Rustiek Amerika
Cape Cod is de enige plek aan de Amerikaanse oostkust waar je de zon kan zien ondergaan in de zee. Van oudsher is het ook het geliefde vakantieoord van de Kennedy’s. Op zoek naar het andere, rustieke Amerika.
Voor de seafood shack in de duinen achter Nauset Beach loopt het storm. Het is druk op het negen kilometer lange strand en de badgasten snakken naar snacks en verfrissing. Een snelle hap, dat betekent op Cape Cod : vis en zeevruchten. Fish and chips, bijvoorbeeld. Of lobster rolls, warme kreeftbroodjes. Of de alomtegenwoordige clams, de schaaldiertjes die in New England gekookt of gefrituurd worden, of verwerkt tot de excellente, romige soep die bekendstaat als New England clam chowder.
Sinds Europese kolonisten er vier eeuwen geleden voor het eerst voet aan wal zetten, is Cape Cod de brug tussen de staat Massachusetts en de Atlantische Oceaan. Al die tijd was het een thuisoord voor vissers en walvisvaarders, ruige lieden die de verraderlijke oceaan trotseerden om hun brood te verdienen. Tegenwoordig laat de Kaap zich vooral van zijn vriendelijke kant zien, als favoriet vakantieoord voor New England, het gebied in de noordoostelijke hoek van de Verenigde Staten dat gevormd wordt door de staten Connecticut, Massachusetts, Vermont, New Hampshire en Maine.
Wanneer hun harde winter voorbij is, stromen New Englanders en New Yorkers in dichte drommen naar het schiereiland. Wie het zich kan permitteren, heeft er een zomerhuisje. Voor dag- en weektoeristen zijn er ontelbare cottages en hotelletjes. Cape Cod en de net bezuiden gelegen eilanden Martha’s Vineyard en Nantucket zijn plaatsen om te ontsnappen aan de broeierige hitte van de grootstad, de fastfoodrestaurants, de hoogbouw en de stress. Aan Amerika, zeg maar. En ook : aan Europa. Cape Cod en de eilanden zijn namelijk een stukje Amerika zoals u het nog nooit gezien heeft. Kitschvrije rustiek in een deel van de wereld waar je het niet meteen verwachten zou.
Kosmopolitisch vissersdorp
Wanneer New Englanders u de weg wijzen op Cape Cod doen ze dat door hun arm te buigen in een rechte hoek, met de vuist omhoog, en zo de vorm van het schiereiland nabootsen. Helemaal op de het einde van Cape Cod – de vuist, zeg maar – ligt Provincetown. P-Town, zoals men het stadje in de wandeling noemt, was in 1620 de eerste aanlegplaats van de Pilgrims, de Britse puriteinen die naar de Nieuwe Wereld vluchtten op zoek naar religieuze vrijheid en zo de basis legden voor wat later de Verenigde Staten van Amerika zou worden. Op zoek naar zoet water zeilden ze uiteindelijk verder, naar Plymouth, op het vasteland van Massachusetts, maar voor ze dat deden, stelden ze in Provincetown de Mayflower Compact op, het eerste wettelijke document uit de Amerikaanse geschiedenis, waarin de democratische beginselen van de prille kolonie vastgelegd werden. Vanop het Pilgrim Monument – met zijn 82 meter het hoogste gebouw van Cape Cod en merkwaardig genoeg een kopie van de Torre del Magnia in Siena – kijkt u uit over de hele Kaap. Op een heldere dag ziet u zelfs de skyline van Boston, vijftig kilometer verderop.
Van puriteinse neigingen is in Provincetown niks meer te merken. De stad is een homomekka en prijst zich aan als dĂ© uitgelezen plek om te trouwen voor mensen van hetzelfde geslacht. Dat kĂ¡n, want het progressieve Massachusetts is de enige staat in Amerika waar het homohuwelijk legaal is. In Commercial Street, de hoofdstraat van Provincetown, is het steeds bijzonder leuk mensenkijken. Afgetrainde lijven in tank tops, kortgeknipte jongenskopjes en stevige snorren zijn de norm. Stoere, getatoeĂ«erde lesbiennes lopen hand in hand de sekswinkeltjes in en uit. De hotelletjes dragen de regenboogvlag en hebben suggestieve namen als Prince Albert, Officer’s Quarters en Captain’s Cabin.
De geschiedenis van Provincetown is ook grotendeels die van heel Cape Cod. De oorspronkelijke bewoners waren de Wampanoag-indianen. Zij kregen nog voor Columbus Amerika ontdekte sporadisch gezelschap van vikings en een paar honderd jaar later van Britse verkenningmissies die op zoek waren naar de westelijke zeeroute naar India, maar onverrichter zake terugkeerden. Uiteindelijk lokten de rijke visgronden in de buurt moedige Portugese zeelieden naar de Kaap. Zij zetten aanvankelijk een zomerkamp op in wat nu Provincetown is, tot een aantal moedige zielen in het begin van de achttiende eeuw besliste om er ook de winter door te brengen en de nederzetting permanent werd.
Provincetown bleef een onooglijk dorp tot de Amerikaanse revolutie op het einde van de eeuw. Daarna barstte het uit zijn voegen dankzij de razend succesvolle visserij en walvisvaart. In 1898 werd de vissersvloot verwoest door een orkaan die de geschiedenis zou ingaan als de Portland Gale. Veel van de gebouwen die na de storm leeg kwamen te staan, werden overgenomen door kunstenaars die aangetrokken werden door het subtiele samenspel van licht, land en water. Onder de artiesten die in Provincetown woonden en werkten, bevonden zich onder andere de schilders Edward Hopper, Mark Rothko en Jackson Pollock. Ze kregen het gezelschap van schrijvers als Tennessee Williams, Truman Capote en Norman Mailer. Podiumkunstenaars als Billie Holiday, Marlon Brando, Al Pacino en Richard Gere kwamen er ’s zomers optreden in de intieme theatertjes van de stad om hun creatieve batterijen op te laden.
Het Witte Huis aan zee
De Portland Gale luidde niet alleen het begin in van Provincetown als kunstenaarskolonie, maar ook van heel Cape Cod als vakantiebestemming. De burgerij uit Boston en New York vond de weg naar het schiereiland met de op het einde van de negentiende eeuw voltooide Cape Cod Railroad. In de decennia die daarop volgden, verving het toerisme langzaam maar zeker de visvangst als meest winstgevende sector.
De beroemdste onder de op Cape Cod vakantie houdende Bostonians was ongetwijfeld president John F. Kennedy. In 1925 huurden Kennedy-stamvader Joseph en zijn vrouw Rose de Malcolm Cottage, een zomerhuis in Hyannisport aan de zuidkust van Cape Cod. De cottage viel zo in de smaak dat de Kennedy-familie hem drie jaar later aankocht en uitbreidde. De filmzaal in de kelder was de eerste thuisbioscoop in New England. In 1956 kocht JFK, toen een jonge senator, het huis naast dat van zijn ouders. In de jaren die volgden, volgden ook andere leden van de Kennedy-clan zijn voorbeeld. The Kennedy Compound zou het geheel gaan heten. De Kennedy’s komen er nog steeds. In 1986 trouwde Maria Shriver, het nichtje van JFK, er met Arnold Schwarzenegger.
Wie de Kennedy Compound wil zien, kan dat het best doen in een bootje, vanop het water, want de straten in de buurt worden regelmatig afgesloten om het publiek op afstand te houden. Wie meer wil weten, kan echter naar het John F. Kennedy Hyannis Museum. Is uw Kennedy-honger nog steeds niet gestild, dan neemt u in Provincetown de ferry naar Boston, waar u naar de John F. Kennedy Presidential Library kan, of naar het ouderlijke huis van de Kennedy’s in de wijk Brookline, dat tegenwoordig een museum is.
Boston biedt ook de gelegenheid om te shoppen in de chique Newbury Street, om rond te dwalen door het pittoreske Beacon Hill, waar ex-presidentskandidaat John Kerry een huis heeft op Louisburg Square, of om op het historische Freedom Trail in de voetsporen te lopen van Benjamin Franklin en de andere vaders van de Amerikaanse Revolutie.
Walvis kijken
Cape Cod is niet alleen een vakantieoord, het schiereiland is ook gul voorzien van natuurgebieden. President Kennedy riep in 1961 de Cape Cod National Seashore, de vijftig kilometer lange kustlijn tussen Chatham en Provincetown, uit tot beschermd gebied. Talrijke wandel- en fietspaden leiden hier over duinen en stranden, door dennen- en esdoornbossen en langs met bessenstruiken bedekte moerassen, zeearmen en meertjes. Op uw weg komt u tientallen vogelsoorten tegen, plus eekhoorns, bevers, vossen en zwartgebrilde raccoons. De indrukwekkendste beesten hier zijn echter de walvissen die bij honderden rondzwemmen in de buurt van de Stellwagen Bank, net ten noorden van Provincetown. U moet er weliswaar de zee voor op, maar de trip loont de moeite : wie ooit een vinvis of een bultrug zijn majestueuze staart uit het water heeft zien heffen, vergeet dat nooit meer. Breng wel een trui mee, want zelfs ’s zomers kan het fris zijn op zee.
Al is de walvisvaart sinds decennia verboden, visserij is nog steeds een belangrijke bron van economische activiteit op Cape Cod (de naam betekent letterlijk ‘Kaap Kabeljauw’). De vissers van vandaag zijn de nazaten van de Portugese zeelui. Her en der zie je nog steeds de windmolens die hun voorvaderen gebruikten om de vis te pekelen. De molens pompten zout water in vaten, waarin het in de zon verdampte en zeezout achterliet. EĂ©n ervan is de uit de achttiende eeuw daterende Jonathan Young Windmill. De molen staat in het dorp Orleans aan de oever van de Town Cove, een zee-inham die dienst doet als jachthaven. Even verderop ligt Nauset Beach. Het is maar Ă©Ă©n van de vele witte zandstranden die Cape Cod rijk is. Vlakbij de parking is het druk, maar wie de moeite doet om vijf minuten te wandelen, heeft zelfs in het hoogseizoen het strand zo goed als voor zichzelf.
Typisch voor Cape Cod zijn de houten huisjes met hun door de zilte zeebries verweerde shingles, de houten tegeltjes die de gevels bedekken. De charmante Cape-huizen, die in heel de VS geĂ¯miteerd worden, hebben een lange traditie. De vissers van weleer bouwden hun huizen zoals hun boten : simpel, functioneel en waterdicht. De voorgevel was steeds naar het zuiden gekeerd. Om tijdens de barre winters zoveel mogelijk de warmte binnen te houden, had de achterkant geen ramen. Een steil zadeldak zorgde ervoor dat er geen sneeuw bovenop het huis bleef liggen. Naarmate de familie groeide, werd het huis uitgebreid. Men begon met een Half Cape, met de deur aan Ă©Ă©n kant van de voorgevel en twee ramen aan de andere. Daarna kon de woning uitgebreid worden tot een Three Quarter Cape, met een extra raam aan de andere kant van de deur, of een Full Cape, het typische, symmetrische model dat mensen vandaag nog steeds bouwen, met twee ramen aan weerszijden van de deur.
Vervloekte Kennedy’s
Net ten zuiden van Cape Cod ligt Martha’s Vineyard. Het eiland, dat door de Wampanoag-indianen Noepe genoemd werd, kreeg zijn merkwaardige naam van de Engelse ontdekkingsreiziger Bartolomew Gosnold die er in 1602 voet aan wal zette en het naar zijn schoonmoeder, zijn jong gestorven dochter en de alomtegenwoordige wilde druivenbossen noemde.
The Vineyard is een vakantiebestemming op zich, maar ook uitstekend geschikt voor een daguitstap. Met de ferry uit Hyannis of het charmante dorpje Woods Hole op Cape Cod komt u aan in Vineyard Haven, waar ouderwetse sloepen voor anker liggen. Het eiland verkennen kan met de auto, maar ook met de fiets. Van Vineyard Haven is het niet meer dan dertig kilometer naar de kliffen van Aquinnah, die de westpunt van het eiland vormen. De rit de andere kant op is korter. Na een kilometer of vijf bent u in Oak Bluffs. Niet te missen daar zijn de Ginger- bread Houses, letterlijk : peperkoeken huisjes. Toen de Methodist Campmeeting Association in Oak Bluffs begon samen te komen in 1835, was deze plaats een tentenkamp. Naarmate de congregatie groeide en meer en meer leden jaarlijks terugkeerden, begonnen ze kleine houten huisjes te bouwen, die ze elk jaar een beetje meer versierden met fantasierijke ornamenten en kleurtjes. De stijl die daar spontaan uit voortsproot, heet Carpenter Gothic, ofte ‘schrijnwerkersgotiek’. De peperkoeken huisjes beslaan een straat of tien, met in het midden de Tabernacle, waar de methodisten nog steeds hun religieuze plechtigheden houden. Het is een Hobbit-dorp dat recht uit een Tolkien-boek lijkt te komen.
Oak Bluffs is ook in andere opzichten kleurrijk. Van oudsher was het de plek waar de zwarte bourgeoisie uit Boston vakantie hield, en ook vandaag nog is het voor de Afrikaans-Amerikaanse upper class een plaats om gezien te worden. Oprah Winfrey en Halle Berry worden er wel eens gesignaleerd en filmmaker Spike Lee heeft er een huis. Als u geluk heeft, kunt u er zelfs Bill Clinton, volgens sommigen de eerste zwarte president van de Verenigde Staten, tegen het lijf lopen. Tegenwoordig komt hij minder vaak in Oak Bluffs, maar toen hij president was, bracht hij er iedere zomer door met zijn vrouw Hillary en dochter Chelsea.
Oak Bluffs is ook de plaats waar je tijdens de zomer de ferry naar het dertig kilometer ten oosten gelegen Nantucket kan nemen. Net als de Vineyard heeft Nantucket kilometers lange zandstranden met ondiep, warm water. Een luxe in deze contreien, want aan de stranden aan de oostkust van Cape Cod is het water een stuk frisser. Net als Martha’s Vineyard is Nantucket een geliefd zomeroord voor de rich and famous : John Kerry en zijn vrouw Theresa, de schatrijke erfgename van het HeinzKetchup-fortuin, hebben er Ă©Ă©n van hun buitenverblijven.
Vanuit Oak Bluffs leidt het fietspad langs het strand, tot in het chique Edgartown, met zijn statige kapiteinshuizen in Federal-stijl. Nog iets verderop ligt het eilandje Chappaquiddick, slechts een meter of vijftig verwijderd van Martha’s Vineyard. Chappaquiddick is niet alleen bekend om zijn kilometerslange stranden-annex-natuurgebieden en zijn curieuze Japanse Mytoi-tuin, maar ook als de plaats waar senator Ted Kennedy in 1969 met de auto van een brug af reed en in het water terechtkwam. Kennedy overleefde het ongeval, zijn passagier, een 29-jarige campagnemedewerkster van zijn broer Robert F. Kennedy, verdronk. Het is niet de enige link tussen de Kennedy’s en Martha’s Vineyard. Jackie Onassis Kennedy had er een huis tot haar dood in 1994. Haar zoon John F. Kennedy Junior kwam om het leven toen hij in 1999 op weg naar Martha’s Vineyard de controle over zijn privĂ©-vliegtuigje verloor en in de oceaan stortte. De vloek van de Kennedy’s is nooit veraf op Cape Cod en de eilanden. Wij brachten het er gelukkig levend vanaf.
+
HET VROEGER puriteinse Provincetown is nu dé plek om te trouwen voor
mensen van hetzelfde geslacht.
+
+
PRAKTISCH
De beste periode om Cape Cod en de eilanden te bezoeken, is van mei tot oktober. Hartje zomer lopen de temperaturen er op tot een stuk boven de 30 graden, maar de zeebries zorgt voor
verkoeling. ’s Winters wordt het gebied gegeseld door
Nor’easter-stormen die er geregeld decimeters sneeuw dumpen.
Wilt u in de zomervakantie een kamer vinden, dan boekt u best minstens zes maanden vooraf. De periodes mei-juni en
september-oktober zijn rustiger. Bovendien haalt de
thermometer ook dan nog vlot de 20 graden.
Nuttige informatie over Cape Cod en de eilanden is te vinden op de website van de dienst voor toerisme van de staat
Massachusetts : www.mass-vacation.com.
Vervoer : met KLM (vanuit Schiphol) en Air France (Parijs) vliegt u rechtstreeks naar Boston. Continental en American Airlines
vliegen erheen met tussenstops in New York. Met een nieuw, elektronisch leesbaar paspoort heeft u geen apart
toeristenvisum nodig voor de VS. Heeft u een oud paspoort,
dan moet u eerst naar het Amerikaans consulaat.
De afstand tussen de Logan-luchthaven in Boston en
Provincetown bedraagt een kleine 200 kilometer en is met de auto op drie uur te overbruggen. U kan ook de ferry nemen naar Provincetown (zie hieronder) of vliegen met Cape Air
(www.flycapeair.com, +1/508 495 2100).
Ferry’s : plaatsen op de ferry’s zijn beperkt. Wilt u met de auto op de ferry, dan reserveert u zo lang mogelijk vooraf. Zonder auto is reserveren meestal niet nodig.
4 Boston – Provincetown : Bay State Cruise Company,
www.boston-ptown.com, +1/ 617 748 1428 of
4 Boston Harbor Cruises, www.bostonharborcruises.com, +1 227 4320.
4 Hyannis/Woods Hole – Martha’s Vineyard/Nantucket :
Steamship Authority, www.islandferry.com, +1/ 508 477 8600 of Hy-Line Cruises, www.hy-linecruises.com, +1/508 778 2602 (deze maatschappij verzorgt tijdens de zomermaanden ook een
ferrydienst tussen Nantucket en Martha’s Vineyard).
+
Door Tom Vandyck
Van oudsher en ook vandaag
nog is Oak Bluffs voor de ZWARTE
upper class een plaats om
Gezien te worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier