Powergirl of moeder aan de haard?

Nieuw bloed voor de oude adel ; bloed dat niet per se blauw hoeft te zijn. Meer dan stand en stamboom tellen voor de nieuwe generatie Europese prinsessen karakter en de bereidheid zich in te zetten voor het familiebedrijf, de monarchie.

Een zwarte prinses, zelfs een piratendynastie als die der Grimaldi’s was het te gortig. Het zoontje van de Togolese ex-stewardess Nicole Coste, née Tossoukpe, mag dan al erkend zijn door zijn vader, hij noch zijn moeder zullen ooit in het sprookjespaleis op de Monegaskische rots resideren. Ebbenhouten Nicole is gewoon een van de 230 ex-liefjes van de nu 47-jarige Albert van Monaco. “De juiste zat er niet bij”, zoals de prins droog opmerkte. Wie de sinds kort regerende vorst van de operettestaat aan een wettige erfgenaam zal helpen is alsnog niet duidelijk, maar de kans is groot dat hij net als zovele andere Europese prinsen en kroonprinsen voor een burgermeisje zal kiezen. Tot groot chagrijn van de freules en andere doorluchtigheden die hoopvol de exclusieve wintersportoorden afschuimen. Helaas, zowat alle huwbare prinsen zijn onder de pannen, op William,Harry en erfgroothertog Guillaume van Luxemburg na, maar die zijn nog wat jong.

Dat prinsen voor fopprinsessen opteren is een redelijk recent verschijnsel. Eeuwenlang waren koningskinderen louter pionnen op het politieke schaakbord. “Laat andere landen oorlog voeren, het gelukkige Oostenrijk trouwt !” was het motto van de kinderrijke dynastie der Habsburgers. Al dat over en weer getrouw binnen een enge kring van blauwbloedigen resulteerde in veel kindjes met een Habsburgerlip en hemofilie. Liefde deed niet ter zake, daar dienden maîtresses en stalmeesters voor. Zelfs in de tweede helft van de twintigste eeuw moest Harald van Noorwegen tien jaar bidden en smeken voor hij van zijn vader Olaf V de toestemming kreeg om met de koopmansdochter Sonja Haraldsen te trouwen. Op hun bruiloft in 1968 bleven veel gekroonde hoofden weg. Diezelfde Harald moest met lede ogen aanzien hoe zijn zoon, kroonprins Haakon, viel voor ene Mette-Marit, een blonde partygirl (studente heette het officieel) met een kind uit een relatie met een veroordeelde drugshandelaar. Bovendien staat de papa van Mette-Marit bekend voor zijn praktische drankenkennis en zijn relatie met een dame die zich Cowboy-Leila laat noemen. Het Noorse koningshuis heeft de reputatie erg democratisch te zijn, dat helpt allicht.

Het republikeinse gevaar

Andere tijden, andere zeden ? Welja, koningskinderen volgen tegenwoordig net als andere stervelingen de stem van hun hart. Enkel in onbeduidende Duitse adellijke geslachten raken kortademige hofdames en jichtige salonjonkers nog over hun toeren door een prins die “beneden zijn stand” trouwt. Wie daar zeker toe bijgedragen heeft, is Diana, prinses van Wales, die hoewel morsdood, nog altijd als een spook door de Europese vorstenhuizen waart. Zo mooi als de dochter van de Earl of Spencer in haar ivoorkleurige trouwjurk naar het altaar schreed, zo rein, zo onschuldig, zo aristocratisch. Helaas, aan de zijde van haar liefdeloze gemaal muteerde de schuchtere kleuterjuf tot “het grootste republikeinse gevaar sinds Oliver Cromwell”, in de woorden van de Britse columniste Julie Burchill. Een debacle als dat gearrangeerde verstandshuwelijk kunnen de moderne vorstenhuizen missen als kiespijn, hun bestaansreden staat zo al genoeg ter discussie.

Zowat overal worstelen de koninklijke families met een identiteitscrisis. Gedaan met het geprivilegieerde leven veilig en wel achter de slotmuren ; om hun voortbestaan en de daaraan gekoppelde dotaties veilig te stellen, moeten de monarchieën naar buiten komen, op een menselijke manier die de identificatie bevordert, maar die niet vulgariseert. Een hachelijke evenwichtsoefening waarin het ene Huis al wat beter slaagt dan het andere, al dan niet met de hulp van een marketingbureau of andere spindoctors.

Want enerzijds wil het volk, die grote vampier, prinsen en prinsessen die het bij wijze van spreken kan betasten en knuffelen, maar anderzijds wil het glamour en magie, géén scènes uit een koninklijke reality soap. “Waarom zouden we jaarlijks zoveel miljoenen uitgeven voor een familie die ons toont hoe je met grote sier alles verkeerd aanpakt, zoals het ook bij ons thuis in het honderd loopt”, aldus Julie Burchill over de blunderende Windsors.

Nee, een beetje bijdetijdse prins trouwt met een zelfbewuste, stijlvolle, verstandige vrouw, een goede investering in een samenleving die almaar beter opgeleid en mondiger wordt. Dat ze daarbij niet aan de oeroude criteria – adellijk, gelovig en maagdelijk – voldoet, is bijzaak. “Kies je vrouw zo dat niemand later kan beweren dat hij nog met de koningin geslapen heeft”, drukte de Spaanse koning Juan Carlos zijn zoon Felipe op het hart. Het Deense lingeriemodel Eva Sannum kon hij hem op die manier uit het hoofd praten, maar niet televisiejournaliste Letizia Ortiz Rocasolano, nochtans gescheiden. “Laat mij nu eens uitspreken”, onderbrak zij haar toekomstige gemaal bij een van hun eerste officiële optredens. De Spaanse traditionalisten konden hun oren niet geloven.

Het Zeeuws Meisje en een gulpenduikertje

De Nederlandse troonopvolger Willem-Alexander, ook wel Prins Pilsje genoemd, vond zijn Maxima in New York, waar ze iets hoogs was bij de Deutsche Bank. Daarnaast was ze dochter van de Argentijnse minister van Landbouw onder de militaire junta, maar dat kon ze ook niet helpen. Nu, wat controversiële partnerkeuze betreft waren ze in Holland niet aan hun proefstuk toe, Beatrix zelf kon erover meespreken. Bovendien leek Maxima met haar blonde haar en grote witte tanden Hollandser dan het Zeeuws Meisje en haar moeiteloze charme deed de rest. Algemeen geldt : hoe geringer de kans op troonsbestijging, hoe groter de vrijheid, ook in partnerkeuze. Maar Willem Alexanders broer Johan Friso maakte het wel erg bont toen hij voor Mabel Wisse Smit ging. “Gulpenduikertje” noemde Elsevier haar guitig, ooit was ze nog gelieerd met de intussen vermoorde gangster Klaas Bruinsma. “Maar ze heeft zo’n warm hart”, zei Johan Friso en voor hem was dat reden genoeg om de troon te verzaken.

Nee, dan heeft de Deense kroonprins een ietwat beschaafder smaak. “Hi, ik ben Fred uit Denemarken”, zei hij in een bar in Sydney tegen een donkerharige schone. Dat was tijdens de Olympische Spelen in 2000, toen de sportieve prins deel uitmaakte van het Deense zeilteam. Mary Donaldson, 33, een juriste en handelswetenschappelijke uit Tasmanië, had er geen flauw benul van wie hij was. Maar toen de vonk oversloeg, ging ze bij Microsoft in Kopenhagen werken, leerde Deens, blokte etiquette en oefende de lievelingsdans van haar koningin-schoonmoeder in, de kadrilj. Tijdens de huwelijksplechtigheid was Frederik zijn ontroering nauwelijks de baas. “Mijn wereld was vaak eenzaam. Toen kwam jij. Ik hou van je, Mary”, sprak hij. Kroonprinses Mary is immens populair in haar nieuwe vaderland.

Haar schoonzus, prinses Alexandra, was minder fortuinlijk. De half-Aziatische beursmakelaar, geboren in Hongkong, trouwde met Joachim, de tweede zoon van koningin Margarethe. Een toonbeeld van hardwerkendheid, discretie en stijl, kon ze het na acht jaar niet meer verdragen dat haar echtgenoot haar in het openbaar voor schut zette door stomdronken met andere vrouwen van feestjes te vertrekken. De scheiding – de eerste in de koninklijke familie sinds 1846 – veroorzaakte veel opschudding ten lande.

Braafjes naar de kerk

Prinses zijn, het is niet altijd een feest. De ingetrouwde burgervrouwen moeten hun plaats kennen binnen het familiebedrijf en de regels van het spel accepteren. Letizia, van huize uit ongelovig, moet met de koninklijke familie naar de kerk. Sinds ze prinses van Asturië is, is ze ook een stuk minder voortvarend. Een eigen carrière uitbouwen is er niet meer bij. Vergelijk het met de vrouw van een middenstander, die mee in de zaak stapt.

Bovenal is discretie vereist en de bereidheid in een glazen kooi te leven, met alle lusten en lasten die daarmee gepaard gaan. Sophie Rhys-Jones, qua uiterlijk een tweede Diana, wilde geen adellijke titel na haar huwelijk met prins Edward. Het liefst was ze als Mrs Windsor door het leven gegaan, maar het werd Her Royal Highness the Countess of Wessex. Onder druk van de Queen moest ze haar job als hoofd van een pr-bedrijf opgeven, nadat ze zich tegen een potentiële klant – die eigenlijk een journalist was – laatdunkend had uitgelaten over het reilen en zeilen in haar schoonfamilie. De vuile was moet binnenkamers blijven, dat ondervond ook Margarita van Nederland, die als geboren prinses beter had moeten weten dan tegen tante Trix te rebelleren.

Maar de hoofdfunctie van prinsessen is en blijft natuurlijk erfgenamen produceren. Werpen zullen ze, om het oneerbiedig uit te drukken. ” An heir and a spare“, zoals ze in het Engels zeggen. Een erfgenaam en een reserve, maar in de praktijk zijn het er meestal meer. De dochter van Delphine niet meegerekend, heeft onze eigen Albert II straks elf kleinkinderen, dat is een hoop zakgeld elke week. Alle gehuwde Europese kroonprinsessen waren deze zomer zwanger, een heuse koninklijke babyboom.

Kroonprinses Masako van Japan kan er alleen maar van dromen, de druk om een mannelijke troonopvolger te produceren, dreef haar eerder al tot een zenuwinzinking. Anderzijds is het voor een prinses natuurlijk een stuk gemakkelijker dan voor een doorsnee vrouw om haar ‘carrière’ te combineren met een groot gezin. Hoewel een eigentijdse prinses er prat op gaat haar kinderen zelf op te voeden, met “een minimale inzet” van gouvernantes en kindermeisjes.

Wie van de huidige lichting prinsessen voldoet het best aan de eisen van het ambt ? Winnares buiten categorie is zonder twijfel the poster girl onder de powerprinsessen, Rania van Jordanië. A league of her own wegens niet-Europees en intussen koningin. De in Koeweit geboren dochter van een Palestijns arts heeft een bachelor in business administration en was voor haar huwelijk met prins Abdullah bedrijvig in de bank- en informaticasector. Sinds ze koningin is, zet ze zich onvermoeibaar in voor de vrouwenrechten en de hervorming van het onderwijs in haar land. Daarnaast is ze net bevallen van haar vierde kind en combineert ze uiterlijk het beste van Cindy Crawford en Penelope Cruz. Naar verluidt behandelt haar man haar als zijn gelijke, niet evident in het Nabije Oosten.

Honderd procent schandaalproof

De lezers van het gespecialiseerde blad Point de Vue kozen onze eigen Mathilde tot topprinses. En het is waar, mocht ze in een Orwelliaans kweekstation als prinses geconcipieerd zijn, ze zou er niet prinsesachtiger kunnen uitzien. De klassieke blonde look, die engelachtige glimlach, die toewijding tegenover haar gemaal, de schutterigste aller Saksen-Coburgs ; daar kan zelfs haar diploma in de logopedie niets aan veranderen. Van adel, bovendien, en honderd procent schandaalproof, wat haar bijna tot een anachronisme onder haar collega’s maakt. En nooit te beroerd ook voor een bezoek aan een school, ziekenhuis, gehandicapteninstelling of ontwikkelingsproject. Kortom, de Belgische dynastie kan zich in de handen wrijven met zo’n aanwinst. En nu maar duimen voor de kleine Elisabeth, ’s lands eerste vrouwelijke troonopvolger, dat mama’s genen dominant zijn. n

Linda Asselbergs

Het volk wil prinsen en prinsessen die het bij wijze van spreken kan betasten, terzelfder tijd eist het glamour en magie, géén scènes uit een koninklijke reality soap.

“Hi, ik ben Fred uit Denemarken”, zei kroonprins Frederik in een bar in Sydney tegen een donkerharige schone.

De hoofdfunctie van prinsessen blijft erfgenamen produceren. “An heir and a spare” willen de Engelsen, een erfgenaam en een reserve.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content