SARAH BRIGHTMAN De popera-zangeres
Haar duet met Andrea Bocelli, Con te partiro / Time to say goodbye, was goed voor bijna drie miljoen stuks in Duitsland. Het stond op haar vorige cd, Fly, en werd hernomen op haar nieuwe, Timeless. Haar carrière is één grote aarzeling tussen pop en opera.
Jacky Huys / Foto Adrian Houston/Idols
Grote ogen die bijna altijd net naast je kijken. Zwart de dominante kleur in haar kleren. Enkele grijze haren, die haar er ouder doen uitzien dan de 37 die ze pas geworden is. Ze wil dat het raam van mijn hotelkamer openstaat zodat ze de Noordzee hoort en ruikt én ze wil een handvol van mijn druiven, maar voor de rest is ze de vriendelijkheid zelve en niet half zo introvert als de verhalen pretenderen : ze wil over alles praten. En, god, er is van alles om over te praten.
Ze was voorbestemd om klassieke-balletdanseres te worden en kwam op dertienjarige leeftijd in de musical terecht. Drie jaar later danste ze bij Pan’sPeople, een clichématige groep dansers die televisieshows opluisterde, en even daarna scoorde ze haar enige nummer 1 als leadzangeres van Hot Gossip : I Lost my Heart to a Starship Trooper. En toen was er : Andrew Lloyd Webber. Naargelang de klok die men gelooft, sliep zij zich via hem naar de top of werd ze zijn muze. Hij scheidde, ze trouwden, hij schreef Requiem (dat ze zong met Placido Domingo) en Phantom of the Opera voor haar en liet haar, vlak voor hun eigen echtscheiding, nog eens schitteren in Aspects of love. Ze gingen in ’90 uiteen. Hij gaf haar zes miljoen Britse ponden als soelaas. Ze bleven vrienden, ze toerde de wereld rond en gaf concerten op basis van zijn muziek. Maar de Britse roddelpers dreef haar het land uit en ze verhuisde naar Hamburg. Onder de auspiciën van haar nieuwe vriend, producer Frank Peterson, bouwde ze daar haar carrière uit.
U zingt alle genres door elkaar. Op Timeless bijvoorbeeld introduceert u samen met het London Symphony Orchestra de Argentijnse tenor José Cura, zingt u stukken van de Gipsy Kings, Mozart, Puccini en Freddie Mercury, en pakt u zowel Aranjuez aan als het thema uit Bilitis van Francis Lai. Mijn dierbare vriendin Montserrat Caballé vertelde me een paar maanden geleden dat zoiets eigenlijk niet kan.
Sarah Brightman : Ze heeft volkomen gelijk : je kan de twee niet combineren. Als ik optreed, vraagt men me soms : waarom zing je geen stukken van op je platen ? Omdat je de twee simpelweg niet kan combineren, tiens. Het enige wat ik kan doen als ik live zing, is gewoon te zingen met mijn stem, en mijn diafragma te gebruiken zoals het mij altijd is geleerd. Als ik al iets zing uit het populairder oeuvre, zoals de Andrew Lloyd Webber-nummers, neem ik er meestal maar twee of drie stukken uit, en doe ik dat dan op het einde van het concert. Ik moet me dan echt concentreren zodat mijn stem niet te laag zakt. En bij het daaropvolgende optreden merk ik dat ik problemen heb om terug de soprano te zingen. Dus heeft Montserrat absoluut gelijk, ja.
Denkt u dat u ooit een keuze zal moeten maken tussen de twee genres ?
Ik weet dat als ik er me volledig op zou toeleggen, ik opera zou kunnen doen. Ik ben capabel en ik heb er de ervaring voor door al mijn theater- en musicalopvoeringen, en omdat ik over de hele wereld met verschillende symfonie-orkesten optrad. Maar ik weet op dit ogenblik niet of de operawereld me met open armen zou ontvangen. Omdat ik me met nogal veel verschillende muziekgenres heb beziggehouden, denk ik dat ze mij misschien te veel als een risico zien. Maar ach, misschien is er wel een jonge regisseur die zegt dat hij Sarah Brightman als Lulu wil.
Zou het geen snobisme kunnen zijn : u heeft popnummers opgenomen, en in klassieke kringen is dat een doodzonde.
Ik ben nog nooit naar iemand toegestapt en gevraagd of ze me wilden hebben voor een bepaalde productie. Ik kan dus niet met zekerheid zeggen waaraan het precies ligt. Ik hou ervan klassieke muziek te zingen. Ik werk instinctief. Ik zeg nooit : als ik een nummer op die manier zing, dan moet dit en dat gebeuren. Als ik bepaalde muziek wil zingen, zal ik daaraan werken en dan doe ik dat omdat ik het graag doe. Ik kan me niet bepaald goed conformeren aan bepaalde zaken.
Een van uw vorige stempedagogen, Ian Adam, zag u in de richting van Der Rosenkavalier evolueren en daarna Donizetti en Bellini. Wég van de pop.
Ik ben mijn stem de hele tijd klassiek blijven trainen, zelfs al deed ik musicals en theater tussendoor. Mijn platen gaan tegenwoordig ook meer de klassieke richting uit. Een klassieke platenfirma wil nu dat ik een plaat met zuiver klassieke muziek opneem. Ik merk ook dat mijn platen met pop- en rockinvloeden minder gekocht worden en dat ikzelf ook geestelijk meer geïnspireerd word door klassieke muziek, dus misschien zal ik wel op een natuurlijke manier evolueren in die richting. Maar ik wil geen doel voor mezelf stellen, want als ik dat doe, verstoor ik het natuurlijke evenwicht in mezelf. Voor mij moet alles op een organische manier gebeuren. Dat is gewoon mijn manier van werken.
Gelooft u in de theorie dat een stem, hetzij pop of klassiek, op een bepaald ogenblik haar hoogtepunt bereikt, dat ze bijvoorbeeld de grote aria’s nog niet aankan op haar twintigste en niet meer na haar veertigste ?
Nee, daar geloof ik niet in. Ik denk dat iedereen verschillend is en dat ieder voor zichzelf moet uitmaken wanneer zij of hij zal pieken. Soms wil iemand gewoon niet pieken omdat hij of zij de verantwoordelijkheid niet aankan, zelfs al is er het talent voor. Wat pop betreft, weet ik het niet. Mensen beschouwen me vaak als een popster, maar eigenlijk heb ik nooit echt pop gezongen. Bij klassieke muziek is het voor iedereen anders, en heeft het vaak te maken met de goede begeleiding van de zangleraren met wie je werkt. Sommige mensen hadden misschien eerder moeten pieken, maar konden dat niet omdat ze weggegaan zijn bij hun leraar, ongelukkig waren, vervolgens hun stem moesten laten rusten, en uiteindelijk van voren af aan moesten beginnen. Dat gebeurt heel vaak.
Welke waarde zou u op dit moment aan uw stem toekennen ? Moet het beste nog komen ?
Welke waarde ? Geen erg grote alleszins (lacht). Ik denk dat ik tijd moet uittrekken, even moet stoppen met promotie en interviews, om te kijken waar ik naartoe wil met mijn stem. Ik heb een tijdje geleden heel hard gewerkt in Italië. Daarna heb ik geëxperimenteerd met symfonie-orkesten in Japan en Amerika, en heb ik een aantal optredens verzorgd in Engeland met het klassieke repertoire, maar ook met Gershwin en twee Lloyd Webber-nummers om het publiek zoet te houden. Dat was om te zien hoe mijn stem erop vooruitging. Daarna heb ik deze plaat gemaakt, en nu is het dus aan mij om uit te zoeken wat er precies verkeerd zit. Veel mensen zeggen me dat er helemaal niks verkeerd is, maar ik ben doodsbenauwd dat ik alleen maar een opera-achtige stem zou krijgen. Op dit moment voel ik een soort zwaarheid in mijn stem die zich zou kunnen manifesteren. Dus wil ik het volgende jaar vrijaf nemen om daaraan te werken, zodat mijn stem een heel pure lijn krijgt.
U beweert dat u nog niets gedaan heeft waar u trots op kan zijn. Waarom bent u zo kritisch voor uzelf ?
Omdat ik weet waar ik écht toe in staat ben (lacht). Alle dingen die ik al gedaan heb, maken voor mij slechts deel uit van een reis. Misschien zal ik in mijn hoofd nooit de perfectie bereiken, maar misschien is dat ook niet de bedoeling. Het heeft niks met succes te maken, maar met wat je er zelf van vindt. Want als je er zelf niet gelukkig mee bent, kan je ook niet genieten van je succes. En als ik voel dat ik met mijn stem op de juiste weg zit, dan kan ik echt gelukkig zijn ; ik kan ertegen zeggen : ik heb dit of dat echt nodig, en dan laat ik mijn stem door emoties overnemen, en ze vliegt weg uit zichzelf. Maar ik denk dat zoiets jaren vergt en in mijn geval zal ik het waarschijnlijk maar bereiken als ik bijna vijftig ben. Mijn stem verandert van week tot week en ik heb nog niet echt het gevoel dat ik ze onder controle heb.
Kan het iets te maken hebben met onzekerheid ?
Ik denk niet dat ik onzeker ben, anders zou ik niet de dingen aannemen die ik aanneem (lacht). Ik verander om de haverklap van carrière, ik gooi mezelf maar in nieuwe projecten en daar is veel moed voor nodig. Ik denk dat de meeste zangers onzeker zijn, dat wel.
Het kan ook met perfectionisme te maken hebben : er zijn alleen schaarse momenten van puur geluk in het leven.
Dat is waar. Er zijn misschien drie momenten geweest dat ik op het podium stond en dacht : nu zit je goed, zo hoort het, knoop het goed in je oren. Ik kan me niet herinneren bij welke stukken ik precies dat gevoel had, maar het waren steeds live-opvoeringen. Het is dat gevoel waarbij je met het publiek communiceert zonder eigenlijk ergens aan verbonden te zijn. Het gebeurt gewoon. Je hebt zo de controle over wat er gebeurt dat je er nog nauwelijks bij stilstaat. Het heeft te maken met het loslaten van de techniek. Het duurt lange tijd eer je dat kan.
Blikt u soms terug op het verleden ? Denkt u soms : als ik toen een andere weg was ingeslagen, was het misschien allemaal anders verlopen ?
Ik plan nooit iets op voorhand. Ik zie het zo : de beslissingen die ik genomen heb of de gebeurtenissen die me overkomen zijn, zijn de juiste geweest, omdat het zo moest. Voor mij is het instinct zeer belangrijk. Het is mijn ervaring dat als je een instinct negeert, je later toch op het punt terugkomt waar je datzelfde instinct toch volgt. Als je een instinct negeert, maak je alleen een omweg.
Hypothetisch gesproken : zou een carrière als danseres u aangesproken hebben ?
Nee. Na de schooluren was ik steeds te vinden in de balletles, maar ik herinner me nog dat ik op jonge leeftijd al tegen mijn moeder zei : ?Ik ga dit later niet doen. Ik ga zingen.? En zij zei : ?Niet waar, je zal dansen, want je weet nu hoe je dat moet doen.? Ik moet toen een jaar of zeven, acht geweest zijn.
Was er iemand naar wie u toen opkeek ?
Niet echt. Ik had wel een favoriete plaat van JoanSutherland en ik herinner me dat ik daar veel naar luisterde en dat ik ondervond dat ik met gemak kon meezingen. Toen al, op jonge leeftijd, dacht ik : dit voelt gewoon goed aan. Ballet was een manier om al mijn creatieve energie in kwijt te geraken, het heeft mij erdoor geholpen tot op het moment dat ik iets met mijn stem kon doen.
In het verleden is er in de pers nogal veel verschenen over uw privé-leven : uw huwelijk, uw scheiding, de zelfmoord van uw vader. Het ging vaak heel ver. Hoe gaat u daarmee om ?
Het is begonnen toen ik vooraan in de twintig was en het heeft geduurd tot voor kort, en ik heb altijd gedacht dat zoiets normaal was. Maar toen ik gescheiden was en ze over mijn vader begonnen te schrijven, bereikte ik het punt waarop ik er genoeg van had. Ik wou weg van dat alles, naar Duitsland gaan en daar opnieuw beginnen. En dat is precies wat ik gedaan heb. Als ik nu naar mijn vaderland terugkom, ervaar ik het als een veel positievere plaats, omdat de heisa wat is weggeëbd. Natuurlijk stellen ze mij nog steeds vragen over mijn ex-man, maar dat stoort me niet meer omdat ik nu weer op eigen benen sta, en ook in de ogen van het publiek opnieuw succes heb gevonden.
Ik heb er eigenlijk geen probleem mee om te praten over wat er allemaal gebeurd is. Het maakt deel uit van mijn leven en ik ben trots op mijn leven. Ik ben daarom waarschijnlijk voor sommige journalisten een gemakkelijk doelwit.
Het heeft waarschijnlijk ook te maken met het feit dat men moeilijk kan geloven dat u en uw ex-man na de scheiding nog steeds goed met elkaar opschieten.
We zijn allebei zeer zelfzeker en we wisten beiden waartoe we in staat waren. Toen we uit elkaar gingen, was het triestig. Als je een fantastische relatie hebt gehad met iemand, zowel muzikaal als persoonlijk, zal zoiets op beide partners een onmiskenbaar effect hebben zolang ze leven. Maar je accepteert dat en je gaat uiteindelijk verder met je leven. Ik denk dat we beiden intelligente mensen zijn die houden van hun werk, en we hebben een enorm groot begrip voor elkaar. Wat er ook gebeurd is rondom ons, we hebben ons daar ver vanaf gehouden en we wisten alletwee wat de ander aan het denken was. En daarom zijn we nog steeds vrienden.
Mag ik, één vraag lang, paparazzo spelen ? Het schijnt dat u het geld dat u bij de scheiding is toegewezen nog niet heeft aangeraakt.
Ik heb het gewoon nog niet nodig gehad. Het was een zeer vrijgevige geste, maar hoewel ik van mooie dingen hou en enige zekerheid op prijs stel, heb ik niet veel nodig. Waar ik meer belang aan hecht, is geborgenheid als ik aan het werken ben. Het is belangrijk dat ik me comfortabel voel, dus dat ik een goede plaats op het vliegtuig heb, of dat ik me een degelijke maaltijd kan permitteren. Ik heb geen jacht nodig, geen miljoenen, geen vakanties. Daarom heb ik nog niks van het geld gebruikt.
Hoe voelt het eigenlijk als iemand een stuk speciaal voor u aan het schrijven is ? Is dat flatterend of is het juist moeilijker om zo’n stuk te zingen ?
Toen dat gebeurde, stond ik daar eigenlijk niet bij stil. Het was een natuurlijke evolutie. Andrew zei nooit : ?Ik ga nu voor Sarah schrijven.? Ik deed gewoon mijn stemoefeningen en werkte aan mijn eigen projecten, en ik denk dat ik zo onbewust een invloed op hem heb uitgeoefend terwijl hij thuis aan het schrijven was. Misschien bracht ik hem op ideeën en bracht hij mij op ideeën, en zo is het verder geëvolueerd. Bij een nieuw stuk creëer je zelf iets nieuws, en ik geef toe dat je dan in een bevoorrechte positie zit.
Heeft u met Hot Gossip en Starship Trooper ooit in Top Of The Pops gestaan ?
Vreemd genoeg niet, nee. Ook niet met een van mijn latere hits. Ik vermoed dat ik niet cool genoeg was (lacht). Onlangs ben ik toch twee keer uitgenodigd en ik heb er intens van genoten.
Was u een soort Spice Girl avant la lettre ?
Ja. Maar ik zong mijn nummers wel zélf.
Uw carrière duurt dan ook al iets langer.
Tegenwoordig duren carrières een week. Ik was toen een tiener en ik besefte heel goed terwijl het bezig was dat het maar twee minuten zou duren. Maar ik was al verder aan het denken en ik ben me al vlug gaan bezighouden met musicaltheater. Toen kon het echte werk aan mijn stem beginnen.
U bent een workaholic.
Ik denk voortdurend na over de dingen waarmee ik bezig ben, omdat ik ervan hou. Het is mijn leven. Ik heb constant nieuwe ideeën. Het woord workaholic heeft een negatieve bijklank. Ik zou in een woordenboek een geschikter woord moeten zoeken.
Werkwillige ?
Voor mij is dit geen werk. Er zijn bepaalde aspecten aan die je werk zou kunnen noemen, maar voor mij is het eerder een hobby die ik wil perfectioneren, die mijn leven uitmaakt.
Een hobby die prioritair is en belangrijker dan relaties, familie of kinderen.
Het is gewoon mijn grootste interesse. Doordat het zo is, zie ik de wereld op zijn best, omdat ik ervoor moet zorgen dat alles werkt, ik moet alles in me opnemen, zeer zorgvuldig bekijken. De conversaties tussen mensen zijn zeer belangrijk omdat je er dingen kunt uithalen en je er dingen bij kunt inbeelden. Dus ik denk dat ik precies door mijn werk veel meer haal uit de dingen rondom me, omdat ik er elementen uit gebruik. Of je nu een nieuw stuk aan het schrijven bent of een bestaand stuk aan het leren bent, ik probeer zoveel mogelijk te halen uit wat er zich rond mij afspeelt. Ik geniet dus meer van de wereld doordat ik er door mijn werk met andere ogen naar kijk, dan als ik plots niks meer zou doen. En als ik al vrijaf neem, dan is het meestal om te rusten net voor een drukke periode. Ik geef mijn lichaam dus even een adempauze, maar zelfs dan werken de hersenen nog op volle toeren.
?Timeless? van Sarah Brightman & The London Symphony Orchestra is verschenen bij EastWest.
Sarah Brightman, met Andrea Bocelli : Ik voel een soort zwaarheid in mijn stem.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier