DROMEN IN FRANKFURT

Het autosalon van Frankfurt prezenteerde een waaier aan nieuwigheden zoals de Peugeot 406 en de Fiat Bravo waarvan de verrassend lage basisprijs een troef wordt en waarmee we in deze kolommen al kennismaakten. Daarnaast waren er de Volvo S4, de Ford Fiesta, de Renault Mégane, de Opel Vectra, de Suzuki X-90, de Honda Civic, de Hyundai Lantra, de Nissan Almera en natuurlijk de lang verwachte BMW 5-reeks, die we in de komende weken één voor één onder de loep zullen nemen. Dit keer gaat onze aandacht naar het kreatieve werk dat de ontwerpers staken in prototypes en concept cars, en de bijbehorende nieuwe technieken.

De trend van de monovolumes en RV’s (recreational vehicles) blijft zich ook in de concept cars verder doorzetten. In Frankfurt vielen vooral de Mitsubishi Gaus en de Volkswagen Noah op. Het Duitse projekt benadrukte de kompakte innovatie met een one-box die vijf centimeter korter is dan de Sharade, twee centimeter lager is dan de Caravelle, en vooral opvalt door zijn breedte van twee meter. De extreem lange wielbasis van drie meter en de ver naar de hoeken geplaatste wielen benadrukken de wat brutale, hoekige vorm. De centrale portieren, het opstapje, het gebruik van aluminium, hout en leder zorgen voor een interieur dat in kombinatie met de houten vloer aan de zeilsport doet denken. Een aluminium frame dat onbedekt werd gelaten, fungeert als beschermkooi waarop de zes stoelen vastgehecht zijn. Het voordeel van deze techniek ligt voor de hand : bij een zijdelingse impact worden de stoelen mee naar binnen gedrukt, in plaats van op hun plaats te blijven. De passagiers, die met een leeslampje en een aansluiting voor koptelefoon werden bedacht, worden bovendien door zijdelingse airbags beschermd. Daarnaast dient deze kooi ook als frame voor de individuele ventilatie. In deze Volkswagen Noah wordt zowel gebruik gemaakt van natuurlijke materialen (voor het komfort) als van high-techmaterialen (voor de veiligheidsstruktuur), terwijl de traditionele koffer werd vervangen door zes portabele lederen tassen.

JAPANS VERNUFT

De op de vier wielen aangedreven Mitsubishi Gaus valt op door zijn zeer afgeronde uiterlijk en zijn unieke, brede vleugeldeur aan de passagierskant waar ook nog een uitklappend opstapje werd voorzien. Voor de chauffeur werd een klassiek portier gemonteerd. Ook de panoramische voorruit en de bijna geheel in glas gemaakte, asymmetrische achterklep ogen onkonventioneel. Het variabele interieur met pivoterende stoelen biedt plaats aan vier personen. Maar de grote innovatie op de Mitsubishi-stand was de nieuwe benzinemotor met direkte injektie in mei als een absolute wereldpremière aangekondigd. Die voedingswijze kan als de derde generatie worden beschouwd, tenminste als men de karburator en de huidige elektronische multipoint-injektie als voorgangers bestempelt. De viercilindermotor met een slagvolume van 1834 cm3 spuit de brandstof rechtstreeks in de verbrandingskamer i.p.v. in de inlaatkanalen waardoor een betere lucht/brandstof-vermenging én een meer homogeen verspreide verbranding kan plaatsvinden. Daardoor kan de verhouding lucht/benzine, die traditioneel optimaal in de verhouding van 14 op 1 worden gemengd, nu tot 40 op 1 worden gebracht zodat de technici terecht van een ultra-lean burn, een ultramagere mengselmotor spreken. De verbruikswinst bij het rijden in de stad bedraagt 25 % in vergelijking met een multipoint-injektie, op gevarieerd parkoers gemiddeld 15 à 25 %, terwijl zowel vermogen als motorkoppel met tien procent toenemen.

De motor kreeg een plaats in de HSR-V, de vijfde aflevering van het in 1987 gestarte Harmonic Science Research-projekt. De meest opvallende innovaties zijn de snelle en automatische omvorming van coupé tot Targa, de variabele wagenhoogte, een antigeluidssysteem dat via speakers in de hoofdsteun een geluidsonderdrukkend signaal uitzendt (!) en een geoptimalizeerde aërodynamika met elastische vinnen en een op de vorm van dolfijnen geïnspireerd systeem (de zogenaamde Aero Ripple Skin) dat de luchtwervelingen onder de wagen vermindert en daardoor voor een lagere algemene luchtweerstand zorgt.

Opel-technici verrasten met de dicht bij de produktie aanleunende Corsa Eco 3, een tot de verbeelding sprekende drie-literauto, een oude droom van de industrie. Uitgaande van een konventionele Corsa die aërodynamisch werd geoptimalizeerd, die deels uit lichte koolstofvezel-onderdelen werd opgebouwd, en die banden met geringe wrijvingsweerstand en de eerste vierkleppen turbodieselmotor met direkte inspuiting ter wereld meekreeg ontstond een high-techkombinatie die slechts 720 kilogram weegt en een gemiddeld verbruik van 3,4 liter/100 km kan voorleggen. Bij een recente test over de Duitse wijnroute kwam men bij een gemiddelde snelheid van 50 km/uur en mede door de start-stop-technologie (waarbij de motor na drie sekonden stationair draaien afslaat en vervolgens weer automatisch aanslaat) zelfs op 2,0 liter/100 km uit.

Bij Mercedes-Benz heerste het geloof in de Smart, de wagen die straks samen met Swatch-fabrikant SMH onder het label van de Micro Car Company het voortouw moet nemen als stadswagen maar dat is een verhaal voor later.

BEIERS AARDGAS

Bij BMW worden vanaf het einde van dit jaar een 316g en een 518g Touring verkocht, die beide op natuurlijk aardgas lopen. Daardoor worden de emissies gevoelig schoner, maar verlopen de acceleraties 15 % trager en bederft de tank deels het interieur : de 316 houdt maar twee zitplaatsen over en krijgt een iets grotere koffer, de 518 behoudt vijf zitplaatsen maar ziet zijn koffervolume krimpen. Bij Ford legde ingenieur Risk, verantwoordelijk voor de nieuwe Fiesta, ons uit dat zijn nieuwe baby een vijftig keer schonere emissie kan voorleggen dan de eersteling, achttien jaar geleden.

Toyota’s Prius krijgt binnen een lengte van 4,15 meter zowel een elektronische afleesinstallatie voor tolgeld mee, als een diagnosesysteem dat ook de bandendruk registreert, vier zijdelingse airbags, een ABS die een noodstop registreert en desnoods voor extra druk op het pedaal zorgt, en een alarmsysteem dat (eindelijk !) de bezitter van de wagen oproept i.p.v. de hele buurt op stelten te zetten. De Prius wordt bovendien uitgerust met een viercilinder benzinemotor met direkte injektie, gekoppeld aan een aggregaat dat de kinetische energie die bij het remmen vrijkomt in elektrische energie omzet. Het gemiddeld verbruik van dit experimentele wonder zou 3,6 liter/100 km bedragen.

Mazda toonde de CU-X, een koncept waarin veiligheid op de eerste plaats komt. Daarvoor zorgen de zes airbags, en de radars en camera’s die over de omgeving waken. Alleen houden deze het niet alleen bij een preventief verwittigen van de chauffeur : in geval de rijder niet reageert, worden de remmen bij een dreigende botsing automatisch geaktiveerd, een bemoeienis waarvan we nooit een groot voorstander zijn geweest. Aanvaarbaarder is het vokale navigatiesysteem en een merkwaardige techniek die de koncentratie van de chauffeur op peil moet houden : door intermitterend muziek ten gehore te brengen (30 sekonden wel, 30 sekonden niet) zou de chauffeur alerter blijven. Een intelligente cruise control slaat niet af als men te dicht bij een voorganger rijdt, maar past tijdelijk de snelheid aan.

Nissan bracht de CQ-X mee naar Frankfurt, een concept car (vierzitter) waarin enerzijds gewichtsbesparende ingrepen en anderzijds een benzinemotor met direkte injektie voor een zeer laag verbruik moeten zorgen. Verder staat vooral de veiligheid centraal : obstakelwaarschuwingssysteem, slaperigheidskontrole, noodrapporteringssysteem, holografische head-up display voor dringende boodschappen, èn een BirdView-navigatiesysteem, het eerste autonavigatiesysteem dat werkt met een panoramisch scherm tot aan de horizon (zoals een vogel de werkelijkheid onder zich ziet) ook al een revolutie.

DUITSE ELEGANTIE

Tussen al deze technologische hoogstandjes bleek er ook ruimte voor sobere kreativiteit en estetisch geïnspireerde funktionaliteit. De sportieve Audi TT (wat staat voor Techniek en Traditie) is een aantrekkelijke 2+2 die desgewenst ook in produktie kan gaan en op het onderstel van een toekomstige Audi werd gebouwd. Het interieur getuigt van een grote soberheid en van een sportieve funktionaliteit : de autoradio die niet tot het vitale instrumentarium van de rijder wordt gerekend, werd bijvoordeeld onder een aluminium afdekplaatje verborgen. In het interieur valt het samengaan van aluminium en leder op, een gedurfde kombinatie.

Aan de buitenzijde kreeg de TT de rondingen van de raceauto’s uit de jaren dertig mee, gekombineerd met die van de naoorlogse berlines. Het Duitse merk met de slogan Vorsprung durch Technik stopte een door een turbo aangedreven viercilinder met twintig kleppen onder de kap waarvan het potentieel in de beste Audi-traditie op de vier wielen wordt overgebracht. De voorliefde voor lichte materialen zette de ingenieurs aan om zowel voor de motorkap, beide portieren, de achterklep als de voorvleugels aluminium te gebruiken. Mede daardoor kon het gewicht op 1220 kg worden gehouden, waardoor een topsnelheid van 225 km/uur in het vooruitzicht wordt gesteld en de TT in acht sekonden naar de 100 km/uur sprint, terwijl het gemiddelde verbruik toch op 8,3 liter/100 km kon worden gehouden.

Audi’s direkteur-generaal Herbert Demel omschreef de TT bij de onthulling als een auto met het charisma om de entoesiaste rijders te verleiden. Dat de verwezenlijking in zeven weken tot stand kwam, wordt aan het enorme entoesiasme van het team toegeschreven. Zo’n prestatie geeft ons weer hoop met betrekking tot de toekomst van de automobiel.

Een beeld van het salon blijft ons achtervolgen : dat van de oudere man die tijdens de perskonferentie van BMW het woord vroeg en zich tot BMW’s grote baas Bernd Pischetsrieder richtte met de vraag of die wel besefte dat hij tijdens zijn speech dertig keer het woord Mobilität had gebruikt, terwijl de files tussen München en Salzburg intussen zestig kilometer lang waren geworden en hij niet meer naar Lindau kon rijden. Hij kreeg een applaus van het publiek, al was hij met deze vraag eigenlijk aan het verkeerde adres : de Beierse konstrukteur profileert zich in München met een verkeersplan dat de mobiliteit een stuk vooruit heeft geholpen.

Zelf maakten we de reis naar Frankfurt met de trein, werkten onderweg drie uur, lazen gedurende negentig minuten, kwamen met slechts negen minuten vertraging ter plaatse en spaarden een pak centen en zenuwen uit.

PIERRE DARGE

Charismatische Audi TT : het publiek beslist over zijn produktie.

Mitsubishi HSR-V : direkte benzine-inspuiting en andere technologische hoogstandjes.

Opel Corsa Eco 3 : de drie-literauto op de drempel van de produktie.