SPANJE IN TOP DRIE

Schillen en pitten na het persen. © FOTO'S WOUTER VAN VAERENBERGH

SINDS SPANJE IN DE MODERNE WIJNGESCHIEDENIS IS GESTAPT, IS VEEL TEN GOEDE VERANDERD. ALS DERDE GROOTSTE PRODUCENT IN DE WERELD, ZIT HET FRANKRIJK EN ITALIË OP DE HIELEN.

Na Franco’s dood in 1975 en vooral sinds de toetreding tot de EU in 1986, is de moderne wijngeschiedenis van Spanje voorgoed begonnen. Inheemse druivensoorten als tempranillo, garnacha en macabeu werden herontdekt door jonge wijnmakers en het begrip terroir werd gerevalueerd en ontwikkeld, met respect tot in het gistingsvat. Ook liet men ‘internationale’ soorten aanrukken, zoals cabernet en merlot, om de verenigbaarheid met lokale soorten te testen ; de lagertijd op vat werd verkort, er werd meer Franse en minder Amerikaanse eik gebruikt en men begon met het controleren van de temperatuur van de gistingskuipen. Dat alles leidde tot een betere expressie van frisheid en fruit dan vroeger. Tot de bekendste regio’s voor fruitvolle, gestructureerde rode wijnen worden Ribera del Duero, Priorat en Rioja gerekend. Penedès is gerenommeerd voor de witte.

Spanje is nu, na Frankrijk en Italië, nummer drie in de wereld, met een jaarproductie van 32,5 miljoen hectoliter wijn. Er zijn ‘maar’ 69 herkomstbenamingen ( DO, Denominación de Origen), waarvan twee DOCa’s ( Calificada), een hogere klasse zoals de Italiaanse Garantita. Sinds de hervorming van de Spaanse wijnwet in 2003, onderscheidt men ook twee types tafelwijn : eenvoudige Vinos de Mesa (VdM) en Vinos de la Tierra (VdlT), landwijn die meer originespecificiteit moet vertonen.

ZOON VS. VADER

Jané Ventura is een van de zeldzame families die kwaliteitswijn maken in de Baix Penedès, het zuidelijker gelegen deel van de Penedèsappellation. In de streek wordt massaal neutrale basiswijn gemaakt voor de productie van de (vaak smaakloze) cava die op onze Vlaamse markt zo’n onbegrijpelijk succes heeft. Jané Ventura doet daar niet aan mee. In de familie speelt een ‘vruchtbaar’ generatieconflict, waarbij zoon Gerard Jané Ubeda stilaan de fakkel overneemt. Vóór vaders tijd was het gebied overspoeld met cabernet sauvignon en chardonnay. Vader opteerde wat fanatiek voor lokale druivensoorten zoals xarel. lo, muscat en malvasia in het wit en voor sumoll en tempranillo (hier ull de liebre genaamd) in het rood. Zoon Gérard echter, maakt vandaag synergetische blends van inlandse en modieuze Franse druivensoorten : de Selecció de Vinyes van verschillende wijngaarden. Dergelijke samenstellingen zijn quasi totaal afhankelijk van de opties en de vakkundigheid van de blender en daardoor kunnen ze, zoals hier, elk jaar beter worden. Opvallendst is de groeiende kwaliteit van de rode Negre Selecció over de jaren 2007, 2008 en 2009. Hij wordt gemaakt van 40 % tempranillo, 20 % cabernet sauvignon, 20 % merlot, 10 % sumoll en 10 % syrah. De druiven worden handgeplukt en getrieerd, er is een koude, prefermentaire maceratiestap voor de kleur en gecontroleerde vergistingstemperatuur na risten. De wijn wordt 12 maanden gelagerd op Franse eiken vaten van enkele jaren oud. De 2009 is ronduit groot.

www.janeventura.com. Invoer : La Buena Vida in Mol, www.labuenavida.be.

IN ALLE OPZICHTEN MOOI

De Bodegas Viñas del Vero in de DO Somontano imponeert met een prachtige open architectuur in een adembenemend gebied aan de voet van de Pyreneeën. Met een gemiddelde temperatuur van 11°C en 600 mm regen per jaar is het een ideaal wijngebied. Het wijndomein, opgestart in 1986 met 550 ha in Barbastro, is uitgegroeid tot 1160 ha, goed voor 6 miljoen flessen per jaar. Van in het begin werd er duchtig bijgeplant met ‘internationale’ soorten (cabernet, merlot, chardonnay en syrah) maar ook met inheemse soorten (tempranillo, garnacha en macabeo). Pronkstuk is de wijngaard van de Secastillavallei aan de noordoostelijke rand van de appellation. De stenige heuvelflanken (700 m hoog) zijn beplant met meer dan 55 jaar oude garnachawijnstokken. Er is ook de speciale, goed georiënteerde wijngaard van de vallei, La Miranda.

We proeven onder meer een Chardonnay 2009 (richtprijs 5 euro), een lichte wijn met een mooi friszuur accent, afkomstig van een wijngaard 400 meter boven de zeespiegel. Volgt een Chardonnay Colección 2008 van de geselecteerde wijngaard San Miguel. De wijn onderging een wilde gisting op inox en een eindgisting op verse Franse eik, waarbij ook zes maanden contact met de fijne gistrest. Hij is intens rijpgeel met een nog houtgedomineerde neus maar ook vol tropisch fruit. De smaak zet aangenaam aan maar eindigt wat ongedefinieerd. Dan komt in het glas een Garnacha Blanca, La Miranda 2009, met ingehouden frisse kleur, een fijne, niet-overrijpe neus en een complexe, frisse smaak (richtprijs 8 euro). Verrukkelijk is de Garnacha, La Miranda 2007, getekend door zachte finesse en met een geknoopt evenwicht. Een grote wijn (richtprijs 8 euro). Eveneens groot is de Secastilla 2005 (richtprijs 20 euro), afkomstig van de beruchte 55 jaar oude garnacha van de Secastillavallei. Inktzwart en met diepe complexiteit in de neus. De smaak is stevig en met grote lengte maar moet op fles nog afronden.

www.vinasdelvero.es. Invoer : Delhaize.

OPGETILD TOT VINOS DE PAGO

Het prachtig gerestaureerde Señorio deOtazu ( DO Navarra) van zakenman Francisco Javier Cabasés wordt gerund door gedreven manager Javier Banales. Het veelgelauwerde domein omvat een middeleeuwse kerk en kasteel, wijngebouwen van voor de fylloxera, landerijen (350 ha) en wijngaarden (115 ha). De wijngaarden genieten van een microklimaat : het bassin van Pamplona, afgeschermd door de Sierra del Perdón en de Sierra de Echauri. Het gebied staat alleen open voor de koele noorderwind die wat frisse zuren in de wijn brengt. Dat zorgt, in combinatie met koele nachten, voor complexiteit in samenstelling en smaak. De beplanting bestaat uit cabernet sauvignon, tempranillo en chardonnay. Veel aandacht gaat naar rijpheid (beperkt rendement, groen uitdunnen, ontbladeren…) en technische perfectie. Mede daardoor werd de bodega opgetild tot de status de Pago, vergelijkbaar met de Garantita van Italië.

Toch is het opvallend dat alleen de alluviale bodem van de vallei is beplant, waarvan geen specifiek terroir-effect verwacht kan worden. Ook met het druivenbestand neemt men geen risico’s : alleen een kleine partij tempranillo brengt een inheemse toets, verder ‘veilige’ cabernet en chardonnay. Opvallende wijnen zijn : een frisse chardonnay 2008 met presente neus en goede smaakeenheid (70.000 flessen, ca. 9 euro/fles) en een samengestelde rode uit 2006, met gelijke delen cabernet, merlot en tempranillo (175.000 flessen) en met bordeauxachtige neus en dito smaak (ca. 9 euro). Een waarlijk grote wijn is de Pago de Utazu 2006 (90 % cabernet en 10 % tempranillo), een blend van de beste druiventrossen met 18 maanden vatlagering. Een grote strenge wijn, ideaal voor bij geroosterd vlees (18 euro). Ten slotte is er nog de superselectie : Vitral 2004 (95 % cabernet, 5 % tempranillo), met 18 maanden vatlagering. Deze grote wijn (slechts 900 flessen) is fris en perfect geknoopt in de mond (ca. 70 euro).

www.otazu.com. Invoer : La Buena Vida, www.labuenavida.be.

INNOVERENDE TECHNIEKEN

Tijdens de Spaanse burgeroorlog werd de familie Forner verbannen. Uiteindelijk installeerde Enrique Forner zich in Bordeaux. Hij kocht er de vervallen chateaus Camensac en Larose Trintaudon voor een prikje. Met de hulp van de grote Franse oenoloog Emile Peynaud bracht de familie de Bordeauxse chateaus weer tot leven. Toen Spanje weer openging in de jaren 1970 begon de familie met een bodega in Cenicero, in het hogere (betere) gedeelte van Rioja (Rioja Alta), en dat onder de naam van een familievriend : Marqués de Cáceres. De bedoeling was niet om wijngaarden op te kopen maar eerder om langlopende contracten met lokale wijnboeren te verwerven.

In de opvatting van Enrique is rioja wezenlijk een traditioneel samengestelde wijn die het moet hebben van een veelheid van percelen en microklimaten. Maar dan wel met moderne technieken. En weer liet hij Emile Peynaud komen. Om te beginnen werd gebroken met de traditie om oude Amerikaanse vaten te gebruiken, omdat daar alleen schrale oxidatieve toetsen van komen. Het accent verschoof naar Franse eik en veel kortere lagertijden : 12 maanden voor de crianza en 26 voor de gran reserva, met een beter evenwicht fruit-hout tot gevolg. Vandaag is er een lageringskelder met wel 42.000 vaten (60 % Franse eik). Enrique wilde ook alleen werken met lokale druivensoorten : tempranillo, graciano, garnacha (rood) en viura (wit) en ontpopte zich als een verdediger van millésime-getrouwheid. Het was toen namelijk de gewoonte om het niet zo nauw te nemen met het oogstjaar en te mengen over de jaren heen. Vanaf de eerste wijn (1975) stond het oogstjaar op het etiket. Enrique begon ook een juridische procedure om de voorwaarden van de appellation strenger te maken en haalde zijn slag thuis. Nu geniet hij van een welverdiende rust en worden de zaken behartigd door zijn dynamische dochter Cristina Forner. De bodega controleert 2000 hectare wijngaard en is goed voor 10 miljoen flessen per jaar.

In het proefglas komen eerst de witte en de roséwijnen die zijn zoals verwacht : levendig en puntig fris. De op hout vergiste witte Antea is mooi onderbouwd. Het grote werk begint bij de rode, allemaal gemaakt van 85 % tempranillo en 15 % garnacha en graciano. De Rioja Crianza 2007 (12 maanden hout, 14 maanden fles) heeft een goede kleur en uitbundig rood fruit aan de neus, breed en fijn. De smaak is vlezig en goed geknoopt. De Reserva 2004 (22 maanden hout, 24 maanden fles) heeft een briljante, diepe kleur en een fijne, gebalde neus. De smaak is goed gestructureerd en lang. Maar het toppunt is de Gran Reserva 2001 (26 maanden hout, 48 maanden fles), met diepe kleur en een krachtig gebalde neus met een rijke smaaklengte. Grote wijn.

www.marquesdecaceres.com. Invoer : Carrefour en Velu Vins in Brussel, www.veluvins.be.

VERRUKKELIJK & ECOLOGISCH

Bodegas Izadi, opgestart in 1987, omvat 148 hectare rond het kleine stadje Villabuena in de DO Rioja Alavesa, en behoort tot de Artevinogroep van de familie Antón. De ‘ecologische’ wijngaard is verdeeld in wel honderd percelen, zodat oordeelkundig samenstellen van de latere wijnen mogelijk is. De productie bedraagt ongeveer 100.000 flessen per jaar. Er wordt een verrukkelijke Rioja 2006 Crianza gemaakt, met uitbundig fruit en een mooi geknoopte, lange, evenwichtige smaak (ca. 10 euro). De Reserva 2004, nochtans een beter jaar, is wat stug in het fruit (22 euro).

www.izadi.com. Invoer : La Riojana in Merelbeke, www.lariojana.be.

TEMPRANILLOSTOKKEN UIT 1908

Ook de bodega Finca Villacreces in de DO Ribera del Duero, vlakbij Vega Sicilia, maakt deel uit van de Artevinogroep. De wijngaard bestaat uit 55 hectare tempranillo (hier fino tinto geheten), 3 hectare merlot en 10 hectare cabernet sauvignon. Samen goed voor 200.000 flessen per jaar. Er worden drie types van wijn gemaakt (10, 25 en 130 euro). De eerste, Pruno 2009 (de naam verwijst naar de bloem van de pruimelaar), heeft 10 % cabernet in de fino tinto. Hij is diep purper van kleur met een neus van rijp zwart fruit. De smaak is getekend door een goed geknoopt evenwicht. Misschien wat simpel. De tweede, Finca Villacreces 2006, met 10 % cabernet en 5 % merlot in de tinto fino, is een ronduit grote wijn, met een getaande volle kleur en een volkomen evenwichtige en geknoopte smaaklengte. De derde, Nebro (zaad van gember), is gemaakt van een wijngaard van 1,2 hectare met tempranillo uit 1908. Hij is fris, vers, smakelijk en met stevige lengte en goede structuur. Een grote wijn die met zijn prijs van 130 euro aan de nabije Vega Sicilia doet denken.

www.grupoartevino.com. Invoer : La Buena Vida, www.labuenavida.be

GROTE PEDROSAKWALITEIT

Bodegas Hermanos Pérez Pascuas is ook bekend onder de naam Viña Pedrosa, die verwijst naar het stadje Pedrosa. Het domein is een van de oudste van de appellation Ribera del Duero. Mauro Pérez, vader van de huidige generatie van drie broers Adolfo, Benjamin en Manuel, kocht in de jaren negentig in een visionaire bui oude wijngaarden van 1943. Zij liggen nu aan de basis van de grote Pedrosakwaliteit. De wijngaard is uitgegroeid tot 135 hectare, met een meerderheid van tinto finowijnstokken van 25 jaar oud, en een klein deel cabernet sauvignon. De ondergrond is van het klei-kalktype en de wijngaarden liggen tot 850 meter boven de zeespiegel. Men kan zich dus aan fijne frisheid verwachten. De streek is echter in volle crisis door overinvesteringen van ‘stadsmensen’ : overal staan van die mooie bodega’s te koop.

We proeven een erg goede Viña Pedrosa Crianza 2007 met een sombere kleur en een fijne neus met diepte. De smaak is gestructureerd met rijpe tannines en met evenwichtig geknoopte lengte (ca. 20 euro). We proeven ook een wat ruwe Pedrosa Reserva 2006, maar de hoofdvogel, een ronduit grote wijn is de Pedrosa Gran Reserva 2004, met een diepe kleur en indringend boeket. De smaak is dan weer zacht, gevuld en gebonden (66 euro).

www.perezpascuas.com. Invoer : La Buena Vida, www.labuenavida.be

DOOR HERWIG VAN HOVE

INHEEMSE DRUIVENSOORTEN ALS TEMPRANILLO, GARNACHA EN MACABEU WERDEN HERONTDEKT EN HET BEGRIP TERROIR WERD GEREVALUEERD.

DE BEKENDSTE REGIO’S VOOR FRUITVOLLE, GESTRUCTUREERDE RODE WIJNEN ZIJN RIBERA DEL DUERO, PRIORAT EN RIOJA. PENEDÈS IS TOP VOOR DE WITTE.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content