Rodolphe Een kwestie van voornaam zijn

?Grote horlogefabrikanten zijn als vrachtwagens?, zegt Rodolphe Cattin. ?Die stuur je niet zomaar alle richtingen uit.? Het enfant terrible van de Zwitserse horloge-industrie heeft de reus SMH voor een kleine fabrikant geruild. En toch blijft de aangekondigde revolutie nog even uit. ?Rodolphe by Rodolphe?, door Rodolphe verteld.

Max Borka

Iemand vroeg hem naar zijn mannelijk ideaal. Het antwoord van Rodolphe Cattin gaf blijk van een verrukkelijk perverse smaak. Helemaal boven in zijn top-drie stond een excentriekeling als Salvador Dalí, een suïcidale dandy als Bryan Ferry, en een zingende asbak, Serge Gainsbourg zaliger. En zoals Cattin daar nu voor ons zit, in het aristocratische herenhuis van zijn Belgische verdeler, tussen al die praal en pracht uit lang vervlogen jaren, in verfrommeld designer’s black en met een zorgvuldig verwilderde haarbos en stoppelbaard van anderhalve dag, lijkt hij besloten te hebben om zo dicht mogelijk het ideaalbeeld van een verrezen Gainsbourg te benaderen. Alleen al zijn gloeiende hekel aan dassen gaf hem in de anders toch zo door en door deftige wereld van de horlogerie een rebellenstatus. En er was bovendien ook nog een tijd geweest waarin hij een gloeiende hekel aan horloges had. Zijn vader was horlogemaker. Maar tot zijn twintigste, zegt hij, had hij haast nooit een horloge gedragen. Het had allemaal met het conservatisme van zijn landgenoten te maken, de Zwitserse horlogemakers, die zo lang soeverein over de markt regeerden. ?Ze waren als de dood voor alles wat met vernieuwing te maken had.?

En ondertussen zijn we toch alweer twintig jaar later. We hebben revoluties als Swatch en G-Shock meegemaakt, en de opkomst van plastic en kwarts. De Zwitsers regeren al lang niet meer alleen. En ook Rodolphe was na zijn opleiding als juwelier toch nog in de horlogerie gestapt. De meeste bekendheid haalde hij met een horlogelijn die hij tien jaar geleden voor de grootste Zwitserse groep van horlogefabrikanten creëerde, SMH. Het merk Longines, niet echt om zijn jeugdig imago bekend, was na de zondvloed die door de Japanners was teweeggebracht op zoek naar een tweede adem. En zo was Rodolphe by Longines ontstaan.

Alleen al die naam was iets bijzonders. Want vanaf de jaren ’60 hadden wel modeontwerpers hun naam aan een eigen horlogemerk gelieerd, maar de designers van de horloges zelf waren voor het grote publiek onbekenden gebleven. Rodolphe, niet van enige ijdelheid gespeend, wilde breken met die traditie. En hij entte ook het va-et-vient-systeem van de mode op zijn horloges. Om de achttien maanden kwam er een nieuwe lijn, met 60.000 stuks. En als die op waren, was het schluss. Ook dat, zegt hij, was nog vrij ongewoon in die tijd. ?Een fabrikant begon tot dan meestal aan veranderingen te denken als de verkoop van de collectie aan het dalen ging. Maar inspelen op de mode, daar kon geen sprake van zijn. Een horlogemaker moest in feite aan de eeuwigheid denken.?

Hij had ook zijn trademark, waardoor je een Rodolphe by Longines al snel van andere horloges kon onderscheiden : een lijn die dwars over de wijzerplaat liep en zich in de armband voortzette. ?Dat was niet zomaar een gratuit gebaar of een gadget?, zegt Cattin. ?Ik zie een horloge ook als een armband. En door die centrale as kon ik op de meest letterlijke wijze een band creëren tussen de verschillende elementen : de polsband, de sluiting, en het kastje. Met die lijn kon ik een eenheid creëren.?

In ’89 richtte hij zijn eigen designbureau op. Dat ontwierp onder meer de horloges voor Cerruti en Cardin. Heel klassiek. Maar daarnaast had het van bij het prille begin ook de horlogelijn voor het modemerk Esprit getekend, dit jaar nog goed voor een verkoop van 2,4 miljoen stuks. Cattin raakt even de tel kwijt als hij het aantal merken moet noemen waarvoor zijn bureau momenteel in de weer is. Het moeten er een twintigtal zijn. Maar met Longines was het avontuur in ’94 definitief voorbij. ?Ik denk dat mijn naam binnen Longines wat te belangrijk werd?, zegt Cattin. ?De mensen vroegen na een tijd om een Rodolphe in plaats van om een Longines. En uiteindelijk is zo’n firma toch maar als een zware vrachtwagen. Die stuur je niet zomaar alle richtingen uit, laat staan een kleine landweg. En in zo’n situatie wordt het wel erg moeilijk om enige creativiteit te leggen in een product waaraan je tenslotte je naam gelieerd hebt. Dat was trouwens ook een van de redenen waarom ik nee zei toen allerhande grote firma’s kwamen polsen of ik de serie niet bij hen wilde verderzetten, nadat ik bij Longines weg was.?

Hij ontmoette na een jaar of wat twee jeugdvrienden, de gebroeders Bolzli, die in de Zwitserse Jura een kleine uurwerkfabriek hebben, Louis Erard. En hij besloot met hen in zee te gaan. Want klein zijn heeft het voordeel dat je zoveel flexibeler kan werken. Omdat er zoveel minder druk op de ketel wordt gezet. Enige zelfkennis is Cattin niet vreemd. Zijn grootste kwaliteit, zegt hij, is tegelijk zijn grootste ondeugd : egoïsme. Hij heeft bijvoorbeeld die niet te stillen ambitie dat zoveel mogelijk mensen hem bij de voornaam zouden kennen. En dus had hij dit keer maar voor alle veiligheid die voornaam twee keer in de naam van de collectie gezet. Een eerste lijn van Rodolphe by Rodolphe werd vorig jaar in Zwitserland voorgesteld. Met onverhoopt succces, zegt Cattin.

En beetje bij beetje worden nu ook de buitenlandse markten bewerkt : eerst Griekenland, dan Spanje, Venezuela, Nederland, en nu ook België.

Rodolphe by Rodolphe zal niet alleen als een kwarts maar ook als mechanisch horloge verkrijgbaar zijn. Het horloge werd ook uitgerust met een datumwijzer die op het middaguur kwam te staan en met een kleine blauwe lens uitvergroot wordt. Maar voor het overige wordt de traditie van Rodolphe by Longines verdergezet, met de centrale as, en een lijn die om de achttien maanden helemaal vernieuwd wordt.

Bij zoveel branie kon je een ontplofbaar horloge verwachten. Iets dat kan zingen en praten. De kruimels van tafel eet. Of minstens toch de allure van Swatch of recent nog de G-Shock heeft. Maar niets daarvan bij Rodolphe by Rodolphe. De revolutie à la Rodolphe beperkt zich ook dit keer tot een elegante en allerminst choquante stilering van wat al van oudsher werd overgeleverd. Zelfs de modellen die Rodolphe op anonieme basis voor Esprit ontwierp, gaan inzake vernieuwing heel wat verder. Recent werd bijvoorbeeld de Disque gelanceerd, een horloge waarbij de tijd niet langer van wijzers of digitale cijfers wordt afgelezen, maar door twee minuscule gaatjes die in een metalen plaatje uitgespaard werden. In het bovenste gaatje worden door ronddraaiende schijfjes de uren en minuten aangegeven, terwijl in het onderste de seconden kunnen worden afgelezen. De Disque is een model dat helemaal in de lijn ligt van de inmiddels vergeten futuristische horloges die in het begin van de jaren ’70 furore maakten, en die nu onder meer in de collecties van Paul Smith en Marc Newson een revival beleven.

?En volgend jaar wil ik ook met mijn eigen collectie verder in die richting experimenteren,? zegt Cattin, ?maar in mijn eerste collecties ontbraken de middelen. En bovendien moet je ook commercieel een en ander afwegen. Zelfs bij Esprit had ik grote moeite om die Disque erdoor te krijgen. Het ontwerp werd er door de afdeling marketing met grote argwaan bekeken. En als je dan weet dat Esprit een bedrijf is dat toch bekendstaat om zijn open mentaliteit… Technisch acht ik mij niet zo beslagen. Mijn partners zijn dat echter wel. En we koesteren grootse plannen. Maar anderzijds tikt de tijd in de wereld van de horlogerie nog altijd trager dan elders. En daar moet je mee leren werken.?

Boven : Rodolphe by Rodolphe, met een datumwijzer op het middaguur die met een kleine blauwe lens uitvergroot wordt. Esprit Timewear (van rechtsboven naar beneden) : Super Fine, Super Babe, Super Star, Pluto, Pluto Chrono, en twee keer Disque.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content