Na de Chianti Classico en de Riserva wordt een nieuwe categorie gepresenteerd : de Gran Selezione. Terwijl meer heil te verwachten is van wijngaardselectie, vindt Herwig Van Hove. Heel wat wijnmakers in de Chianti maken trouwens die keuze.

Pas in 1984 is er in de regio van de Chianti Classico wat verandering op gang gekomen : van een ‘gewone’ DOC (Denominazione di Origine Controllata) werd opgeschoven naar de hogere DOCG (een DOC Garantita), terzelfder tijd werden de productienormen strenger. Een druivenstok mag maximaal 3 kilo druiven leveren en een hectare maximaal 50 hectoliter wijn van 12 graden voor ‘gewone’ (1 jaar vatlagering) en 12,5 voor Riserva (2 jaar vat).

Onlangs werd door het consortium nog een derde categorie ingesteld : de Chianti Classico Gran Selezione met 13 graden alcohol en 30 maanden lagering. De vereisten werden weer wat strenger : naast de sangiovese mag nog maximaal 20 procent vreemde rode druivensoorten gebruikt worden, witte druiven zijn verboden. Elke wijnstok mag nog maar 2 kilo druiven leveren.

Aan het principe van de Riserva, dat eigenlijk verkeerd is, werd niet geraakt. Voor die Riserva wordt het betere fruit uit de oogst apart gehouden, daardoor daalt natuurlijk de gemiddelde kwaliteit van de overblijvende, ‘gewone’ Chianti Classico. Hij wordt ‘geplunderd’. Dat is de reden voor de lage kwaliteit van de gemiddelde Chianti Classico : het beste is eruit. In de champagnestreek in Frankrijk doet men voor de Cuvées Spéciales iets soortgelijks en daardoor is de gewone, gemiddelde champagne zo smaakloos.

Het kan ook anders. In Bordeaux doet men het omgekeerde : men haalt het minst goede uit de oogst en maakt er een second vin van, daarom is het grote pakket van de Grand Vin altijd zo kwaliteitsvol.

Wijngebieden in bergachtige streken, die haast nooit homogeen zijn, zoals Chianti Classico, Barolo, de Elzas, de Bourgogne in Frankrijk en de Duitse wijngaarden zijn veel beter af met wijngaardselecties (Crus) waardoor de gemiddelde kwaliteit van het geheel niet daalt. Wijngaardselecties zijn ook voor Chianti Classico de toekomst. Niet de Riserva en al zeker niet de Gran Selezione. De betere wijnheren weten dat natuurlijk al lang, wat ook blijkt uit onze selectie.

FATTORIA POGGIOPIANO IN SAN CASCIANO VAL DI PESA, 15 HA Familie Bartoli

Hier maakt men, behalve een nogal gewone Classico, een wijngaardselectie (een cru) onder de naam ‘La Tradizione’, van het rotsachtig perceel Vigna Stretta (1,5 ha), herplant in 2004 met hoge densiteit (10.000 planten/ha) uitsluitend sangiovese met een rendement van 40 hl/ha en 12 maanden lagering op half nieuwe barriques : in 2009 ongeveer 10.000 flessen met zeer goede en sombere diepe kleur, met een brede en toch diepe neus en een sterke, frisse, lange smaak (15 euro ex cantina). Grote wijn, waarbij de ‘gewone’ Chianti Classico helemaal en letterlijk verbleekt.

(Geen invoerder)

FATTORIA LE CORTI IN SAN CASCIANO VAL DI PESA, 49 HA Principe Corsini

De prins Duccio Corsini maakt ongeveer 120.000 flessen Chianti Classico ‘Le Corti’ (6 euro) een aangename, fruitige en zuivere wijn 2010 met goede kleur, diepe neus en goed gevulde lengte : een ronduit goede wijn. De 2011 is zelfs nog iets beter. Daarbovenop maakt hij sinds 2008 een echte wijngaardwijn van het perceel Gugliaie (2,6 ha) onder de naam ‘Zac’, een IGT (Indicazione Geografica Typica) van 100 procent sangiovese met 18 maanden lagering op Franse barriques die voor 36 euro per fles de kelder verlaat, nu de 2009.

(Invoer : Best Caviaar in Dilbeek)

CASTELLO DI VERRAZZANO IN GREVE, 42 HA Luigi Giovanni Cappellini

Hier wordt een mooie, moderne Chianti Classico gemaakt (2010), prachtig van kleur, edele neus en goed gestoffeerde lengte (13,50 euro). Maar vooral een wijngaardselectie Chianti Classico Riserva ‘Sasello’, van de wijngaard Querdiolina op 500 m hoogte, zuidelijk gericht. Uitsluitend van sangiovese, met 18 maanden lagering op Franse barriques : finesse, complexiteit en diepte van een typische hooggelegen klei-kalk-zandbodem met trage rijping door de nachtelijke koelte. (36 euro)

(Invoer : Baeten Vinopolis in Maaseik)

VILLA CALCINAIA IN GREVE, 26 HA Familie Conti Gapponi

De Chianti Classico (2010) is goed fris van kleur en aangenaam zachtaardig in neus en mond. Hij wordt niet verarmd voor de productie van een Riserva. Die wordt gemaakt van twee afzonderlijke percelen.

Maar het vlaggenschip van Calcinaia is onbetwistbaar vanaf 2006 de wijngaardwijn Vigna Bastignano. De klei-kalkgrond is beplant met oude sangioveseklonen : diep somber van kleur (2010) en finesse, gekoppeld aan kracht in de hele, lange smaaksequens. Een grote wijn, 3000 flessen (35 euro).

(Invoer : geen)

VILLA CAFAGGIO IN PANZANO, 31 HA Sarl Cafaggio

In Cafaggio wordt goed gewerkt. Hun Riserva wordt elk jaar geselecteerd uit een drietal percelen op een rotsachtig plateau met 7000 planten/ha en een rendement van 40 hl. De reguliere Chianti Classico wordt dus niet gepunderd, en is dus goed (12 euro). Ook de Riserva is meer dan goed (19 euro). Maar de top van Cafaggio is de wijngaardselectie ‘San Martino’ (36 euro) van 100 procent sangiovese met een zachte en heel goede concentratie van kleur, geur en smaaksequens. Grote wijn.

(Invoer : Despert in Sint-Job in ’t Goor)

FONTODI IN PANZANO, 80 HA Broers Manetti

Giovanni Manetti, met de hulp van de beroemde oenoloog Franco Bernabei, maakt van de beste wijnen van de appellation. Zijn wereldberoemde super tuscan IGT Flaccianello 60.000 flessen, van het kaliber van Tignanello, en een superbe ‘gewone’ Chianti Classico (20.000 flessen, 15 euro) met 18 maanden lagering op barriques. Maar topklase is de perceelwijn ‘Vigna del Sorbo’, 30.000 flessen van dertig jaar oude wijnstokken met een Riserva-behandeling : 24 maanden lagering op barriques (voor de helft nieuw). Fontodi is volkomen bio, werkt enkel met druiven uit eigen kweek, met organische mest uit een eigen veebedrijf en met spontane vergisting met gist van het perceel.

Giovanni Manetti : “Volgens mij is de toekomst aan de crus, de wijngaardselecties zoals onze ‘Vigna del Sorbo’.“

(Invoer : Selezione Vini Italiani, Zonhoven)

FELSINA IN CASTELNUOVO BERARDENGA, 73 HA Familie Mazzocolin

Met adviseur Franco Bernabei wordt hier zeer goede Chianti Classico gemaakt, vooral met elegante en fijne lengte. Maar bovenal een wijngaardselectie ‘Rancia’ (8 ha). De 2009 heeft een sobere en diepe kleur en een diepe, krachtige en toch zachte, wat rokerige smaak. De lagering is van het Riserva-type : 18 tot 20 maanden in half nieuwe barriques (18 euro).

Giuseppe Mazzocolin :”De Selezione roept veel vragen op. Ik denk dat alleen de individuele verantwoordelijkheid van de producent tegenover de consument kan garant staan voor kwaliteit. Het is ten gronde een ethische kwestie, ik geloof niet in de bureaucratische aanpak.”

(Invoer : Vinivins, Luik)

SAN FELICE IN CASTELNUOVO BERARDENGA, 140 HA

De reguliere Chianti Classico met 10 procent van een eigen kloonselectie pugnitello is licht en elegant, maar wat gemakkelijk simpel : het is wat overblijft na de selectie eruit voor de Riserva ‘Il Grigio’, die natuurlijk veel beter is.

Maar de meest interessante wijn van San Felice (13.000 flessen) is die van de wijngaard Poggio Rosso (13 ha) met een lagering van het Riserva-type : 10 maanden lagering op Franse 500 litervaten. Kleur, diepte en lengte, alles is er.

(Invoer : Marone Selezione, Brussel)

CASTELLO DI BROLIO IN GAIOLE, 230 HA Barone Francesco Ricasoli

De kwaliteitswaaier van de Chianti Classico op Brolio is naar Bordeauxmodel : een Grand Vin, de Castellowijn (60.000 flessen) is de beste. Het minst interessante werd verwezen naar een tweede wijn, de ‘Brolio’ (500.000 flessen). Beide wijnen zijn verbluffend, de ‘Brolio’ mag trouwens tot de beste prijs-kwaliteitsverhouding van heel de regio worden gerekend.

Van de recent heraangeplante, meer perifere percelen werd een uiterst charmante wijn gemaakt met Riserva-behandeling. Maar vooral de wijngaardwijn ‘Colledilà’ overtuigt, met een allure van een grote Pauillac die echter door zijn frisheid zijn groot Toscaans karakter toont.

(Invoer : Young Charly in Antwerpen)

CASTELLO DI VOLPAIA IN RADDA, 45 HA Giovanna Stianti Mascheroni

Hier maakt men fijne en fruitige Chianti Classico (130.000 flessen) en vanaf 1980 een wijngaardwijn ‘Coltassala’ (10.000 flessen) met zeer stevige en mooi gestoffeerde lengte van het Riserva-type vooral omdat hij 18 maanden gelagerd werd op nieuwe Franse barriques.

Giovanna : “We zijn met Coltassale begonnen in 1975 na enten met onze eigen klonen van sangiovese, eerst nog als vino da tavola. We maken ook nog een Riserva die we selecteren op potentieel, omdat we onze Chinati Classico als jonge wijn snel op de markt willen brengen. Eigenlijk selecteren we niet de Riserva, maar wel de jonge wijn.”

(Invoer : Tom Groffils in Gent)

CASTELLI DI FONTERUTOLI IN CASTELLINA, 290 HA Familie Marquesi Mazzei

Men maakt ongeveer 38.500 Chianti Classico ‘Fonterutoli’, een second vin zoals in Bordeaux (16,50 euro) : een uiterst smakelijke terroirwijn, en 70.000 flessen Chianti Classico ‘Castello Fonterutoli’, de grote châteauwijn met 16 maanden barrique-lagering (38 euro). Hier geen Riserva, maar wel de wijngaardwijn ‘Siepi’ (7 ha) met 18 maanden lagering en van half merlot en half sangiovese, dus een IGT : een wijn van karakter, fijn en krachtig samen, een meesterwerk.

Filippo en Francesco investeerden uitbundig in kwaliteit : geselecteerde klonen, studie van microklimaten, grote plantdensiteit en een nieuwe performante gistingskelder van 9600 m².

Francesco : “We volgen het verticale klasseringssysteem zoals in Bordeaux : onze ‘Castello’ als Grand Vin en de ‘Fonterutoli’ als second, allebei Chianti Classico. ‘Siepe’ is een echte wijngaardselectie met 50 procent merlot, dus geen Chianti Classico, maar een IGT.”

(Invoer : Licata Diepenbeek)

DOOR HERWIG VAN HOVE & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK