikt. De smaak lijdt er niet onder en het melkijs is lichter dan roomijs. De crèmerie biedt meer dan twintig soorten ijstaartjes, banketgebak en, op bestelling, ook ijstaarten voor feesten. Specialiteit is de Ringelier, een ijsring met vanille en hazelnootstracciatella overgoten met ganache. Men kan ook ter plekke proeven in de verbruikerszaal met terras.

CRÈMERIE JEROME : FREDERIK PELTZERSTRAAT 33, 2500 LIER, 03 480 11 35. WWW.CREMERIEJEROME.BE

KOOSJERE BAKKER KLEINBLATT

De geschiedenis van de Joodse bakkerij Kleinblatt gaat terug tot 1903. Toen openden Jacob Kleinblatt en zijn echtgenote Rifka Rosenfeld een bakkerij in het Poolse Krakau. In de vroege jaren twintig migreerden de zonen Hirsch, Moishe en Abraham naar Antwerpen. Hirsch en zijn vrouw Regina openden een bakkerij in de Wipstraat. De zaken gingen goed en de bakkerij verhuisde in 1931 naar de Provinciestraat 206. Kleinblatt groeide uit tot een begrip: zakenlieden met keppeltje komen er om bosbessenflappen te halen. Op de rekken liggen versgebakken pompernikkel, gitzwart roggebrood en komijnbroden in allerlei vormen. Naast het unieke broodassortiment en smakelijke koeken, zijn er feesttaarten, zoals Sachertorte, amandelgebak en Mohnstrudel.

KLEINBLATT : PROVINCIESTRAAT 206, 2018 ANTWERPEN, 03 233 75 13. WWW.KLEINBLATT.BE

KEMPENSE GEITENKAAS POLLE

Pol D’haene is landbouwtechnicus van opleiding en liet zijn oog vallen op een boerderijtje in Westmalle, waar hij samen met Veerle Minsaer biologische groenten begon te telen. Er was ook één geit. Al snel werd duidelijk dat de geitenmelk beter verkocht dan de biogroenten en dus kwamen er geiten bij. Het bedrijfje verhuisde naar Lichtaart. Nu zijn er meer dan vijfhonderd geiten en de kaas geniet internationale faam. Er is keuze genoeg : jonge of belegen vaste kaas, met of zonder kruiden, zachte wrongelkaasjes, gewikkeld in spek of opgelegd in gekruide olie… De verse rauwmelkse geitenkaas is door VLAM erkend als streekproduct. Lichtaartse Blinker is geitenbrie met schimmelkorst. Met de Neteling, een geaffineerde piramide, gewikkeld in houtas, werd onlangs in Italië een prijs gewonnen. In de zomer wacht een terras.

GEITENBOERDERIJ POLLE, EERSELINGEN 36, 2460 LICHTAART, 014 55 61 50, WWW.POLLE.BE

PIEMELPASTA & CO SWIET & SEKSIE

Bij de voetgangerstunnel en het Sint-Jansvliet ontdek je het winkeltje Swiet & Seksie, met als motto : All you eat is Love. Nergens vind je zo’n ondeugende snoepverzameling. In de kleurrijke boetiek kijk je je ogen uit op de tentoongestelde waren : fudgy fun for lovers als body topping, marsepeinen bedscènes, chocoladepenissen, borsten in zachte marsepein, taarten in de vorm van piemels, eetbare slipjes, droplul, dunking dickies of willie shapedbiscuits, massageolie met aardbeiensmaak, pasta in piemelvorm, munttepel, meer dan twintig schorten voor gays, hetero- en transseksuelen, kamasutra-chocolade, gay-huwelijkstaarten. Bij de klanten zijn vrouwen en Nederlandse toeristen in de meerderheid.

SWIET & SEKSIE : OEVER 1, 2000 ANTWERPEN, 03 644 15 84, SWIET.MYSHOPIFY.COM

ERKEND SPEK PETER & JEF JANSSENS

In 2010 kregen hun Kempense zwarte pensen een officiële erkenning als streekproduct. Een jaar later was dat het geval voor de smout, begin dit jaar volgde het spek. Jef en Peter Janssens bereiden het spek nog zoals vroeger, uit de slacht van zware Belgische varkens. Het spek wordt eerst vakkundig uitgebeend en gesneden. Vervolgens wordt het gemasseerd met een mengeling van grof zeezout en fijn zout. Daarna laten Jef en Peter het spek acht dagen drogen. Dan wordt het zout weggespoeld en worden de buiken aan het droogrek gehangen. Er is geen winkel. Klanten komen langs achteren, of op dinsdagmiddag en donderdag naar de mobiele winkelwagen naast het huis. Peter en Jef bezoeken ook markten.

JANSSENS VOF : PASTORIJSTRAAT 1, 2400 MOL, 014 81 00 34. WWW.VOFJANSSENS.BE

BIOGROENTEN ‘T MEULENHUYS

In de Molenstraat in Bouwel staat de oude hoeve van de windmolen. Het waren de ouders van de huidige bioboer, Geert Van Turnhout, die het huis van de molenaar in het begin van de jaren zeventig overnamen en met een melkveebedrijf begonnen. Geert en zijn vrouw Nancy namen de boerderij in 2004 over, schakelden over op groenten en doopten de hoeve om in ’t Meulenhuys. De eerste groente die werd geteeld, was de asperge. Vandaag staan er vijftig soorten groenten, waaronder vergeten soorten als pastinaak, rammenas, warmoes en wortelpeterselie. Er wordt biologisch geteeld vanaf het zaadje. De teelt wordt meerdere keren per jaar gecontroleerd door officiële instanties. De oogst wordt verkocht in de hoevewinkel, aan de groothandel en in pakketten aan de verkooppunten van Voedselteams. Zo’n pakket bevat groenten van het eigen veld, aangevuld met biofruit en -groenten van collega’s.

‘T MEULENHUYS : MOLENSTRAAT 36, 2288 BOUWEL (GROBBENDONK), 0499 34 61 02. WWW.MEULENHUYS.NET

Kruidenwereld

COOK AND HERB

Wim Maes was al jong geïnteresseerd in het eetbare uit de natuur. Zijn paradijs was de moestuin, waar hij 300 soorten kruiden en bloemen kweekte. Hij ruilde met botanische tuinen van over heel de wereld. Zo evolueerde hij tot een autoriteit. In 2008 richtte hij het bedrijfje Cook and Herb op, om les te geven over kruidenteelt, historische groenten, eetbare bloemen en Andesknollen (knolcapucien, klaverzuringknol, ulluco enz.). Hij werd ontdekt door topkoks en zijn moestuin werd te klein. Vandaag beschikt hij over een netwerk van bioboeren die als onderaannemer telen op 22 hectare. Door zijn contacten met de koks staat Wim aan de basis van heel wat trends. Momenteel liggen daslook, tagetes, bergbasilicum, wasabi- blad en Japanse bergpeterselie goed in de smaak.

COOK AND HERB : WIM MAES, VIJFHOEKLAAN 7, 2960 BRECHT (SINT-JOB-IN-‘T GOOR). 0499 71 29 48 EN 0486 93 91 23. WWW.COOKANDHERB.BE, WWW.KRUIDENWERELD.BE

Spaanse weelde MARISOL

Marisol is een klein delicatessenwinkeltje zoals er meer zouden moeten zijn. De zaak is intiem en tot het plafond volgepropt met zelf ingevoerde Spaanse lekkernijen. Met wat moeite kunnen er drie klanten tegelijk binnen. Bij Marisol staan de toonbank en de schappen vol met Spaanse wijnen en likeuren, gedroogde vruchten, zoals abrikozen, dadels en vijgen, noten, schalen vol olijven, allerlei gedroogde kruiden en specerijen, kazen, serranoham en gepekelde citroenen.

MARISOL : BORZESTRAAT 6, 2800 MECHELEN, 015 21 62 32. ZONDAG GESLOTEN.

DOOR PIETER VAN DOVEREN & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK