Puzzelen aan de menage

Dat we dit nog mogen meemaken! Het huishouden is “in”. Althans, als issue in talkshows, radioprogramma’s, krantenartikels, wetenschappelijk onderzoek,… Zelfs politieke partijen worden achtervolgd door de kwestie en zien zich genoodzaakt na te denken over zaken die zo lang als triviaal terzijde werden geschoven.

Zowel op grote als op kleine schaal wordt er gerekend, gewikt en gewogen, gezocht naar mogelijkheden om het pakket huishoudelijke taken rechtvaardiger te verdelen. Dat eten beter smaakt als mams het op tafel zet, is een uitlating die enkel nog een luie nostalgicus in de mond durft te nemen. Dat paps net zo goed een diepvriesschaaltje in de magnetron kan plaatsen, is een evidentie geworden waar hij steeds minder makkelijk onderuit komt. Voorwaar, er roert wat in de menage.

Dat bleek bijvoorbeeld uit de reacties die binnenkwamen op het Radio 1-programma Groot Gelijk, waar onlangs de resultaten van een Nederlands onderzoek aan de luisteraars werden voorgelegd. Uit het proefschrift van psychologe Esther Kluwer was gebleken dat de taakverdeling in een gezin na de geboorte van het eerste kind vaak traditioneler wordt, en dat dit vooral bij progressieve koppels tot toenemende spanning en conflicten leidt omdat de vrouw deze gang van zaken niet langer pikt.

Presentator Eddy Allcock wou graag weten hoe jonge gezinnen van bij ons dit probleem aanpakken. De binnenkomende telefoontjes lieten een mooie waaier van creatieve oplossingen zien en hadden één opvallend kenmerk gemeen: zowel mannen als vrouwen spraken met respect over wat vroeger zo denigrerend de plas en de was werd genoemd. Bovendien haalde niemand het in het hoofd nog te beweren dat dit het exclusieve terrein van de vrouw is.

De bellers vertelden hoe ze elk in hun eigen gezin de situatie – al dan niet tijdelijk – hadden opgelost. Inge, momenteel thuis na de geboorte van haar tweede kindje, wou zeker niet klagen over haar partner die kookt, strijkt en wast, maar stelde toch vast dat de organisatie, het denkwerk, uiteindelijk bij haar terechtkomt. Ze was er zich ook van bewust dat er straks, wanneer ze terug uit werken gaat, opnieuw gepraat zal moeten worden: de taken die ze nu op zich neemt omdat ze toch thuis is voor de baby, zullen moeten worden herverdeeld. Want tijdens borstvoedings- of ouderschapsverlof worden vaak verkeerde gewoonten aangekweekt. “Er zal opnieuw gepuzzeld moeten worden.”

Toen de kinderen van Nicole nog klein waren, bleek een evenredige taakverdeling tussen de voltijds werkende ouders niet vanzelf te lukken. Dan maar een beurtsysteem ingevoerd: gedurende veertien dagen was een van beiden verantwoordelijk voor het volledige huishouden, de volgende veertien dagen nam de ander die taak op zich. “Het systeem werkte bij ons prima”, aldus Nicole.

Voor Stefan en zijn vrouw zijn lijstjes dan weer overbodig. Volgens hem slaagt het koppel erin al het werk onder elkaar te verdelen zonder dat er een strikte taakverdeling dient te worden afgesproken. De een doet boodschappen, de ander begint te koken. Het loopt vanzelf. Hij geeft toe dat het feit dat beiden in het onderwijs werken, en bijvoorbeeld thuis zijn tijdens de vakantie, de zaken vergemakkelijken.

Andere tevreden man is Jan, de huisman. Sinds hij zijn job liet staan, heeft het koppel rust gevonden. Geen discussies meer over futiliteiten. Alles verloopt nu zoals een mens het zich zou dromen. Leven met één inkomen zorgt niet voor onoverkomelijke problemen. “Want wat we nu kunnen beleven, is onbetaalbaar.”

Nog een andere vader – met drie kinderen – is gelukkig met zijn deeltijdse baan. Hij kookt, doet boodschappen, haalt de kinderen op. “Ik denk dat we de meest ontspannen relatie van onze vriendenkring hebben. We hebben tijd voor de kinderen en voor elkaar. Het is gewoon prettig en ik zou het iedereen willen aanbevelen. Deeltijds werken is bij ons echt voltijds leven.”

Dat op een doordeweekse dag mannen naar de telefoon grijpen om aan luisterend Vlaanderen te vertellen hoe prettig ze het huishouden vinden, is op zijn minst hoopgevend. Dat hun verhalen zonder toevoeging van flauwe grapjes maar als vanzelfsprekend en in alle ernst de ether worden ingestuurd, een verademing.

Alsof ze tijdens de uitzending niet geluisterd had, hing op het einde toch nog een huismoeder à la Alexandra Colen aan de lijn. Zeven kinderen. Altijd héél, héél graag gedaan. Niks interessanter dan het huishouden, enz. Maar taakverdeling??? Nee! “Als er kinderen zijn, dan moet één van de twee die opvangen.” Daar had ze haar mening over, daar wou ze zelfs niet over discussiëren, met niemand!

Misschien zou iemand die zich opwerpt als Grote Verdedigster van de belangen van het kind zich toch eens kunnen afvragen of dat kind ook geen baat zou kunnen hebben bij ouders die wél willen overleggen en discussiëren. Ook over het huishouden. Zonder die vaardigheid dreigen ze in de toekomst immers hopeloos verloren te lopen.

Jo Blommaert / Tekening Sandra Schrevens