STERKER OP STRAAT

Volgens experts telt België minstens vijftigduizend daklozen. Ervaringsdeskundige Marlène Mulkens probeert met eenvoudige middelen hun leed te verzachten.

Van wellnessconsulente tot dakloze : het overkwam Marlène Mulkens (42) sneller dan ze ooit voor mogelijk had gehouden. Toen haar zaak in Dilsen-Stokkem in 2008 waterschade leed, ging het snel bergaf. Met de salon en de klanten verloor de Limburgse ook haar inkomen, en niet veel later werd ze uit haar woning gezet. “Ik moest alles halsoverkop achterlaten. Twee koffers en een biljet van tien euro : dat was alles dat ik nog had”, vertelt Mulkens, die haar verhaal dit najaar neerschreef in Eén ziel. Twee levens (Boekscout, 18,45 euro). “Dankzij de hulp van familie en vrienden moest ik slechts twee weken echt op straat overnachten, maar in totaal was ik bijna drie jaar thuisloos.”

Thuisgevoel Ondertussen heeft Mulkens weer een appartement in Antwerpen en helpt ze als zorgkundige bejaarden en hulpbehoevenden. Toch laat de daklozenproblematiek haar niet los. Zo trekt ze als ambassadeur van de vzw Corvia hard aan de kar om Belgische daklozen dit najaar van homeless tipi’s te voorzien : lichte en afsluitbare vierpersoonstenten die de daklozen makkelijk en discreet kunnen opstellen en door de vzw gefinancierd worden met de verkoop van ‘armoedebandjes’ van oude hotellakens. Zo’n bandje kost één euro, en dankzij afspraken tussen de vzw en de fabrikant kan met twintig bandjes al een tipi aangekocht worden. “Een eigen tent biedt een verkleumde en hongerige dakloze niet alleen bescherming tijdens de koude wintermaanden, maar kan hem misschien ook aanmoedigen om weer een menswaardig bestaan op te bouwen”, zegt Mulkens. “Op straat leven is immers een overlevingsstrijd die mensen tot hun dierlijke instincten reduceert. Veel daklozen herinneren zich niet eens wat het betekent om je ergens thuis te voelen. Op termijn willen we de tipi’s trouwens uitrusten met een brandveilig verwarmingssysteem en keukenmateriaal, zodat de dakloze een blik soep of chocolademelk kan opwarmen.” Agressie Met de tipi’s is de vzw Corvia niet aan haar proefstuk toe. Zo werden in 2011 in verscheidene Belgische steden al vijfhonderd rugzakken verdeeld met daarin telkens een ultralichte slaapzak, bestek en andere benodigdheden. Vorig jaar volgden, specifiek voor vrouwelijke daklozen, een 350 signalisatiekits : heuptasjes in nylon met daarin onder meer een fluitje, een alarm, een verrekijker, een lichtje, een EHBO-set en andere spullen die daklozen kunnen aanwenden wanneer gevaar dreigt. De tasjes waren zo’n succes dat Mulkens ze deze zomer zelfs mocht gaan voorstellen in New York, waar de vrouwenwerking van Rescue Mission NY nu een soortgelijke beschermingskit op de markt wil brengen. “Vrouwelijke daklozen bevinden zich in een extra precaire situatie”, legt Mulkens uit. “Omdat ze meer dan mannen op hun uiterlijk beoordeeld worden en de maatschappelijke afwijzing dus groter is, maar ook omdat ze zich minder goed kunnen verweren tegen opdringerige of agressieve mannelijke daklozen. Conflicten die nog in de hand gewerkt worden door honger, dronkenschap en gevoelens van onmacht en woede : allemaal factoren die ertoe bijdragen dat op straat het mens-zijn ver zoek is. Om maar te zwijgen van dronken fuifnummers en andere voorbijgangers die daklozen verbaal en fysiek aanvallen.” Actie Ze heeft geprobeerd om het verleden te vergeten, bekent Mulkens. Om de daklozenproblematiek los te laten en zich op haar nieuwe leven te concentreren. “Maar niets doen, was gewoon geen optie. Als je ziet hoeveel daklozen er zijn, hoe moeilijk het voor hen is om zelf aan de bel te trekken en gehoor te vinden, dan moet je wel iets doen. Zelf stel ik het nu goed, maar dat wil niet zeggen dat die nachten in een dekentje op straat geen sporen nagelaten hebben. Opnieuw alles kwijtraken, het opnieuw zonder een dak boven mijn hoofd moeten stellen : die angstgevoelens zijn niet helemaal verdwenen.” Mulkens wil het overigens hier niet bij laten. “Tools als onze tent en de beschermingskit zijn voor een dakloze allesbehalve een detail, maar ze volstaan uiteraard niet om mensen van de straat te halen. Daarvoor zijn veel meer inspanningen van de overheid nodig, en dus werk ik ondertussen ook aan politieke actie. Mijn droom is om bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen op te komen voor Groen en dan verkozen te worden. Willen we echt iets veranderen, dan moeten daklozen en ex-daklozen zelf het heft in handen nemen.”

Info vzw Corvia : 0800 555 02,

www.vzw-asbl-corvia.be

DOOR WIM DENOLF & FOTO KAREL DUERINCKX

“Een tent en beschermingskit zijn geen detail, maar ze volstaan uiteraard niet. Daarom werk ik ook aan politieke actie”