GEHEIMEN

Wie een beetje vertrouwd is met het jeugdteater, weet dat het Speeltheater Holland een van de beste groepen is in ons taalgebied. Afgelopen seizoen toerden ze uitgebreid door Vlaanderen met de prachtige muziekteatervoorstelling “Perô of de Geheimen van de Nacht”, een coproduktie met de groep Bella Sara.

Minder bekend is wellicht dat Speeltheater Holland gevestigd is in een mooi pand in het centrum van Edam, een stadje dat 20 kilometer ten noorden van Amsterdam ligt.

Edam heeft een rijke historie. De stad kon zich in de 17de eeuw op handelsgebied meten met Enkhuizen, Amsterdam en Hoorn. Edam heeft een zeer autentieke Hollandse stadskern, met veel goed bewaarde gevels, pleinen, bruggen en monumentale gebouwen.

De nieuwe voorstelling van het Speeltheater biedt een mooie kans om de charmes van Edam te ontdekken. Ze speelt zich immers af op vijf verschillende plaatsen plaatsen waar je normaal niet komt. Telkens worden korte voorstellingen van ca. 10 minuten gespeeld. Het publiek wandelt of vaart van lokatie naar lokatie onder begeleiding van een “reisleider”.

Het projekt kreeg de naam “Vijf Geheimen”. Er werden regisseurs en akteurs voor aangetrokken die een zekere affiniteit met beeldende kunst hebben. Spelers zijn : Kiki van Aubel, Lieke Bender, Elout Hol, Ad van Iersel, Peggy Lebens, Linda Mevis, Onno Roozen, Mariet Schaeffer en de ook in Vlaanderen zeer geliefde Servaes Nelissen. Zij worden geregisseerd door Inez Derksen, Aike Dirkzwager, Harry Piekema, Anandi Teeuw en Pieter Vrijman.

“Vijf Geheimen” is ook de titel van een tentoonstelling die tijdens de voorstellingenreeks te zien is in het Speeltheater zelf. Een belangrijk onderdeel van de expo wordt gevormd door “geheim materiaal” dat schoolkinderen uit Edam en Volendam hebben gemaakt.

De lokatie-voorstelling “Vijf Geheimen” richt zich tot kinderen vanaf 7 jaar. Per rondgang worden maximaal 25 bezoekers toegelaten. Speelperiode : vanaf 19 juli tot en met 4 augustus, telkens op woensdag, donderdag, vrijdag en zondag om 19 u., 19 u.40, 20 u.40 en 21 u. Elke voorstellingsronde begint in het Speeltheater, Damplein 9. Elke rondgang duurt ongeveer 1 uur en 3 kwartier.

– Reserv. : (00-31) 2993/72295.

VIJFTIG

In de zomer van 1982 brachten Kaaitheater-direkteur Hugo Degreef en toenmalig Beursschouwburg-medewerker Johan Wambacq enkele mensen samen en maakten hen warm voor het idee van een degelijk teatertijdschrift. Een paar maanden later verscheen het eerste nummer. Het kreeg de naam “Etcetera”.

Dertien jaar later Degreef is nog steeds baas bij het Kaaitheater en heeft Wambacq in dienst genomen als promotieman bestaat het blad nog steeds. Ter gelegenheid van de publikatie van het 50ste nummer werd een dossier gemaakt over teaterkritiek in Vlaanderen. Daarnaast bevat het jubileum-nummer artikels over mime, over dans in het jeugdteater, over diverse ensceneringen van stukken van Hugo Claus en over de Vlaamse Opera-produktie van “Der Prinz von Homburg”.

Dat een blad als Etcetera het al 50 nummers volhoudt, mag eigenlijk een klein wonder heten. Dat wordt in “redactioneel”, het voorwoord dus, bevestigd door Luk Van den Dries, medewerker van het eerste uur. Omdat Etcetera nauwelijks werd gesubsidieerd moest het blad worden gemaakt met vrijwilligers die bereid waren voor een appel en een ei bijdragen te leveren. In de praktijk ging het meestal om studenten teaterwetenschappen of dramaturgen van gezelschappen. Dat had uiteraard zijn gevolgen voor de kwaliteit en de strekking van het blad. De ambities van onafhankelijk teatervakblad heeft het magazine niet kunnen waarmaken. Etcetera bleef een blad voor specialisten en ingewijden. Een veeleer akademisch dan kritisch tijdschrijft dat er zich toe beperkte bepaalde soorten toneel te begeleiden en te stimuleren met een wetenschappelijk discours en een vakjargon. Vooral de weinig kritische benadering van het Kaaitheater was een doorn in het oog van de meer objektieve lezer.

Een en ander betekent echter niet dat er in “Etcetera” geen interessante artikels te vinden zijn. Zo zijn de bijdragen van Johan Thielemans altijd lezenswaard. In de 50ste “Etcetera” legt Thielemans een verband tussen een aantal Nederlandse ensceneringen van Griekse oorlogstragedies. Ook de bijdrage van Luk Van den Dries over Carlos Tindemans is een boeiende brok informatie. Tindemans was van 1960 tot 1968 recensent en in die korte periode bouwde hij een zekere reputatie op als een gedegen, taalvaardig en gepassioneerd teatercriticus die geen blad voor de mond nam. Maar zijn pogingen om “zijn waarheid” en zijn visie te verkondigen, stuitten op onbegrip, vooral toen hij schreef voor het dagblad De Standaard. Op 3 juni 1968 diende hij na diverse konflikten met de hoofdredaktie zijn ontslag in. “Een opeenstapeling van laksheid en nalatigheid, een totaal gebrek aan betrokkenheid wordt hem nu te veel. Hij zal definitief de journalistiek vaarwel zeggen”, schrijft Luk Van den Dries, ooit leerling, nu opvolger van Tindemans aan de Teaterafdeling van de Universitaire Instelling Antwerpen. Het is wellicht jammer dat de Etcetera-redaktie geen ernstige poging heeft gedaan om te onderzoeken in welke mate uit het geval Tindemans lering werd getrokken door de huidige kultuurredakteurs. Etcetera vermeldt in een klein kaderstukje wel dat de meeste teatercritici nog altijd free-lance werken. En volgens een licentiaatsverhandeling die Annik Verheyen in 1993 maakte bij de VUB, “lag de vergoeding toen tussen 500 fr. netto en 3000 fr. bruto per tekst, gaande van een recensie tot een interview”.

Van de meeste Etcetera-nummers zijn er nog eksemplaren beschikbaar.

– Info : ((02) 201.09.18.

EDWARD VAN HEER

PASSO OSTINATO

Vierhonderd jaar oude dansmuziek op het podium weer tot leven gewekt. De Brugse historische dansgroep Passo Ostinato kreeg, in het kader van het Festival van Vlaanderen, Antwerpen en het Festival Oude Muziek, Utrecht, opdracht om een programma uit te werken op dansmuziek van de 16de-eeuwse Antwerpse muziekdrukkers Susato en Phalesius. Omdat uit die tijd vrijwel alleen Italiaanse dansen overgeleverd zijn, ontstond een merkwaardig koncept : de voorstelling (Antwerpen, Sint-Augustinuskerk op 24/8 ; Utrecht, 27/8) wordt een konfrontatie tussen de Italiaanse en de Vlaamse kultuur, met hoofse en speelse dansen, uitgevoerd in minutieus gerekonstrueerde kostuums. De muziek wordt op oude instrumenten live uitgevoerd door het befaamde ensemble Hortus Musicus Talinn. (SL)

– Info : (050) 35.79.97.

Servaes Nelissen, een van de spelers van “Vijf Geheimen”.