Journalist (52)

Mijn eerste Amerika-verwondering liep via een verre oom. Die was uit Roeselare geëmigreerd naar de States om er carrière te maken met landbouwmachines en kwam op gezette tijden langs om zijn indrukwekkende verhaal te doen aan het kind dat ik was.

Door de ontdekking van hun dimensie en dynamiek, iets wat we hier missen, overweldigden de States me. Ik leerde er opnieuw ademen, vond er de ruimte en de mensen ” who got things done“. Terug in eigen land ging ik een beetje gebukt. Ik kreeg de indruk dat ik hier nauwelijks kon bewegen zonder iets aan te stoten, en ervoer doorsneemensen als lam en traag.

Huisruil vraagt om openheid. Alleen geschikt voor wie naar de wereld toegaat, voor wie vertrouwen heeft in de medemens. Het betekent engagement, een bereidheid om een nieuwe wereld en nieuwe buren mét hun gewoontes te ondergaan. Met als voordeel dat je een land van binnenuit ontdekt, via een huis, een interieur, de huisraad, de auto, de boeken en de video’s van anderen.

Dit land trekt pioniers aan als een magneet, en immigranten zijn de nieuwe pioniers die geloven in een nieuwe toekomst waar ze zelf kunnen aan werken. Ze hebben een droom.

Europeanen verwachten heil van de politici, de Amerikanen van zichzelf.

De maakbaarheid van het leven is er fundamenteel. Amerikanen werken ongelooflijk hard, proberen alles uit en brengen respect op voor wie slaagt.

Het sociale vangnet is in Europa vaak een hangmat geworden.

De spirit van een adolescent is typerend voor de Verenigde Staten. De inwoners gaan er wat onbezonnen tegenaan, zijn niet bang te mislukken en maken de fouten die eigen zijn aan hun jeugdige onbezonnenheid. Dat komt door een frisheid van geest, een lef tot exploreren, en een grote creativiteit. Buren slaan de handen in elkaar om er in het verlengde van hun tuin een lap grond te kopen, er een gemeenschappelijk zwembad aan te leggen, en iemand te betalen om het gazon te onderhouden. Zonder tussenkomst van buitenaf en op kostendelende basis.

Een groot vertrouwen in de mens, daar stoelt de Amerikaanse maatschappij op, de Europese op een groot wantrouwen.

De Amerikaanse spilzucht voert de inwoners naar een ecologische ramp. Toch liggen ze daar niet echt wakker van omdat ze erop vertrouwen op het gepaste moment een gepaste oplossing te bedenken, zoals energie uit water.

Het gelouterde Europa is een oude, wijze man. Met een grote historische, culturele en diplomatieke bagage en de overtuiging om met veel geduld en overleg vrede te winnen in Irak.

In Amerika mis ik humor en ironie, de manieren par excellence om te relativeren. Die ontbreken omdat de Amerikanen bloedserieus een missie willen uitdragen en daarbij uit het oog verliezen dat er andere culturen met andere mensen en andere prioriteiten bestaan.

Als bioloog probeer ik de geheimen van het leven in al zijn vormen te achterhalen. Gezeten op mijn composthoop in de tuin, of bij het interviewen van mensen.

Wie zijn vooroordelen wil verliezen, moet op reis gaan, wist Marlene Dietrich al.

In ‘De Amerikaanse Ziel û de Amerikaan in 8 vooroordelen’ beschrijft Rik Vanwalleghem zijn tien huisruilervaringen met zijn familie in de Verenigde Staten. Het boek is een uitgave van Lannoo en kost 16,75 euro.

Tekst Pierre Darge