Seksuele burn out

In de Verenigde Staten is er nog maar eens een uitvoerig onderzoek gedaan naar het seksueel welbevinden van de bevolking. Een halve eeuw na het ophefmakende Kinsey-rapport werden 1749 vrouwen en 1410 mannen gedurende 90 minuten ondervraagd over hun seksuele leven. Initiatiefnemer dokter Edward Laumann vermoedde aanvankelijk dat zo’n twintig procent van de geïnterviewde mannen en vrouwen klachten zouden hebben. Na analyse van de gesprekken bleek echter dat 43 procent van de vrouwen en 31 procent van de mannen niet gelukkig waren met hun seksuele ervaringen. Een voldoende groot aantal voor de onderzoekers om te spreken van een “belangrijk probleem voor de volksgezondheid”.

De vrouwen kloegen over pijn, angst en een opmerkelijk gebrek aan genot tijdens het vrijen. Vooral in de leeftijdsgroep van de 18- tot 29-jarigen bleek er weinig sprake van plezier: 32 procent zei niet geïnteresseerd te zijn in seks, 27 procent vond dat er weinig echt genieten aan te pas kwam. Deze jonge vrouwen vonden seks vaak te stresserend, onbevredigend en oersaai.

De klachten van mannen hadden betrekking op erectiestoornissen en voortijdige zaadlozing. Bij hen was vooral de leeftijdsgroep van de 50- tot 59-jarigen ontevreden: daar werd drie keer vaker over erectiestoornissen geklaagd dan bij de twintigers.

Mensen als Maureen Luyens en Bo Coolsaet zullen zich allicht niet over deze cijfers verbazen en na de Viagra-rage beseft iedereen wel dat de onvrede groter is dan gewoonlijk wordt toegegeven. Toch staat men in de VS te kijken van de resultaten: het prentje dat tevoorschijn komt, verschilt immers grondig van wat de Amerikanen elkaar in Hollywood en in de media graag voorhouden. Volgens deskundigen leiden juist die films en het overaanbod aan seks in de media tot het bedrieglijke gevoel dat iedereen alles van seksualiteit afweet. Ze hopen dat mensen door deze studie gaan beseffen dat ze niet de enigen zijn bij wie het anders loopt.

Voorlopig wordt uit de studie alvast de conclusie getrokken dat de tijd rijp is voor seksuele vorming voor volwassenen, en niet alleen voor tieners. Bovendien mag voorlichting zich niet beperken tot het verstrekken van informatie ter preventie van zwangerschap en ziektes, maar moet zowel aan tieners als aan volwassenen geleerd worden hoe ze een intieme relatie kunnen uitbouwen.

Op diezelfde golflengte zit de Nederlandse hoogleraar seksuologie H. van de Wiel, die eind januari ook aan de alarmbel trok. Tijdens een toespraak naar aanleiding van zijn benoeming, wees hij erop dat Nederlanders steeds minder plezier aan seks beleven en steeds vaker te kampen hebben met seksuele burn out. “Terwijl in het welvarende, open en tolerante Nederland alle voorwaarden aanwezig zijn voor een fantastisch seksleven, nemen klachten als ‘ik heb geen zin’ en ‘hij doet het niet’ hand over hand toe”, luidde zijn stelling. Volgens Van de Wiel leven we in een samenleving waarin alles perfect moet zijn en leidt vooral de wrijving tussen wens en werkelijkheid tot die seksuele burn out: “We willen een perfecte relatie met een partner, die therapeut en praatpaal moet zijn en daarnaast een engel in bed is met een spectaculaire carrière. We stellen zulke hoge eisen aan elkaar dat die wel tot frustraties moeten leiden.”

Vandaar dat koppels het steeds moeilijker hebben om intimiteit en passie, volgens hem twee van de belangrijkste karakteristieken van een relatie, met elkaar te combineren. “Intimiteit en passie hebben immers verborgen schaduwkanten als angst, afhankelijkheid en kwetsbaarheid waaraan we te weinig toegeven.” Als mensen een relatie boeiend willen houden, moeten ze dus bereid zijn steeds meer facetten van zichzelf te laten zien en zich afhankelijk en kwetsbaar durven opstellen. Dat impliceert dat men de angst en spanning van een relatie, waarbij veel te verliezen valt, kan verdragen. Dat men flexibel is en bij conflicten niet meteen emotioneel reageert, en dat men ten slotte kan communiceren: eigen gevoelens kan verwoorden en kan luisteren naar de ander. “We zijn doodsbenauwd voor emoties”, besluit Van de Wiel. “Wij vrijen in het donker.”

Lieve mensen, de boodschap die nu in de VS en in Nederland wordt verkondigd, is niet nieuw. In de meer dan honderd stukjes die op deze pagina verschenen, hebt u die al vaker opgelepeld gekregen. Omdat de afstand tussen wens en werkelijkheid steeds groter lijkt te worden en de gevolgen daarvan steeds desastreuzer, hebben we ze voor deze laatste keer nog maar eens uit de kast gehaald. Maar aan kapotte grammofoonplaten die steeds hetzelfde deuntje herhalen, hebben we een grondige hekel. Daarom hebben we besloten de hardleerse Hij & Zij te verbannen naar een knusse mansarde, waar ze zichzelf maar moeten zien te redden. Neenee, geen paniek. Als ze op tijd en stond het licht aansteken, wordt het daar nog gezellig!

Dit is de laatste aflevering van deze rubriek.

Jo Blommaert / Tekening Sandra Schrevens