PROEVEN VAN TOPJAAR 2011

Quinta dos Malvedos, met de wijngaard 'The Stone Terrace' van de Symington-broers : port onder de merknaam Graham's. © GF

De Portugese Dourostreek heeft meer dan goed nieuws. Wijnmaker Dirk Van der Niepoort : “2011 is misschien wel het beste vintagejaar ooit.”

Vintage port : een jaargetrouwe port met het woord Vintage op het etiket. Na vele jaren fles (twintig jaar is een minimum in de betere millésimes) komt er een onnatuurlijk, maar subtiel treffen van jeugdige frisheid en wijze ouderdom. Hij mag voor het bottelen maar twee jaar op vat verblijven, om zeker de frisheid te bewaren, en wordt uitsluitend gekozen (gedeclareerd, zegt men) uit de beste oogstjaren. Oude vintage port is dus zeldzaam en duur.

We moeten ons echter geen illusies maken : de meeste vintage port wordt jong en zelfs piepjong gedronken. Men wacht niet meer op de verfijning die twintig jaar fles kan brengen, maar kiest voor het jonge, wat wild uitwaaierende fruit. Van alle drinkbare producten van de wijngaard is jonge vintage port het attractiefs dankzij de stevige alcohol, het natuurlijke restzoet en vooral de charmerende tannines van de volmaakte rijpheid.

Finesse is geen natuurlijk gegeven : ze ontwikkelt zich slechts met de tijd op fles, uit diepe aroma’s van perfecte rijpheid. Wie fijne port wil, moet wachten ; wie finesse én fris fruit wil, moet met vintage port beginnen en er voldoende jaren laten overgaan. Volwassen vintage port is dus in zekere zin onnatuurlijk : hij is ruby en tawny tegelijk. Zoals grote belegen bordeaux ‘onnatuurlijk’ jong moet smaken, of zoals goede champagne de jeugd put uit de belletjes.

1980, EEN KEERPUNT

Bij dit alles komt dan nog dat vintage port sinds 1980 een soortgelijke evolutie heeft doorgemaakt als bordeauxwijn, wat het concept betreft. Vroeger sprak men veel over oude wijn, maar goed geëvolueerde oude bordeaux was in werkelijkheid veeleer uitzonderlijk. Nu is goed gerijpte wijn veel meer gewoon, maar dan op een tijdschaal van tien jaar.

Omstreeks 1980 zijn de opvattingen in Portugal over vintage sterk veranderd. Vooral door het pionierswerk van Joao Nicolau de Almeida. Hij was het die door microvinificatie van kleine pakketten van de verschillende toegelaten druivensoorten tot het besluit kwam dat vijf ervan bevorderd moesten worden : touriga nacional, tinta roriz, touriga francesca, tinto cao en tinta barroca. De wijnen van die soorten bleken krachtiger en fijner. Vanaf de jaren tachtig zijn die betere druivensoorten dominant geworden.

Men leerde toen ook om gedurende de korte contacttijd met de schillen veel beter kleur, bitterheid en fruit te extraheren, vooral door het terug in gebruik nemen van de lagares, platte granieten kuipen waarin de oogst met de voeten wordt getreden, en door temperatuurcontrole van de gisting.

Recenter zijn er, gestuurd door een vraag van markt, selecties gecommercialiseerd van de beste wijngaarden van één quinta : ‘The Stone Terraces’ en de ‘Vesuvio’ van de Symingtons bijvoorbeeld, of de ‘Bioma’ van Niepoort.

Nicolau de Almeida junior : “Port was lang een blending-wijn. De kopers kwamen eenmaal per jaar naar de wijngaarden en kenden de percelen niet. Maar nu leven wijnmakers en eigenaars meer ter plaatse en kennen ze de waarde van de percelen. Er komen ook meer en meer perceelwijnen die beter het terroir laten spreken. De variatie wordt groter : de blend is toch altijd een gemiddelde, het perceel kan exclusieve eigenheid genereren.”

Moderne jonge ports zijn dus veel meer wijnachtig dan vroeger, met een kleur van donkere inkt en met overvloedig fruit en tannine en met grote lengte. Dit type beheerst de markt. Men is bovendien in die richting gaan werken : de al korte lagertijd voor vintage port van twee jaar werd volgemaakt op grote foudres of zelfs op inoxkuipen.

2011 : HET SUBLIEME PORTJAAR

Het begon niet zo goed. April en mei waren warmer dan gewoonlijk en met wat regen erbij kwamen schimmel en rottigheid. Dat leidde tot een van de kleinste oogsten sinds mensengeheugenis : vijftien procent minder dan gemiddeld. De zomer bleef ook wat koeltjes, maar vanaf begin september volgden vijf weken met non-stop zon : perfecte oogstomstandigheden. Genuanceerde rijpheid, frisheid en structuur zijn de sleutelwoorden voor het vintage jaar 2011.

DE SYMINGTONS

We beginnen onze rondgang bij de Symingtons, vijf gebroeders, in Vila Nova De Gaia (rua de Agro) met een prachtig (en goedkoop) restaurant erbij, met de passende naam Vinum. Het uitzicht over de stad is er adembenemend. De Symingtons zijn de grootste wijngaardbezitters van de Dourovallei : 26 quinta’s, samen bijna 1000 ha.

Paul Symington : “2011 is een groot, uitzonderlijk jaar, vooral door de mineraliteit en de zuivere tannines. Wijnen met intens fruit en structuur : ze zullen waarschijnlijk evolueren tot een van de grootste van deze eeuw.”

Graham 2011 : mooi rond met zachte tannines, diepe kleur en doortimmerd met frisheid. Nu al versmolten : volkomen evenwichtige, grote wijn, reken ongeveer op 100 euro per fles. Met The Stone Terraces maken de broeders een perceelwijn : inktkleur met grote spanning en diepte en een eindeloos onderbouwde neus, met grote rijpheid over het hele smaakgebied. Intense zuurheid en fruit. Grote wijn, nu nog wat onversmolten en ruw, reken op 150 euro per fles. (Invoer : De Nektar, Zolder)

Warre 2011 met zijn kersenfruit is overdonderend goed. De Dow 2011 is droger, maar ook fijner, eleganter en met grote lengte. Maar de revelatie is de Cocburn 2011 : keizerlijk fruit met rijpheid en finesse samen, perfect van structuur en volkomen evenwichtig : absoluut grote wijn, reken op 50 euro (Invoer : Colruyt).

Ook de droge niet-portwijnen met de naam Altano zijn erg goed, zowel wit als rood, ze zijn van het niveau ‘cru bourgeois’. (Invoer : Delhaize).

NIEPOORT

Dirk Van der Niepoort : “Het geheim van de 2011 ligt in het volkomen evenwicht : de zuiverheid en de definitie van 2007 en de rijpheid van 2009. Het is echt een speciaal jaar, misschien wel de beste vintage ooit.”

In het glas is de Niepoort 2011 volkomen wijnachtig met een zacht, volmaakt evenwicht en toch met een sterke structuur van stevige tannines. Bioma, zijn perceelselectie van de Quinta Pisca is mooi levendig fris met een diepe nuance in de smaak en grote suave lengte.

Dirk Van der Niepoort geniet ook wereldfaam voor zijn niet versterkte wijnen, zoals de medocachtige Redoma en de bourgogneachtige Charme. Hij wordt algemeen beschouwd als een van de fascinerendste wijnmakers en blenders ter wereld

(Invoer : Young Charly, reken op 50 euro voor de Vintage Niepoort 2011 en het dubbele voor de Bioma.)

QUINTA DE GAIVOSA

Tiago Alves de Sousa is de jonge, getalenteerde wijnmaker van de Quinta de Gaivosa (123 ha) die Domingos opvolgde, zijn vaak gelauwerde vader. De nogal hoog gelegen wijngaarden (600 m) genereren in de wijnen een accent van frisheid en elegantie : naast de witte port is hun topper de droge witte wijn. Hun D’Oliva 2011 DOC is statig en met zijn hout en de balsemachtige toets doet hij aan bourgogne denken. Ook de gewone rode Quinta de Gaivosa DOC 2009 is van grote klasse.

De Vintage Port 2011 is opgebouwd uit een warmbloedige component van een lager gelegen wijngaard dicht bij de Douro en een frissere component van de Quinta da Gaivosa zelf : een perfecte blend, mooi met hout doortimmerd en getekend door de klasse van het jaar.

(Invoer : Delhaize en Solar, Brussel)

QUINTA DO PASSADOURO EN WINE & SOUL

Quinta do Passadouro, eigendom van de Belgische Bohrmannfamilie, is bekend om zijn portwijnen, maar ook voor de gewone rode wijn. Die rode wijn heeft perceeldefinitie, hij wordt elk jaar gemaakt van hetzelfde perceel en niet van druiven die ‘over’ zijn van de portproductie. Hij schittert door karakter en is toch aangenaam smakelijk. Ook de Vintage Port2011 is getekend door perfect evenwicht van zuur, zoet en bitter en met een accent van overvloedig fruit van zwarte bessen : zeker de beste Passadouro die ooit gemaakt is.

(Invoer : Passage de Douro, Hasselt)

Dezelfde wijnmaker, Jorge Serôdio Borges, heeft ook een familie-eigendom, Wine & Soul, met een wijngaard van 2,5 ha beplant met tachtig jaar oude wijnstokken van wel dertig soorten. Hier maakt hij port en wijn onder de naam Pintas. Zijn vintage port van 2011 blijkt familie van de Passadouro, maar met iets meer structuur. Excellente wijn, 36 euro op het domein.

DUORUM

Het wijndomein Duorum van de oenologen José Maria Soares Franco en Joao Portugal Ramos, omvat naast wijngaarden, midden in de loop van Douro, kort bij Pinhao, vooral de Quinta de Castelo Melhor, vlak bij de Spaanse grens. Die quinta van 90 ha ligt in het droogste gebied van Portugal : het regent er gemiddeld 300 mm per jaar, in het klassieke middengebied, nabij Regua, valt er viermaal meer water. De wijngaarden zijn dan ook vrij hoog ingeplant (400 m) en noordelijk georiënteerd. Er wordt vooral rode en witte wijn gemaakt en slechts een bescheiden hoeveelheid port. De rode en de witte, onder de naam Tons, zijn met hun nederige prijs van 4 euro in het domein erg goed : fris voor de witte (150.000 flessen) en met goed omhulde tannines voor de rode (300.000 flessen). De zogenaamd betere Duorum Colheita en de Duorum Reserva zijn getekend door wat agressieve en overdadige tannines. De Vintage Port 2011 van het huis is gedragen door het overvloedige fruit van het jaar, maar ook met wat ruwe tannines.

(Invoer : Solar, Brussel)

QUINTA DO PESSEGUEIRO

In 1991 kocht Roger Zannier, een modekoning in de kinderkledij, de Quinta do Pessegueiro in Ervedosa do Douro, intussen heeft hij er 30 ha. Hij wierf Joao Nicolau de Almeida junior aan als wijnmaker, wiens vader op de Quinta Ramos Pinto ooit de basis legde voor de wijnstokselectie : een naam als een klok. Zeventien meter diep in de rotsbodem werd een modern kelderwerk gebouwd. Er wordt nog geen port gemaakt, maar de rode DOC-wijnen zijn grandioos. Een eerste, eenvoudig type Aluzé, met twaalf maanden op hout, is in 2011 mooi gebonden en goed gestructureerd (5 euro ter plekke) en het quintatype heeft de kwaliteit van een goede cru bourgeois : gebald en mooi door hout doortimmerd (10 euro ter plekke).

(Invoer : Solar, Brussel)

QUINTA DO PORTAL

De Quinta do Portal van de Mansilha Branco familie is met 100 ha in de heuvels van Pinhao een van de grootste van de streek : ze maken 1,5 miljoen flessen van gladde wijnen in de Portugese smaak, maar de Grande Reserva is met goed dekkend fruit en zachtaardige tannines een voltreffer. De Vintage Port 2011 is getekend door het grote jaar, maar wat overdreven zoet. Er is ook een indrukwekkend agro-toerisme, kindvriendelijk en met een goede keuken.

(Invoer : Chacalli, Antwerpen)

DOOR HERWIG VAN HOVE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content