Rick de Leeuw

Zanger, auteur, tv-persoonlijkheid (44)

Halverwege is een fijne plek. Je hebt overzicht, je kijkt om en je kijkt vooruit. Ik hang halverwege tussen Amsterdam en Brussel, ben 44, maar ook alle leeftijden die ik ben geweest. Een gevoel dat ik tot het einde zal hebben, denk ik. De titel van mijn nieuwe dichtbundel kwam echt niet uit de lucht vallen.

Drie is altijd beter. Dacht ik zomaar. Misschien is het wel leuk om dat als motto boven de tekst te laten zweven. Eén is het eenzaamste getal, twee is altijd hetzelfde, vanaf vier is het onoverzichtelijk. Door deductie kom je altijd uit bij drie – daar zit beweging in. Maar de bedoeling mag nooit te duidelijk zijn, merk ik nu al terwijl ik het uitleg.

Zonen worden vaders blijven zonen. Ik was elf toen mijn moeder stierf en zestien toen mijn vader doodging. In mijn vorige dichtbundel, Planeet jeugd, was mijn moeder heel aanwezig, maar mijn vader niet. Of vooral in de negatieve zin, wat niet eerlijk was tegenover hem. Hoe zit dat, dacht ik, en ook : wat voor vader ben ik zelf ? Dat is een van de driehoeken in mijn nieuwe bundel.

De voordrager is veel naakter dan de rocker. Als zanger van een rockband heb je een afspraak met het publiek : als ik dit doe, doen jullie dat. Dat maakt het contact heel direct, maar het gevaar is dat je je daarachter gaat verschuilen. Met alleen maar een dichtbundel in je hand heb je op een podium weinig houvast, maar als je die ruimte goed weet te benutten, geeft het enorm veel vrijheid.

Geen plannen maken is natuurlijk ook een plan. Stoppen met de band was een sprong in het duister, geen idee wat ik daarna zou doen. En zo rol ik van het ene in het andere. Als het maar rolt, zeg ik altijd maar.

Eens rocker, altijd rocker ? Ik vrees van wel. Zo’n optreden met Jan Hautekiet speelt zich af in een theater en begint om 20 uur, maar toch slaag ik erin om pas de volgende ochtend thuis te raken. Slechte gewoonten slijten moeilijk.

Ik heb niet zozeer veel talenten, maar vooral weinig schroom. Als ik nog niet bewezen heb dat ik iets niet kan, denk ik : we proberen dat gewoon. Of dat nu onbevangen is of onnozel, daar kan ik in mijn zwakste momenten enorm aan twijfelen.

Is míjn perspectief het juiste of het hunne ? Dat weet je dus nooit. Is de wereld zoals ik hem ervaar de wereld zoals hij bedoeld is ? Of ben ik zoals de geketenden in Plato’s grot die alleen de schaduwen zien ? Nu, ik zeg niet dat ik het licht gezien heb, maar één of twee ketenen minder is wel prettig.

Vlaming kan ik niet worden. Maar door zo vaak in België te zijn, ben ik wel minder Nederlander geworden. Dat ligt ook aan Nederland. Met stomme verbazing zie ik hoe er nu met de botte bijl wordt ingehakt op een manier van leven en denken die alles welbeschouwd veel goeds heeft opgeleverd. Een hele nare, negatieve, niet op levensvatbare ideeën gestoelde beweging vind ik dat.

Maar ik blijf wel in Nederland wonen. Want als al het volk dat het niet eens is met wat er gebeurt, nu ook nog eens weggaat, dan geven we de boel helemaal uit handen. Geldt net zo goed voor Antwerpen natuurlijk.

Op kostschool was er te veel werkelijkheid. Ik vluchtte weg, in voetballen, in dromen over later, in boeken. Schuilplaatsen waren het, bijna even echt als het leven zelf. Daar zat ik dan in Parijs bij Jan Cremer achterop achter de wijven aan. Ik lees nog altijd veel, maar nooit hebben boeken meer betekend dan toen, net als muziek trouwens.

Die emoties van toen, ik kan ze aantrekken als een jas en er nog een bundel over volschrijven. Maar nieuwe gevoelens en reflexies opzoeken is veel spannender. Daarom is in opdracht schrijven zo leuk : je wordt gedwongen om een perspectief te kiezen in de veelheid en iets anders te doen dan je uit jezelf zou doen.

:: Dichtbundel Halverwege, uitg. Nijgh & van Ditmar, 11,50 euro (vanaf 20 augustus). Vanaf september is Rick de Leeuw elke zaterdag op Eén te zien in De nieuwste quiz, waarin hij zijn gedichten voordraagt. Op 18 september is hij te gast op het literaire festival Zuiderzinnen in Antwerpen. Toerdata : www.hautekietdeleeuw.be

Tekst Linda Asselbergs I Foto Guy Kokken