WORLD

In Finland is Värttinä al langer een supergroep. Langzaam maar zeker volgt nu de rest van het kontinent en op basis van “Aitara” (* * * * M&W) is dat niet meer dan verdiend. De vier vrouwen beginnen en eindigen a capella, maar tussendoor hebben ze hun nummers gelardeerd met aanzienlijk bredere arrangementen en een divers instrumentarium. De boezoeki’s, fluiten en akkordeons zijn nog altijd prominent, maar het geheel klinkt aanzienlijk moderner. Iets van de autenticiteit is misschien bij dat proces verloren gegaan, maar dat heeft ook z’n goeie kanten : het bredere publiek heeft nu geen enkele reden meer om niét toe te happen. Liedjes over emancipatie, lijfelijke lust en heimwee, die passioneel, aalvlug en gedreven gezongen worden. Een hele mooie cd.

Hendingarna, buren uit Zweden, blijven kwalitatief geen centimeter achter op hun nieuwe, “Trä” (* * * * Silence). Onze kennis van het Zweeds is eerder rödimentör, maar dat is geen enkel bezwaar. Neem zo’n openingstrack als “Täss’on nainen” bijvoorbeeld : die aanzwellende vocals (PJ Harvey, Björk waardig), die oriëntaalse klanken (wij vermoeden dat de “Svensk säckpipa” een soort lokale doedelzak moet wezen), die strakke produktie ; eigenlijk zou je dit een soort grunge-folk kunnen noemen : de verre wortels liggen nog in de folk-traditie, maar de aanpak is verbeten en niet aan doetjes besteed. En als een viool dwars doorheen de gejaagde vrouwenstemmen snijdt, dan denkt een mens : zelfs dEUS-fans zonder oogkleppen moeten dit leer- en voedzaam kunnen vinden.

Wij hebben Tarika in een vroeger leven Tarika Sammy leren kennen nadat David Lindley en Henry Kaiser een muzikale expeditie hadden gepleegd in Madagaskar. Op het wonderbaarlijke “Bibiango” (* * * Xenophile) zijn er wat personeelwissels doorgevoerd, maar wordt de groep nog altijd gedragen door de uitmuntende vrouwen Hanitra en Noro. De teksten zijn bitterzoet : schijn-vrolijke, elegante klanken kunnen nauwelijks de maatschappijkritiek verhullen. Een voorbeeld : in “Ankoay” gaat het over een vogeltje van een uitstervende soort waar de kranten vol van stonden, maar wordt de vraag gesteld of men het niet beter over de armoede zou hebben. De vreemdste klanken komen tot ons, van gitaren die klinken als harpen tot subtiele perkussie in alle maten en gewichten. Mensen die Ry Cooder in het hart dragen, weten wat hun te doen staat.

Tish Hinojosa balanceert haar hele leven al tussen trouw zijn aan haar Mexicaanse roots en zo kompromisloos mogelijk ingaan op de verleiding van een grotere platenfirma. Op “Frontejas” (* * * * Rounder) heeft ze hét lievelingslied van wijlen haar moeder (“Déjama Llorar”) als vertrekpunt genomen voor een even autentieke als ontroerende trip doorheen de muziek die langs de Texaans-Mexicaanse grens nog altijd lééft. Eigen werk en klassiekers worden gespeeld met gasten als, onder andere, Flaco en Santiago Jimenez, Mingo Saldivar, Ray Benson (Asleep at the Wheel) of Peter Rowan. De conjunto viert af en toe de teugels op dampende polka’s en andere vrolijke sounds, maar laat Hinojosa ook voldoende ruimte voor die pakkend gezongen ballads waar zij het patent op heeft. De zevende van Hinojosa is dus een van haar beste.

Eigenlijk zijn wij in het wereld-hoekje alleen een beetje ontgoocheld over “The old man & the sea” (- Iona Records) van The Colour of Memory. Men had ons op het hart gedrukt dat deze Schotse groep, gecentreerd rond de zangeressen Julia Dow en Alyth McCormack, innoverende paden had ingeslagen. Wij horen alleen Enya en Clannad, af en toe fors genoeg om in de buurt van Simple Minds te komen.

BLUES

Je zou kunnen zeggen : John Lee Hooker doet op “Chill out” (* * * Virgin) nog eens het truukje over dat hij al op de voorbije twee, drie werkstukken heeft opgevoerd : enkele bekende gasten, de bekende sound en zelfs songs. Maar als de krasse knar dan even iedereen behalve gitarist Billy Johnson naar huis stuurt en een kippevel genererend “Too young” neerzet, dan denk je toch : allemachtig !

Dat denken wij in nog grotere mate bij het horen van”Shake” (* * * * 7 Lucky), de tweede van de Texaanse guitar slinger Jim Suhler en zijn powerhouse trio Monkey Beat. In een produktie van Terry Manning (ZZ Top) ramt hij dertien onvervalste staaltjes boogieblues af, die instrumentale virtuositeit aan kracht en energie koppelen. De top in zijn genre geworden. Jim Suhler and Monkey Beat spelen, samen met de voortreffelijke Canadezen van Big Sugar op 30/3 in ’t Poorthuis Peer, waar het ongetwijfeld extreem zal spannen.

Het verschil tussen de groten, de pretendenten en zij die ooit belofte zijn geweest, valt zeer eenvoudig na te trekken op “Bare in change” (* * Provogue) van Rev. Brown, een Brit die best een goeie deun kan pennen en die ook meer dan modaal aan de snaren kan plukken, maar die het ondefinieerbare “het” toch niet heeft. Op deze cd staan geremasterde versies van twee elpees van ‘m die totnogtoe alleen op koncerten en via mail order beschikbaar waren. Helemaal treurig is het gesteld met Jeff Healey, de blinde bluesgitarist die het zelfs ooit tot op de podia van T&W heeft geschopt. Dat zou hij vandaag niet meer kunnen : achterhaalde, om niet te zeggen ranzig-oubollige rockblues speelt hij nu, een hele cd covers vol (Yardbirds, Jimi Hendrix, Beatles, Cream, Zeppelin). Eendimensioneel, overbodig gedram. De Jeff Healey Band speelt op 14/4 in de Vooruit Gent. Liefhebbers kunnen beter tijdig zijn, want de stukken vitalere ChrisDuarte Group speelt daar het voorprogramma.

EN OOK

– Isis : “Isis unveils” (- Full Colour). Ook Nederland heeft een Enya. Ze heet Mariska Simons en ze maakt samen met Marco Roosink semi-mystieke, ijle, kosmische ambient new age.

– The Loud Family : “Thetape of only Linda” (* * * Alias). Protégés van producer Mitch Easter en dan kun je er donder op zeggen dat klaterende gitaarrock nooit veraf is. The Loud Family speelt dan ook dat genre, maar harder en poppier, zodat meligheid nooit een kans krijgt.

– Tuck & Patti : “Learning how to fly” (* * * Epic). Na drie cd’s voor het Windham Hill Jazz-label zijn gitarist Tuck Andress en zangeres Patti Cathcart overgestapt naar een major in de hoop een crossover te bewerkstelligen en komaf te maken met het stickertje dat ze te jazz zijn voor de popwereld en te poppy voor jazzpuristen. Wij weten niet of dat deze keer zal lukken (ondanks de covers van Beatles, Jimi Hendrix Experience, Joni Mitchell of Georgie Fame). Wij weten wel dat dit mooie muziek is voor het voorgeborgte van de nacht.

– Various : “The best punk album in the world… ever ! ” (* * * * Circa Records). Niet helemààl vlekkeloze 48-track dubbel-cd, maar het scheelt niet veel. Wie in de huidige retro-punkdagen nog eens terugwil naar waar het allemaal begon (en het niet erg vindt en passant schitterende new wave tracks tussen z’n punk mee te krijgen), hij kan hierop terecht : Sex Pistols, Buzzcocks, Undertones, Ramones, Only Ones, Costello e tutti quanti.

– Various : “1995 Grammy Nominees” (* * Sony). Enkele genomineerden voor een Grammy in de kategorieën “Plaat van het jaar” (Boyz II Men, Mary Chapin Carpenter, Sheryl Crow, Bonnie Raitt, Bruce Springsteen), “Beste zanger van het jaar” (Michael Bolton, Elton John, Seal, Luther Vandross) en “Beste zangeres van het jaar” (Mariah Carey, Sheryl Crow, Celine Dion, Bonnie Raitt en Barbra Streisand) op een rijtje. Wij vragen ons af voor wie zo’n cd bedoeld zou zijn.

KONCERTEN

The Cramps (8/3 Lunateater Brussel), M-People (9/3 Lunateater Brussel), The Wolfgang Press (9/3 VK Brussel), Belly & Cold Water Flat (10/3 Vooruit Gent), Huun-Huur-Tu (11/3 Zuiderpershuis Antwerpen), Jhelisa (12/3 Red & Blue Club Antwerpen), Mighty Sam & Band (12/3 Cactus Club Brugge), LS Malati Ida & Tembang Sunda (15/3 Zuiderpershuis Antwerpen), Salso & Afro Night (17/3 : Saljuco, 18/3 : Defao et les Big Stars, Vooruit Gent), Belgian Blues Night (Errol Linton Blues Band, Too Slim & Taildraggers, Little Smokey Smothers Band, The Radio Kings, Eddie Bo & Band, 18/3 De Beurshalle Brugge), Dodgy & The Lightning Seeds (18/3 VK Brussel), Ensemble Zhuang (18/3 Zuiderpershuis Antwerpen), Moe Tucker (18/3 Botanique Brussel), Willie Kent & his Gents (19/3 Banana Peel Ruiselede), Take That (19/3 sold out en 20/3 Vorst-Nationaal), Thinking Fellers Union Local 282 (19/3 Democrazy Gent), Angelo Branduardi (20/3 Koninklijk Circus Brussel, 25/3 KC Casino Beringen, 26/3 Kursaal Oostende, 28/3 KC Hasselt, 1/4 PC Arenberg Antwerpen), Bob Dylan (23/3 Vorst-Nationaal).

JACKY HUYS

Värttinä : Finse wereldmuziek.