Over een week mag het ook van ‘Peeters & Pichal’ : de collectieve kerstgekte. De winkeliers konden de protestactie van de radiomakers missen als kiespijn : de Belg wil deze eindejaarsfeesten minder geld uitgeven.

De koopwoede van de Amerikanen in de feestmaand is legendarisch. Het seizoen wordt er op gang geschoten op de zogenaamde black friday na Thanksgiving Day, de vierde donderdag van november. Analisten en marketeers volgen de verkoopcijfers op de voet. Bij ons komt er minder tromgeroffel aan te pas, maar ook hier drukt de eindejaarsperiode haar stempel op het jaarresultaat van menig winkelier. Zo zit zestig procent van de speelgoedaankopen geconcentreerd in de laatste maanden van het jaar. In de gamessector worden de meeste spelletjes niet toevallig tussen begin november en de eerste helft van december gelanceerd. Sommige verkooppunten realiseren in één maand tijd meer dan de helft van hun jaaromzet.

Ook voor boekhandels, platenfirma’s, multimediazaken, parfumerieën, kledingketens en schoenen- en lederwarenwinkels is de geschenkenperiode van het allergrootste belang, terwijl de feeststemming net zo goed de interieur- en doe-het-zelfzaken, voedingswinkels en supermarkten doet floreren. Voor de fiscus is uw koopwoede niets minder dan een dertiende maand.

Hoeveel dat alles de Belg mag kosten, wordt al enkele jaren berekend door studiebureau Deloitte. Gemiddeld besteden Belgen in de eindejaarsperiode, Sinterklaas inbegrepen, zo’n 641 euro per persoon. De grootste hap daarvan, 415 euro, gaat naar geschenken : voor onze partner (118 euro), kinderen (106 euro), ouders (102 euro), vrienden (51 euro) en liefdadigheid (38 euro). De andere grote uitgavenpost in het budget vormt eten en drinken (149 euro), het resterende bedrag besteden we aan uitgaan, kerstevenementen, feestkleding en decoratie.

Indien de bedragen exorbitant lijken : de doorsnee Belg is zuiniger dan de gemiddelde Europeaan (662 euro). Aan de winkeliers, die half november al in kerststemming verkeren, zal het in ieder geval niet liggen. Noch aan de stads- en gemeentebesturen die kerstmarkten, ijspistes en nieuwjaarsdrinks organiseren. In Brussel lokte Winterpret 2006 ongeveer 2,5 miljoen bezoekers, maar ook in Antwerpen, Leuven en de Vlaamse kuststeden levert een en ander flink wat dagjestoeristen en buitenlandse hotelgasten op.

Tenzij het economische klimaat roet in het eten gooit. Volgens Deloitte willen Belgische gezinnen dit jaar immers minder uitgeven aan de eindejaarsfeesten, zo’n 2,5 procent minder. Vooral geschenken moeten dit jaar goedkoper kunnen. De hoofdreden is de gevoelige prijsstijging van voeding en energie. Op de facturen, aan de pomp en in de supermarkt merkt de consument het verschil, en ook de media-aandacht voor de prijsstijgingen zet aan tot voorzichtigheid. Volgens de recentste gegevens van de Nationale Bank heeft de Belg dan ook weinig vertrouwen in zijn eigen financiële situatie. En ondanks de groeiende werkgelegenheid en de dalende werkloosheid zijn we ook pessimistisch over de economische ontwikkeling, zo liet de Bank dit najaar weten. Aan oorzaken geen gebrek, van de economische groeivertraging in de VS en Europa tot de kredietcrisis, van de tegenvallende prestaties van grote Belgische beursnamen tot de aanhoudende politieke crisis. Analisten voorspellen alvast een mooi voorjaar voor discounters en huismerken.

Ook onze eindejaarsconsumptie past zich dus aan. Meer dan principes inspireert financiële berekening nu de helft van de Belgen om zijn geschenken pas op het allerlaatste moment te kopen. Tegen die tijd laten winkeliers hun prijzen wel zakken, zo luidt de redenering. Andere cadeaujagers zoeken hun heil in kringloopwinkels of op het internet. De jongste bengels hebben alvast niets te vrezen : zes op de Belgen beknibbelt het liefst op geschenken voor volwassenen en voeding. De cadeautjes voor de kinderen laten de meesten ongemoeid.

Door Wim Denolf